Грљани

село во Општина Виница

Грљани — село во Општина Виница.

Грљани
Грљани во рамките на Македонија
Грљани
Местоположба на Грљани во Македонија
Грљани на карта

Карта

Координати 41°56′59″N 22°37′18″E / 41.94972° СГШ; 22.62167° ИГД / 41.94972; 22.62167
Регион Источен Регион
Општина Виница
Население 114 жит.
(поп. 2021)[1]

Пошт. бр. 2314
Повик. бр. +38933
Шифра на КО 05005
Надм. вис. 857 м
Грљани на општинската карта

Атарот на Грљани во рамките на општината
Грљани на Ризницата

Географија и местоположба уреди

Грљани е планинско село на надморска височина од 850 метри. Од градот е оддалечено 20 километри во источната страна на општината и граничи со Општина Делчево. Селото е од разбиен тип со повеќе населби.

Историја уреди

Во 1913, во Балканската војна селото било стратешка точка, се воделе повеќе битки помеѓу Бугарија и Србија.[2]

Стопанство уреди

Селото од 2009 се промовира како етно село, за привлекување туристи и спречување на пропад на селото. Преостанатото население се занимава со сточарство и земјоделие.

Население уреди

Население во минатото
ГодинаНас.±%
1948580—    
1953685+18.1%
1961629−8.2%
1971593−5.7%
1981501−15.5%
ГодинаНас.±%
1991335−33.1%
1994326−2.7%
2002206−36.8%
2021114−44.7%

Според Бугарот К’нчов селото во 1900 година имало 444 жители христијани.[3]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 500 Македонци.[4]

Во 1971 селото имало 592 житела, а во 1981, 501 жител. Во 1991, бројот на жители бил 335. Според пописот од 2002 селото имало 206 жители Македонци.[5]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 114 жители, од кои 101 Македонец и 13 лица без податоци.[6]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година 1900 1905 1948 1953 1961 1971 1981 1991 1994 2002 2021
Население 444 580 685 629 593 501 335 326 206 114
Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[7]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[8]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[9]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[10]

Родови уреди

Грљани е македонско село.

Родови во селото: Маринци (8 к.), Стојчевци (8 к.), Трајановци (7 к.), Петревци (7 к.), Ѕвездинци (6 к.), Спасевци (6 к.), Лесовци (6 к.), Шанѓевци (5 к.), Ковачевци (4 к.), Бељовци (4 к.), Тујукџии (4 к.), Чакалци (4 к.), Цветановци (3 к.), Мајсторовци (2 к.), Натинци (2 к.) и Балинци (4 к.) за наведените родови не се знае дали се староседелски, или пак доселени со непозната старина.[11]

Општествени установи уреди

Во селото постоело основното училиште „Никола Парапунов“.

Самоуправа и политика уреди

Избирачко место уреди

Во селото постои избирачкото место бр. 316 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.[12]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 140 гласачи.[13]

Културни и природни знаменитости уреди

Цркви

Во средишниот дел на селото се наоѓа црквата Св. Димитриј.

Археолошки наоѓалишта[14]

Личности уреди

  • Иванчо Ангелов, платен војник во Балканските војни, кој се борел на страна на Бугарија и добитник на бугарскиот орден за храброст.

Иселеништво уреди

Галерија уреди

Надворешни врски уреди

Наводи уреди

  1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
  2. Петър Дървингов. „История на Македоно-одринското опълчение“. Том II, Печатница „Нов живот“, София 1925, стр. 711-713
  3. Кънчов, Васил. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900.
  4. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
  5. Државен завод за статистика
  6. „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
  7. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
  8. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
  9. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
  10. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
  11. Трифуноски, Јован (1970). Кочанска Котлина. Скопје: МАНУ.
  12. „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
  13. „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
  14. Коцо, Димче (1996). Археолошка карта на Република Македонија. II. Скопје: Македонска академиjа на науките и уметностите. стр. 96. ISBN 9989649286.
  15. „Музеј Виница“. Архивирано од изворникот на 2012-05-12. Посетено на 2012-05-19.