Џон Филд
Џон Филд (англиски: John Field; 26 јули 1782 — 23 јануари 1837) — ирски композитор и пијанист. Најпознат е по тоа што бил првиот што компонирал ноктурна.
| Џон Филд John Field | |
|---|---|
 Џон Филд во 1820 г. | |
| Животописни податоци | |
| Роден(а) | 26 јули 1782 Даблин, Ирска |
| Починал(а) | 23 јануари 1837 Москва, Русија |
| Жанрови | класицизам, романтизам |
| Занимања | композитор пијанист |
Животопис уреди
Џон Филд е роден во Даблин во 1782, како настар син на семејство ирски протестанти. Татко му, Роберт Филд, живеел од свирење по даблинските театри. Филд најпрвин учел пијано кај дедо му (исто по име Џон Филд), кој бил професионален оргулар, а подоцна кај Томазо Џордани. На деветгодишна возраст, на 24 март 1792 во Даблин, дебитирал со изведба која била добро воспримена[1]. Неговото семејство се преселило во Бат во 1793, а подоцна истата година отишол во Лондон. Татко му веќе му обезбедил чирачко место кај композиторот и изработувач на пијана Муцио Клементи. За изведбите на Филд пофално се изразил и Јозеф Хајдн. Веќе на седумнаесет годишна возраст Филд дава премиера на неговиот прв Концерт за пијано (искомпонирал вкупно седум); ова бил еден од последните чинови на неговорто чиракување. По неколку години слава како изведувач, Филд почнува да компонира, започнувајчи ја неговата прва збирка сонати за пијано посветена на Клементи (издадена 1801).
Во 1801 Филд го придружува Клементи на турнеја во Париз и Виена (каде накратко учел кај Јохан Георг Албрехтсбергер). Кога Клементи се преселил во Русија, Филд се преселил заедно со него, продолжувајќи ја својата работа како демонстратор на Клементиевите пијана. Во Русија Филд започнува своја концертна кариера, и од 1806 живеел наизменично во Москва и Санкт Петербург, каде се преселил по неговата женидба во 1810. Часовите кои ги давал му носеле добри финансиски средства, па тој се дал на екстравагантен животен стил, како „бон виван“, и татко на вонбрачно дете.
До 1831 неговото здравје се влошува, страдајќи од болен рак на ректумот. Со цел да се излечи, Филд се враќа во Лондон. По третманот Филд се враќа во Русија преку Франција (каде, откога за првпат го чул Франц Лист со своите напади на клавијатурата, го запрашал соседот „Гризе ли овој?“) и Италија, поминувајќи девет месеци во болница во Неапол. Со помош на едно руско аристократско семејство, тој се враќа во Москва во 1835, и по пат дава три концерти во Виена, како гостин на Карл Черни. Во Москва ги компонира неговите последни ноктурна во преостанатите шеснаесет месеци живот. Умира во Москва по две години.
Музика уреди
Филд е најпознат по неговите осумнаесет ноктурна, кои се импромпта за пијано со по еден став. Секоја композиција држи една иста расположение низ неа. Првите три датираат од 1812. Овие дела се особено важни како инспирација на Фредерик Шопен, кој по тој пример самиот искомпонирал 21 ноктурно.
Избрани композиции уреди
Филд искомпонирал седум Концерти за пијано.
- Пијано концерт Бр. 1 во Ес-дур, H. 27 (1799)
- Пијано концерт Бр. 2 во Ас-дур, H. 31 (1811)
- Концерт за пијано бр. 3 во Ес-дур, H. 32 (1811)
- Концерт за пијано бр. 4 во Ес-дур, H. 28 (1814, преработен 1819)
- Концерт за пијано бр. 5 во Ц, H. 39 (1817), „Пожарот крај бурата“ф
- Концерт за пијано бр. 6 во Ц, H. 49 (1819, преработен 1820)
- Концерт за пијано бр. 7 во Ц-мол, H. 58 (1822, преработен 1822-32)
Меѓу композициите за соло пијано, Филд искомпонирал 18 ноктурна, четири пијано сонати (првите три издадени заедно како оп. 1), како и фантазии, етиди, ронда и збирки варијации.
Наводи уреди
- ↑ Between perfect technique and soulful playing: John Field's piano concertos, од Регула Рап, во книшка, едиција на Јенс Шинемејер, во продукција на Teldec и DeutschlandRadio, Келн, 1998
- Keith Anderson, белешки за снимката Field: Piano Music, Vol. 1, Бенџамин Фрит (пијано), Naxos 8.550761
- Попис на нумери за ЦД-то Field: Piano Music, Volume 2, Бенџамин Ферт (пијано), Naxos 8.550762
Надворешни врски уреди
- Џон Филд: Ирскиот романтист (1782-1837) Архивирано на 7 февруари 2008 г. (англиски)
- Статија за Џонј Филд, издадена во The Etude, 1915 Архивирано на 5 февруари 2005 г. (англиски)
- Слободни партитури од Џон Филд од проектот „Меѓународна библиотека на партитури“