Веле Смилевски

Веле Смилевски (р. 6 мај 1949 во Ново Село) — македонски поет, есеист, литературен критичар, професор, научен работник и бивш најдолгогодишен во историјата претседател на Друштвото на писателите на Македонија, заедно со Раде Силјан.

Проф. д-р Веле Смилевски
Роден/а	6 мај 1949 Ново Село, Демирхисарско
Занимање	поет, есеист, литературен критичар, научен работник и професор
Националност	Македонец
Период	Четврта генерација повоени македонски писатели
Деца	Гоце Смилевски

Животопис

Роден е на 6 мај 1949 г. во Ново Село, Демирхисарско. Завршил Филолошки факултет на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје. На истиот Универзитет магистрирал и докторирал. Бил новинар во Нова Македонија, уредник во книгоиздателството „Мисла“ и МРТВ. Бил акредитиран новинар на Македонското радио, дописник од Прага (1994-1997). Застапен е во антологии на македонската поезија објавени во Шведска, Чешка, Полска, Шпанија, Турција, Русија, Англија, Словачка, Италија и Србија.

Работи како научен советник во Институтот за македонска книжевност и е доцент на Студиите по новинарство на Правниот факултет во Скопје. Остварил студиски престој на универзитетот „Ломоносов“ во Москва (1989-1990) и бил лектор по македонски јазик и литература на Карловиот универзитет во Прага (1994-1997).

Бил главен уредник е на списанието „Синтези“, претседател на Советот на Струшките вечери на поезијата (1979) и секретар за меѓународна соработка на Друштвото на писателите на Македонија. Во друштвото членува од 1972 г., а бил и негов долгогодишен претседател.

Членува и во Македонскиот ПЕН центар, Здружението на новинарите на Македонија и на Руската академија на науките и уметностите.

Библиографија

Смилевски е автор на книгите:

Поезија:

• „Слика што согорува“ (Мисла, 1974);
• „Кафез“ (Мисла, 1978);
• „Диши длабоко“ (Мисла, 1985);
• „Одзив на здивот“ (Македонска книга, 1987);
• „Икра во славината“ (Мисла, 1989);
• „Подвижни точки“ (Култура, 1990);
• „Гребнатинки“ (Култура, 1995);
• „Педесет песни“ (Макавеј, 2000);
• „Педесет допевања“ (Дијалог, 2005);
• „Совршена тишина“ (Дијалог, 2009);
• „Час по поезија“ (Дијалог, 2010);
• „Забранета книга“ (Дијалог, 2011);
• „Век за самување“ - поема (Детска радост, 2012);
• „Век за приказ“ (Дијалог, 2013);

Прозни книги:

• „Полицајка в кревет“ - роман (Дијалог, 2012);
• „Дневникот на полицајката“ - роман (Дијалог, 2015);

Литературна критика и есеистика:

• „Крстопати на зборот“ (Мисла, 1987);
• „Критички нотес“ (Македонска книга,1988);
• „Поетика на сонот“ - студија, магистерски труд (Студентски збор, 1988);
• „Книжевни посланија“ (Студентски збор, 1991);
• „Процеси и дела“ (Македонска книга, 1992);
• „Аспекти на македонската книжевност 1945-1985“ - книжевно-историска студија, докторска дисертација (Култура, 1993);
• „Фокусирања“ (Матица Македонска, 1998);
• „Литературни студии - Творештвото на Блаже Конески, Петре М. Андреевски и Горан Стефановски (Култура, 2000)
• „Есеи“ (Институт за македонска книжевност, 2001)
• „Поетски текови“ (Штрк, 2002)
• „Димитар Митрев - Фотомонографија (Дијалог, 2004)
• „Димитар Митрев како полемичар“ (Дијалог, 2006)
• „Шеесет години македонски роман (Дијалог, 2012)

Новинарство:

• „Новинарски лексикон“
• „Аспекти на новинарската теорија и практика - жанрови“ (1999);
• „Новинска критика“
• „Илјада новинарски термини“ (На македонски, англиски, француски, германски и руски јазик)
• „Основи на новинарската теорија и практика“

Антологии:

• „Македонската поезија во светот“ (Дијалог, 2002)
• „Македонскиот расказ во светот“ (Дијалог, 2010)
• „Современа македонска поезија“

Составувач и приредувач на книгите:

• „Македонската книжевност во книжевната критика“ - петтомна едиција (1973) - косоставувач;
• „Македонски писатели“ (ДПМ, 1987) - косоставувач;
• „Македонска поезија XX век“ (Македонска книга, 1989) - приредувач;
• „Македонскиот расказ“ (Македонска книга, 1990) - приредувач;
• „Творештвото на Ацо Шопов“ - Зборник (Институт за македонска книжевност, 1993) - приредувач;
• „Творештвото на Владо Малески“ - Зборник (Институт за македонска книжевност, 1999) - приредувач;

Награди и признанија

Веле Смилевски е добитник на наградите:

• „Млад Борец“ - за поетската книга „Слика што согорува“ (1974);
• „Крсте Мисирков“ на Здружението на новинарите на Македонија за серија новински литературни критики (1982);
• „13 Ноември“ - за стихозбирката „Диши длабоко“ (1985);
• Награда за најдобра литературна критика во Македонија (1988);
• „Ацо Шопов (награда)“ - за поетската книга „Педесет допевања“ (2005)
• „Велја кутија“ - за поетската книга „Совршена тишина“ (2009);
• „Гоцева повелба“ - награда на Меѓународната манифестација „Гоцеви денови“ (2010);
• „Браќа Миладиновци“ - за поетската книга „Забранета книга“ (2011);
• „Златен прстен” - награда на Книгоиздателството „Феникс“ (2012);
• „Григор Прличев“ - за најдобра поема (2012)
• „11 Октомври“ (2012)
• Орден за поезија „Сергеј Есенин“ - Сојуз на писателите на Русија (2013)