Џон Фанте (англиски: John Fante, 8 април 1909, Денвер, Колорадо - 8 мај 1983, Лос Анџелес, Калифорнија) - американски писател и сценарист.

Биографија уреди

 
Плоштадот Џон Фанте во центарот на Лос Анѓелес

Џон Фанте е роден во 1909 година, во Денвер, Колорадо, каде што ги поминал детството и раната младост во релативна сиромаштија. Татко му е роден во Италија, додека мајка му имала италијанско потекло. Во Боулдер се школувал во неколку католички училишта, а кратко време студирал на Универзитетот на Колорадо. Во 1929 година се преселил во Северна Калифорнија, со намера да стане писател. Притоа, живеел во повеќе места, како: Вилмингтон, Лонг Бич, Менхетен Бич, Бункер Хил и во Холивуд. Кон крајот на животот, Фанте бил речиси слеп, поради проблемите со дијабетесот. Фанте бил оженет со Џојс.[1]

Творештво уреди

Фанте е еден од првите американски писатели кои пишувале за тешките услови во кои живееле писателите во Лос Анџелес. Со своето творештво, тој извршил големо влијание врз авторите од бит-генерацијата, а особено врз Џек Керуак, како и врз Чарлс Буковски. Негови најпознати дела се четирите романи од тетралогијата за Артуро Бандини: „Чекај до пролетта, Бандини“ (1938), „Прашај ја правта“ (1939), „Патот за Лос Анџелес“ (кој бил првиот напишан роман, но останал необјавен до 1985 година) и „Соништата од Бункер Хил“ (1982). Исто така, тој има напишано уште три романи: „Полн со живот“ (1952), „Братството на грозјето“ (1977) и недовршениот „1933 беше лоша година“ (1985). Покрај тоа, фанте пишувал и куси раскази, а неговата прва збирка „Жабар“ за првпат била објавена во 1940 година, а подоцна се појавиле неколку дополнети изданија со наслов „Виното на младоста“. Сепак, својот книжевен успех фанте го постигнал дури кон крајот на животот, благодарение на Буковски, кој во предговорот за „Прашај ја правта“ напишал „Фанте беше мојот бог“ и ја убедил издавачката куќа „Блек спероу прес“ да ги преобјави делата на Фанте.[2]

Фанте работел и како сценарист, иако во повеќе наврати истакнувал дека неговата работа на филмот била мотивирана од потребата да заработи пари за живот. Во оваа дејност, најголем успех постигнал со сценариото за филмот „Полн со живот“ (1956), снимен според истоимениот роман, како и со сценариото за филмот „Чекори по западната страна“ (1962) во кој главната улога ја играла Џејн Фонда. Сценариото за овој филм Фанте го напишал според истоимениот роман на Нелсон Олгрин. Во 1989 година, Доминик Дерудер снимил филм според романотЧекај до пролетта, Бандини“, а во март 2006 година Роберт Тауни го снимил филмот „Прашај ја правта“ во кој глумат Колин Фарел, Селма Хаек и Доналд Сатерленд. Во 2001 година бил снимен документарен филм за Фанте, со наслов „Тажен цвет во песокот“.[3]

Наводи уреди

  1. „Белешка за авторот и делото“, во: Џон Фанте, Прашај ја правта. Скопје: Темплум, 2008, стр. 247-248.
  2. „Белешка за авторот и делото“, во: Џон Фанте, Прашај ја правта. Скопје: Темплум, 2008, стр. 247-249.
  3. „Белешка за авторот и делото“, во: Џон Фанте, Прашај ја правта. Скопје: Темплум, 2008, стр. 248-249.