Википедија

Бороец

село во Општина Струга

Бороец (познато и како Боровец) — село во областа Дримкол, во Општина Струга, на патот помеѓу градовите Струга и Дебар.

Бороец

Поглед на селото Бороец

Бороец во рамките на Македонија
Бороец
Местоположба на Бороец во Македонија
Бороец на карта

Карта

Координати 41°17′21″N 20°35′45″E / 41.28917° СГШ; 20.59583° ИГД / 41.28917; 20.59583
Регион  Југозападен
Општина  Струга
Област Дримкол
Население 565 жит.
(поп. 2021)[1]

Пошт. бр. 6336
Повик. бр. 046
Шифра на КО 26005, 26505
Надм. вис. 780 м
Слава Голема Богородица
Бороец на општинската карта

Атарот на Бороец во рамките на општината
Бороец на Ризницата

Според пописот од 2002 година, селото имало население од 629 жители. Селото е претежно населено од Македонци, но дел од Македонците-муслимани се изјасниле како Турци или Албанци поради религиско-политички причини.

Потекло на името уреди

Името на селото првпат е споменато како „Боровец“ во XVI век. Името е изведено од проширената основа „боров-“ и наставката „-ец“, кое има значење „дол, поток, кладенец во борова шума“. Друго објаснување е дека потекнува од личното име „Боро“.[2]

Географија и местоположба уреди

 
Поглед на селото

Бороец е најсеверно село во областа Струшки Дримкол. Се наоѓа на карстна рамнина, која се шири од исток и падината на планината Јабланица од запад. Најблиски села се: Лабуништа, Ташмаруништа и Јабланица (Дебарски Дримкол).[3]

На нискиот дел од атарот, источно од селото, се наоѓаат следниве месности: Паркатица, Војским, Градиште, Бигор, Виришта, Стара нива, Танасков трап, Воденички трап, Лојзиште, Белкица, Присој, Црковница, Манастириште, Лекоита вода, Лажец, Радец клаенец, Рамништа, Милоски дол, Квачица, Русквец и Станчец.[3]

Во планинскиот дел на атарот, западно од селото, се наоѓаат следниве месности: Мартини села, Горни крај, Бошков рид, Пиштејца, Чуки, Љореши, Бели песоци, Грагор, Илин камен, Длабоки дол, Лакој лозја, Вељак, Петров камен, Грмаѓе, Кунеј ливаѓе, Чрника, Голема равен, Петрчец, Кошон Мачоски, Слива, Мислим кутел, Ќеримов гроб и Стрижак.[3]

Бороец има збиен тип и е поделено на две маала: Горно и Долно. Во секое маало, куќите се групирани по родови. Поголеми родови се: Даговци, Крстановци, Мачовци, Алијевци и други.[3]

Селото се наоѓа во северозападните делови на областа Струшки Дримкол, на 17 километри оддалеченост од градот Струга. Селото лежи во подножјето на Јабланица.

Историја уреди

 
Анастас Крстев Стојчев - виден духовник од Бороец

Селото Бороец спаѓа во постарите села во Струшко. Најпрвин се наоѓало на пониска местоположба, во самата клисура на Црн Дрим, на селиштето Стар Бороец. Селиштето се наоѓа на десниот брег на реката. Меѓутоа, жителите оттаму одамна се иселиле поради Турците. Побогатите заминале подалеку, додека посиромашните се поместиле погоре, за да се склонат од патот. Денес, селиштето Стар Бороец, се наоѓа во атарот на селото Ташмаруништа.[3]

Во историските извори, Бороец првпат се спомнува како дервенџиско село во 1582 година, кога имало само 30 христијански домаќинства.[3]

Жителите на селото Бороец останале христијани до 1750 година, кога некој селанец по име Илија (веројатно од родот Шуменковци) преминал во ислам и го добил името Алија. Неговите браќа останале христијани. Од него се раширил родот најголемиот селски род Алијевци со околу 60 куќи.[3]

Во XIX век, Бороец било село во рамките на Струшката каза на Отоманското Царство.

Стопанство уреди

Селото има голем потенцијал за сточарство, особено за одгледување кози, кое се практикувало до Втората светска војна, кога истото било забрането. Шумските подрачја околу селото имаат услови за лов. Условите за полјоделство се скромни, поради што во селото отсекогаш постоело печалбарството.[3]

Население уреди

Население во минатото
ГодинаНас.±%
1948676—    
1953698+3.3%
1961721+3.3%
1971779+8.0%
1981804+3.2%
ГодинаНас.±%
1991923+14.8%
1994970+5.1%
2002629−35.2%
2021565−10.2%

Според податоците од 1873 година, селото имало 60 домаќинства и 172 жители мажи.[4]

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото Бороец имало 560 жители, од кои 360 жители Македонци христијани и 200 Македонци-муслимани.[5] По податоците на секретарот на Бугарската егзархија, Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Бороец имало 320 жители.[6]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Бороишта е претставено како македонско-албанско село во Охридската каза на Битолскиот санџак со 125 куќи.[7]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 550 Македонци.[8]

Според пописот од 2002 година, во селото Бороец живееле 629 жители, од кои 193 Македонци, 74 Албанци, 175 Турци и 187 останати.[9]

Селото е претежно населено од Македонци, но дел од Македонците-муслимани се изјасниле како Турци или Албанци поради религиско-политички причини.

