Висока

село во Лага

Висока (грчки: Όσσα, Оса, до 1927 г. Βυσσώκα, Висока)[2] — село во Општина Лагадина во Солунскиот округ, Егејска Македонија, денес во областа Централна Македонија, Грција.

Висока
Όσσα
Висока is located in Грција
Висока
Висока
Местоположба во областа
Висока во рамките на Лагадина (општина)
Висока
Местоположба на Висока во Солунско и областа Централна Македонија
Координати: 40°50′N 23°12′E / 40.833° СГШ; 23.200° ИГД / 40.833; 23.200
ЗемјаГрција
ОбластЦентрална Македонија
ОкругСолунски округ
ОпштинаЛагадина
Општ. единицаЛагадина
Надм. вис.&10000000000000640000000640 м
Население (2011)[1]
 • Вкупно387
Часовен појасEET (UTC+2)
 • Лете (ЛСВ)EEST (UTC+3)

Географија и местоположба уреди

Селото се наоѓа на 17 километри североисточно од градот Лагадина (Лагадин) и на 35 километри североисточно од Солун, на Богданска Планина. Селото се наоѓа на надморска височина од 640 метри.

Историја уреди

Крај населбата има траги од населба од IV век п.н.е. На ридот Кури има населба од старомакедонската епоха[3].

Во 1751 година, жителка на Висока по име Кирана настрадала за верата и била канонизирана како Света Кирана Солунска. Црквата „Св. Кирана“ во селото била изградена во 1868 година, додека црквата „Св. Архангели“ во 1804 година[4].

Во „Етнографија на Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. селото се состоело од 270 семејства со 305 жители муслимани и 931 Македонец[5][6] Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 година, селото имало 200 муслимани и 1350 жители Македонци[5][7].

Селото било под влијание на Цариградската патријаршија. Според податоците на секретарот на егзархијата Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во селото живееле 2000 македонски гркомани[5][8], и функционирало грчко училиште.

Во текот на Втората балканска војна, во селото вллегле грчките војски[9]. По крајот на Балканските војни, селото било вклучено во составот на Грција. На пописот од 1913 година биле евидентирани 1680 жители, додека на пописот од 1920 година, во селото биле евидентирани 1726 жители. Според Лозанскиот договор, во селото било населено грчко население од Мала Азија, Источна Тракија и Понд, додека муслиманското население било принудено да си замине од селото. Во 1927 година, селото било преименувано во Оса.[10]

Демографија уреди

Во 1928 година селото броело 1626 жители.[11], додека во 1940 година селото броело 1703 жители.

Селото 889 пописот од 1951 година броело 1399 жители, на пописот од 1961 година, во селото живееле 1381 жител, во 1971 година имало 889 жители, во 1981 година имало 576 жители, додека во 1991 година имало 856 жители[12]. Денеска, населението на селото е 387 жители според пописот од 2011 година.

Еве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:

Година 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 2021
Население 1703 1399 1381 889 576 856 835 387
Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија

Културни и природни знаменитости уреди

Цркви
Манастири

Личности уреди

Родени во Висока
  • Георгиос Грилос (Γεώργιος Γρύλλιος)[13]
  • Георгиос Карајанис или Аримис (Γεώργιος Καραγιάννης ή Αρίμης)[13]
  • Димитриј Гролос (р. 1939)
  • Запран Стојанов[14]
  • Иван Ангелов
  • Јоанис Узунис (Ιωάννης Ουζούνης)[13]
  • Кирана Солунска (? – 1751) — светица
  • Петрос Боскупсиос (Πέτρος Μποσκούψιος)[13]
  • Стојанис Алтикис (Στογιάννης Αλτίκης)[15]
  • Андријана Гролиу [16]

Наводи уреди

  1. „Попис на населението од 2011 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
  2. Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας. Μπέροβα -- Όσσα
  3. http://intaxiarxes.blogspot.mk/p/blog-page_7642.html
  4. „Δήμος Λαγκαδά“. Архивирано од изворникот на 2014-08-22. Посетено на 2016-03-19.
  5. 5,0 5,1 5,2 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
  6. Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г., Македонски научен институт, София, 1995, стр. 153.
  7. Кънчов, Васил. Македония. Етнография и статистика, София, 1900, стр. 153.
  8. Brancoff, D.M. La Macédoine et sa Population Chrétienne, Paris, 1905, pp. 196-197.
  9. Симовски, Тодор (1998). Населените места во Егејска Македонија : географски, етнички и стопански одлики. II дел. Скопје: Институт за национална историја. стр. 94.
  10. „Λιθοξόου, Δημήτρης. Μετονομασίες των οικισμών της Μακεδονίας 1919 - 1971“. Архивирано од изворникот 20 јуни 2012. Посетено на 20 јуни 2012.
  11. „Κατάλογος των προσφυγικών συνοικισμών της Μακεδονίας σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) έτος 1928“. Архивирано од изворникот 20 јуни 2012. Посетено на 20 јуни 2012.
  12. „Folketeljing 2011, revidert“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 2015-09-24. Посетено на 2016-03-19.
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 Μάνος, Νικόλαος. Αφανείς Γηγενείς Μακεδονομάχοι (1903-1913), Ι. Σ. Κολιόπουλος (επιστ. εποπτεία), Ι. Δ. Μιχαηλίδης – Κων. Σ. Παπανικολάου (επιμ.), Θεσσαλονίκη, Ε.Μ.Σ. – University Studio Press, 2008, стр. 61
  14. „Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав“, Главно управление на архивите, 2006, стр. 670.
  15. Μάνος, Νικόλαος. Αφανείς Γηγενείς Μακεδονομάχοι (1903-1913), Ι. Σ. Κολιόπουλος (επιστ. εποπτεία), Ι. Δ. Μιχαηλίδης – Κων. Σ. Παπανικολάου (επιμ.), Θεσσαλονίκη, Ε.Μ.Σ. – University Studio Press, 2008, стр. 60
  16. https://vogue.gr/

Литература уреди

  • Oblak V. Macedonische Studien. Die slavischen Dialekte des sudlichen und nordwestlichen Macedoniens. Wien, 1896.
  • Mieczyslaw Malecki, Dwie gwary macedonskie (Suche; Wysoka w Solunskiem) Czesc II: Slownik Krakow, 1936, МПр, 3 и 4
  • Младенов М. Сл. Солунски говор // Стойков Ст. Българска диалектология. София, 1993. С. 185.
  • Младенов Ст. Българската реч в Солун и Солунско // Младенов Ст. Избрани произведения. София, 1992. С. 332.
  • Кочев Ив. Старобългарските диалектни явления и понятието солунски говор // Български език, 1987, кн. 3. С. 174.
  • Ελευθερίας Παπαδάκη „Η Οσσα από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα“, 1983.
  • Видоески, Божидар. Висока (Общеславянский лингвистический атлас 112). Fonološki opisi srpsko hrvatskih, slovenačkih i makedonskih govora ubuhvačenih Opšteslovenskim lingvističkim atlasom. Knjiga I. Sarajevo: Akademija nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine, 1981, стр. 841-810.