Блаце (Тетовско)

село во Општина Брвеница

Блаце — село во Општина Брвеница, во околината на градот Тетово.

Блаце
Блаце во рамките на Македонија
Блаце
Местоположба на Блаце во Македонија
Блаце на карта

Карта

Координати 41°53′41″N 21°1′13″E / 41.89472° СГШ; 21.02028° ИГД / 41.89472; 21.02028
Општина  Брвеница
Население 272 жит.
(поп. 2021)[1]

Шифра на КО 28002
Надм. вис. 839 м
Блаце на општинската карта

Атарот на Блаце во рамките на општината
Блаце на Ризницата

Географија и местоположба уреди

 
Традиционална архитектура во Блаце

Населбата се наоѓа во Долни Полог, во јужниот дел на територијата на Општина Брвеница, чиј атар делумно се издига на западната падина на Сува Гора. Селото е ридско, на надморска височина од 620 метри. Населбата од градот Тетово е оддалечена 23 км.

Историја уреди

Во XIX век селото било дел од Тетовската каза на Отоманското Царство.

На 31 август 1944 година селото е нападнато од балисти со единствена цел да палат, пљачкосуваат и убиваат. До темели се изгорени 13 куќи и ѕверски се убиени 12 невини жители.

Стопанство уреди

Атарот зафаќа површина од 7,7 км2. На него шумите заземаат површина од 366,1 ха, на пасиштата отпаѓаат 229,2 ха, а на обработливото земјиште 159,8 ха. Во основа, селото има полјоделска функција.[2]

Население уреди

Население во минатото
ГодинаНас.±%
1948442—    
1953471+6.6%
1961513+8.9%
1971493−3.9%
1981385−21.9%
ГодинаНас.±%
1991362−6.0%
1994375+3.6%
2002344−8.3%
2021272−20.9%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Блаце живееле 440 жители, сите Македонци.[3] Според егзархискиот секретар („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Волковија имало 360 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.[4]

Според Афанасиј Селишчев во 1929 година, селото било дел од Милетинска општина и имало 62 куќи и 357 жители, Македонци.[5]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралство Југославија во 1931 година, селото имало 350 Македонци.[6]

Според пописот на населението на Македонија од 2002 година, селото има 344 жители, сите Македонци.[7]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 272 жители, од кои 259 Македонци и 13 лица без податоци.[8]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година 1900 1905 1948 1953 1961 1971 1981 1991 1994 2002 2021
Население 440 360 442 471 513 493 385 362 375 344 272
Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[9]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[10]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[11]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[12]

Родови уреди

Блаце е македонско село.

Според истражувањата од 1947 година, родови во селото се:

  • Коруновци (16 к.) Староседелци. Имаат иселеници во Милетино;
  • Љочковци или Грујовци (15 к.) Староседелци. Имаат иселеници во Стенче (домазет), Скопје (едно семејство) и во Ниш (едно семејство);
  • Грнчаровци (8 к.) Староседелци. Имаат иселеници во Брвеница, Копаница, Милетино, Тетово (едно семејство) и во Белград (едно семејство);
  • Мартиновци (11 к.) Староседелци. Имаат иселеници во Тетово (едно семејство) и во Романија (едно семејство)
  • Лековци (3 к.) староседелци.
  • Николовци или Домазетовци (7 к.) потекнуваат од домазет кој се доселил од сега албанското село Пршовце, го знаат следното родословие: Веселин (жив на 47 г. во 1940-тите) Трпче-Тодор-Петре-Тримче-Никола, основачот на родот кој се доселил. Имаат иселеници во Тетово (едно семејство) и во Стенче;
  • Лукаревци или Богојевци (8 к.) доселени се од поречкото село Лупште. Имаат иселеници во Милетино, Челопек (домазет), Скопје (две семејства) и во Романија (едно семејство);
  • Тачеј или Шопевци (4 к.) рано се доселени однекаде. Имаат иселеници во Челопек и Брвеница[13]

Општествени установи уреди

 
Црквата „Св. Георгиј“
 
Црквата „Св. Константин и Елена“

Селото има три цркви и тоа:[14]

Самоуправа и политика уреди

Избирачко место уреди

Во селото постои избирачкото место бр. 2046 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.[15]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 262 гласачи.[16]

Култура и спорт уреди

Во блаце на 4 јули 1969 по турнир во соседното село Милетино се формирал фудбалски клуб. Клубот го добил името „4 јули“ според името кога бил формиран. Натпреварите се играле на стадионот „Грбавица“ кој се наоѓа под селото.

Иселеништво уреди

Од Блаце се иселиле многу луѓе, односно многу семејства. Поради тоа, бројот на населението е помал за разлика од историските податоци.

Наводи уреди

  1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
  2. Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија. Скопје: Патрија. стр. 31.
  3. Кънчов, Васил. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 212.
  4. Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р. 122-123.
  5. Селищев, Афанасий. „Полог и его болгарское население. Исторические, этнографические и диалектологические очерки северо-западной Македонии“. - София, 1929, стр. 23.
  6. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
  7. Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002 - Книга X
  8. „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
  9. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
  10. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
  11. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
  12. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
  13. Трифуноски, Јован (1976). Полог. Белград: САНУ.
  14. „П Р А З Н И Ц И кога се собира повеќе народ во црквите и манастирите во Тетовското Архиерејско Наместништво“. Архиерејско намесништво Тетово. Посетено на 2010-05-02.
  15. „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
  16. „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.

Поврзано уреди

Надворешни врски уреди