Во поглед на мајчинот јазик, населението се изјаснило како:[9]

Јазик Вкупно
македонски јазик 620
албански јазик 3
турски јазик 2
останати 4

Од религиски аспект, во пописот од 2002 година, се регистрирани:[9]

Вероисповед Вкупно
муслимани 560
православни 63
останати 6

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 565 жители, од кои 47 Македонци, 103 Албанци, 153 Турци, 143 останати и 119 лица без податоци.[10]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година 1900 1905 1948 1953 1961 1971 1981 1991 1994 2002 2021
Население 560 320 676 698 721 779 804 923 970 629 565
Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[11]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[12]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[13]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[14]

Родови уреди

Во селото живее христијанско-македонско население и муслиманско-торбешко население, кои потекнуваат од староседелци и доселеници.[3]

Христијанско-македонски родови се: Шуменковци или Шуминовци (2 к.), сместени во Долно Маало; Даговци (4 к.); Русевци (4 к.); Крстановци (4 к.); Мачовци (4 к.); Поповци (3 к.); Зафировци (3 к.); Секуловци (2 к.); Иљовци (2 к.); Наумовци (1 к.); Благојевци (1 к.) и Стевановци (1 к.). Родот Мачовци се наоѓаат половина километар надвор од селото. Друг поголем род кој не е спомнат[3] е родот на Танасковци, чии куќи се наоѓаат до црквата „Успение на Пресвета Богородица“.

Муслиманско-торбешки родови се: Алијоски (околу 60 к.) и Медурци (околу 16 к.), староседелци; Ибраимовци (8 к.) и Рамановци (7 к.), исто така староседелци; Нуровци (6 к.), доселени од селото Стеблево, Голо Брдо; Црневци или Кленковци (2 к.) доселени од селото Клење, Голо Брдо, и Зуберовци (4 к.), гранка на родот Црневци.

Општествени установи уреди

  • Основно училиште „Мурат Лабуништи“ до V одделение, подрачно училиште на ОУ „Мурат Лабуништи“ - Лабуништа
    • Првото училиште во селото потекнува од 1868 година, а во тоа училиште предавале неколку познати учители. Тука некое време предавал и Анастас Стојчев од соседното Лабуништа.[3]

Самоуправа и политика уреди

Селото влегува во рамките на Општина Струга, која била проширена по новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото се наоѓало во некогашната Општина Лабуништа.

Во периодот од 1965 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Струга. Селото припаѓало на некогашната општина Струга во периодот од 1957 до 1965 година, додека во периодот 1955-1957 селото припаѓало на тогашната општина Велешта.

Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната Општина Лабуништа, во која покрај селото Бороец, се наоѓале и селата Лабуништа и Подгорци. Во периодот 1950-1952 година, селото Бороец било седиште на некогашната општина Бороец, во која влегувале селата Бороец, Јабланица и Лакаица.

Избирачко место уреди

Во селото постои избирачко место бр. 1904 според Државната изборна комисија, кое е сместено во основното училиште.[15]

На локалните избори во 2017 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 859 гласачи.[16] На референдумот во 2018 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 860 гласачи.[17]

Културни и природни знаменитости уреди

 
Главната селска црква „Успение на Пресвета Богородица“
Археолошки наоѓалишта[18]
Цркви[19]
Џамии[19]

Редовни настани уреди

Во селото се празнуваат следниве настани:

Личности уреди

Родени во или по потекло од Бороец

Иселеништво уреди

Од Бороец се иселиле голем број христијани. Најголем дел од нив живеат во Белград и во Струга. Родот Боровичанци (3 к.) се иселиле во струшкото село Враништа. Муслиманите се иселувале во последно време и најмногу ги има во Охрид (15 к.), Струга (3 к.) и во Турција (5 к.).[3]

Галерија уреди

  •  
    Поглед на селото од северозапад
  •  
    Поглед на селото од селските гробишта и излезот кон селото Јабланица
  •  
    Влезот на селото од југоисток од Лабуништа
  •  
    Поглед на селото од југ
  •  
    Црквите во Бороец
  •  
    Црквите во Бороец
  •  
    Поглед на Бајрам џамијата
  •  
    Крстот што го има кумот на празникот Св. Јован - Водици

Наводи уреди

  1. ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
  2. ↑ Иванова, Олга (2014). Речник на имињата на населените места во Р Македонија. Скопје: Институт за македонски јазик „Крсте Мисирков“. стр. 67.
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 Трифуноски, Јован (1992). Охридско-струшка област. Белград: Српска академија на науките и уметностите. стр. 196–200.
  4. ↑ „Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г.“ Македонски научен институт, София, 1995. стр. 104-105.
  5. ↑ Васил К’нчов. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900, стр. 254.
  6. ↑ D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р. 184-185.
  7. ↑ Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 31.
  8. ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 1 октомври 2018.
  10. ↑ „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
  11. ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
  12. ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
  13. ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
  14. ↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
  15. ↑ „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 1 октомври 2018.
  16. ↑ „Локални избори 2017“. Посетено на 1 октомври 2018.
  17. ↑ „Референдум 2018“. Архивирано од изворникот на 2020-06-10. Посетено на 1 октомври 2018.
  18. ↑ Коцо, Димче (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Скопје: МАНУ. ISBN 9789989101069
  19. ↑ 19,0 19,1 Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.

Поврзано уреди

Надворешни врски уреди

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Бороец&oldid=5183281“