Бошовци или Карабунар (грчки: Μαυροπηγή, Мавропиги; до 1927 г. Καραμπουνάρ, Карабунар[2]) — иселено село во Кајларско, Егејска Македонија, на територијата на денешната општина Еордеја на областа Западна Македонија, Грција. Сè до неговото напуштање во септември 2011 г.[3] било населено со македонско мнозинство.[4] Населението броело 456 жители (2011).

Бошовци
Μαυροπηγή
Бошовци is located in Грција
Бошовци
Бошовци
Местоположба во областа
Бошовци во рамките на Еордеја (општина)
Бошовци
Местоположба на Бошовци во Кожанскиот округ и областа Западна Македонија
Координати: 40°27′N 21°44′E / 40.450° СГШ; 21.733° ИГД / 40.450; 21.733
ЗемјаГрција
ОбластЗападна Македонија
ОкругКожански
ОпштинаЕордеја
Општ. единицаКајлари
Надм. вис.&10000000000000740000000740 м
Население (2011)[1]
 • Вкупно456
Часовен појасEET (UTC+2)
 • Лете (ЛСВ)EEST (UTC+3)

Географија и местоположба уреди

Селото се наоѓало во областа Сариѓол, на 10 км југоисточно од градот Кајлари, во северисточното подножје на планината Сињак, на надморска височина од 740 м.[4] На југ е планината Карталдаг во Кожанско.

Историја уреди

Во Отоманското Царство уреди

Во XIX век Бошовци било мешано македонско-турско село во Кајларската каза на Серфиџенскиот санџак. Во „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Бошувци (Bochuvtzi) било село во Џумалиската каза со 150 домаќинства и 430 жители Македонци и 58 муслимани.[5][6]

Во 1889 г. хрватскиот етнограф Стефан Верковиќ напишал за Бошовци:

На 1 час јужно од Кајлар се наоѓа муслиманското село Кара бунар со 28 куќи и 80 нуфузи (глави на семејства) кои плаќаат данок од 3.980 пјастри, а десетокот изнесува 3.000 пјастри. Во близина на ова село се наоѓа и христијанското [македонско] село Кара бунар со 11 куќи, 15 брачни парови и 21 нуфуз. Нивниот данок бил вклучен во оној на поранешното село, а инание-аскерието изнесувало 630 пијастри. Ова село е на 1 час од Кајлари.[7]

Во 1893 г. дипломатот Атанас Шопов го посетил Кајларско и забележал дела Бошовци (Кара-бунар) било македонско село.[5][8] Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 г. Бошовци (Кара Бунар) имало 290 жители, од кои 210 Македонци и 80 Турци.[5][9]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Карабунар (Бошовци) се води како мешано македонско-турско село во Кајларската каза на Серфиџенскиот санџак со 65 куќи.[5][10]

Според грчка статистика од 1904 г. во Карабунар живееле 100 Турци и 320 „Грци“.[11]

На почетокот на XX век целото население на Бошовци потпаднало под врховенството на Цариградската патријаршија. По податоци на егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 г. во Бошевци имало 320 Македонци, сите под патријаршијата.[5][12]

Во Првата балканска војна, 1 лице од селото се вклучил во Македонско-одринските доброволни чети.[13]

Во Грција уреди

По Балканските војни во 1913 г. селото е припоено кон Грција согласно Букурешкиот договор, кога броело 471 жител. Нивниот број во 1920 г. се зголемил на 473.[4] Во 1924 г. по сила на Лозанскиот договор муслиманското население е иселено во Турција, а на негово место се деоведени 48 бегалски семејства[4] или според други извори 40 семејства со 164 бегалци.[14] така што селото станало мешана населба. Во 1927 година, името на селото било променето во Мавропиги (Μαυροπηγή), во превод „црн извор“.[2]

Во документ на грчките училишни власти од 1 декември 1941 г. се посочува дека словенското (македонското) население имало двотретинско мнозинство, а останатата една третина биле грчки бегалци од Мала Азија и Кавказ.[15] Иако селото прилично настрадало за време на Втората светска војна, во пописот од 1951 г. имало 791 жител.[4]

Во 1970-тите години властите соткриле големи лежишта на јаглен во колината. Во септември 2011 г. рударското претпријатие го откупило земјиштето заедно со градбите и тука го проширил јагленокопот[3], а сè уште е во тек преселбата на жителите.[16]

Стопанство уреди

Бошовци било мошне богато село кое произведувало жито, а бидејќи располагало со планински пасишта било застапено и сточарството.[4]

Население уреди

Еве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:

Година 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 2021
Население 810 791 715 776 828 774 649 456
Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија

Личности уреди

Родени во Бошовци

Поврзано уреди

Наводи уреди

  1. „Попис на населението од 2011 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
  2. 2,0 2,1 „Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας“. Πανδέκτης: Name Changes of Settlements in Greece. Посетено на 2024-03-09.
  3. 3,0 3,1 ΦΕΚ Τεύχος Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων και Πολεοδομικών Θεμάτων 234/2011
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Симовски, Тодор (1998). Населените места во Егејска Македонија : географски, етнички и стопански одлики. I дел. Скопје: Институт за национална историја. стр. 294.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
  6. Македония и Одринско : Статистика на населението от 1873 г. София: Македонски научен институт – София, Македонска библиотека № 33. 1995. стр. 98–99. ISBN 954-8187-21-3.
  7. Верковичъ, Стефанъ (1889). Топографическо-этнографическій очеркъ Македоніи (PDF). С. Петербургъ: Военная Типографія (въ зданіи Главнаго Штаба). стр. 166.
  8. Шоповъ, А (1893). Изъ живота и положението на българитѣ въ вилаетите (PDF). Пловдивъ: Търговска Печатница. стр. 230.
  9. Кѫнчовъ, Василъ (1900). Македония. Етнография и статистика. София: Българското книжовно дружество. стр. 270. ISBN 954430424X.
  10. Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 63.
  11. Κωνσταντίνος Σπανός. "Η απογραφή του Σαντζακίου των Σερβίων", in: "Ελιμειακά", 48-49, 2001.
  12. Brancoff, D. M (1905). La Macédoine et sa Population Chrétienne : Avec deux cartes etnographiques (PDF). Paris: Librarie Plon, Plon-Nourrit et Cie, Imprimeurs-Éditeurs. стр. 178–179.
  13. Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. : Личен състав по документи на Дирекция „Централен военен архив“ (PDF). София: Главно управление на архивите, Дирекция „Централен военен архив“ В. Търново, Архивни справочници № 9. 2006. стр. 58, 831. ISBN 954-9800-52-0.
  14. Κατάλογος των προσφυγικών συνοικισμών της Μακεδονίας σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) έτος 1928, Архивирано од изворникот на 30 јуни 2012, Посетено на 30 јуни 2012
  15. Цитирано по Даскалов, Георги. Българите в Егейска Македония, мит или реалност, Македонски научен институт, София, 1996, стр. 235.
  16. „Εγκρίθηκε η χωροθέτηση των Κοιμητηρίων στο νέο Οικισμό Μαυροπηγής...“. e-ptolemeos.gr (грчки). 5 Ιουλίου 2017. Посетено на 2017-08-01. Проверете ги датумските вредности во: |date= (help)
  17. Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. : Личен състав по документи на Дирекция „Централен военен архив“ (PDF). София: Главно управление на архивите, Дирекция „Централен военен архив“ В. Търново, Архивни справочници № 9. 2006. стр. 58. ISBN 954-9800-52-0.

Надворешни врски уреди