Бела кула (Солун)
Бела кула (грчки: Λευκός Πύργος, Левкос Пиргос, турски: Beyaz Kule, Бејаз куле) — историска знаменитост и музеј кој се наоѓа во градот Солун, Егејска Македонија, на самиот брег од Солунскиот Залив.
| Бела кула | |
|---|---|
| Λευκός Πύργος | |
 Поглед кон кулата | |
 | |
| Општи податоци | |
| Вид | тврдина затвор музеј |
| Стил | османлиска архитектура |
| Место | Солун |
| Земја | Грција |
| Почната | 15 век |
| Завршена | 16 век |
| Сопственик | Влада на Грција |
| Висина | 33 м |
| Димензии | |
| Пречник | 22,7 м |
Историја уреди
Кулата ја заменила стара византиска кула, спомената од солунскиот епископ Евстатиј Катафлор во неговиот опис за опсадата на градот од Норманите во 1185 година[1].
Кулата е најисточната од трите кули на морските ѕидини на градот. Таа ги поврзувала источните ѕидини со морските ѕидини на градот, разделувајќи ја евејската населба од муслиманските гробишта[2]. Кулата била изградена од османлискиот султан Сулејман I во периодот од 1535 до 1536 година. Според некои податоци, кулата била изградена од страна на Мурат II по опсадата на градот во 1430 година[3]. Историчарот Франц Бабингер пишува дека е можно оваа кула да била дизајнирана од големиот османлиски архитект Мимар Синан бидејќи слична таква кула во истиот период била изградена на албанското пристаниште во Валона во 1537 година[4].
Од страна на османлиските власти била користена како тврдина и затвор, место во кои лежеле голем број на македонски револуционери и противници на османлиската власт. Во 1826 година по наредба на султанот Махмуд II во кулата масовно започнале да се убиваат затворениците. Поради безбројните жртви од османлиската тортура и погубувања, кулата била наречена Кула на Јаничарите, Камлакуле - Кулата на крвта и Црвена кула до кон крајот на 19 век.[2]. Турците издале посебна султанска наредба која се викала ираде, со која се забранувало затворот да се нарекува Крвава кула. Во 1890 година кулата била варосани и така се здобила со денешното име. Иако денес фасадата има светложолта боја, таа сè уште се нарекува Бела кула.
По крајот на Балканските војни, Солун станал дел од Грција, и во текот на Првата светска војна, кулата се користела како команден центар и како магацин за археолошки наоди, откриени од британските делови. Подоцна била користена како елемент за воздушна одбрана на градот и како метеоролошка лабораторија на Солунскиот универзитет. Пред кулата работело познатото кафуле и театар "Театарт на Белата кула", срушен во 1954 година за проширување на паркот.
Денес, кулата се наоѓа на крајбрежниот булевар "Ники". Во неа е сместен музејот на византиската култура и претставува една од водечките туристички атракции на градот. Градбата е под управа на грчкото Министерство за култура и Агенцијата за византиските антики.
Кулата е цилиндрична со висина од 33,9 m и пречник од 22,7 m. Има приземје и 6 ката, поврзани со 120-метарска скали.
Банкарска контроверзија уреди
Во раните години на 1990-тите Белата кула била центар на голем спор меѓу Грција и Македонија. Една од големите политички партии во Република Македонија и водечка опозиција ВМРО-ДПМНЕ понудила печатење на банкноти на кои е прикажана Белата кула. Сепак Владата го отфрлила предлогот на ВМРО-ДПМНЕ и прифатила друг дизајн за македонските банкноти, кои биле пуштени во оптек во 1992 година[5].
По ова во Скопје започнало да се печатат неофицијални банкноти со слика од Белата кула, кои се продавале како сувенири.
Галерија уреди
-
Османлиска поштенска марка -
Кулата во 1970 -
Поглед кон кулата -
Поглед кон внатрешните скали -
Галерија во првиот спрат -
Галерија во вториот спрат -
Галерија во четвртиот спрат -
Поглед од балконот
Наводи уреди
- ↑ Kiel, Machiel (1973). „A Note on the Exact Date of Construction of the White Tower of Thessaloniki“. Balkan Studies. 14: 325–357.
- ↑ 2,0 2,1 Glenny, p.181
- ↑ Tracy (2000), p.303–307.
- ↑ Tracy (2000), p.306, note 56.
- ↑ Roudometof, Victor (2002). „Toward an Archaeology of the Macedonian Question“. Collective Memory, National Identity, and Ethnic Conflict. Greenwood Publishing. стр. 64. ISBN 0-275-97648-3.
Литература уреди
- Glenny, Misha (2001). „A maze of conspiracy“. The Balkans: Nationalism, War and the Great Powers, 1804-1999 (Penguin 2001 softcover. изд.). New York, New York: Penguin. стр. 181. ISBN 0-14-023377-6.
- Simons, Marlise (February 3, 1992). „As Republic Flexes, Greeks Tense Up“. New York Times.
- Tracy, James D (2000). City Walls: The Urban Enceinte in Global Perspective. Cambridge University Press. ISBN 0-521-65221-9.
Надворешни врски уреди
| „Бела кула (Солун)“ на Ризницата ? |
- Official Museum Site Архивирано на 30 јули 2012 г.