Јохан Готлиб Науман
Јохан Готлиб Науман (17 април 1741 – 23 октомври 1801) бил германски композитор, диригент и Капел мајстoр.
Живот уреди
Јохан Готлиб Науман е роден во Блазевиц и музички се образувал од учителите кои работеле во училиштето во неговиот град каде што се учело пијано и оргули. Подоцна, тој студирал во Кројцшул во Дрезден и бил член на Дрезднер Кројцхор. Во Дрезден негов наставник и ментор бил оргуларот и кантор на Кројцшул, Готфрид Август Хомилиус, еден од учениците на Бах. Во мај 1757 година, тој отпатувал во Италија со шведскиот виолинист Андерс Вестром. Композиторот Џузепе Тартини се сретнал со Науман во 1762 година и се заинтересирал за него. Подоцна истата година, тој дебитирал како оперски композитор во Венеција со Il tesoro insidiato (Поткопаното богатство). По неговата успешна продукција на Li creduti spiriti (Верував во духови) во 1764 година, тој бил ангажиран како втор црковен композитор на дворот во Дрезден, по препорака на композиторот Јохан Адолф Хасе.[1]
Тонската низа која станала позната како Дрезденски амин била составена од Науман за да се свири во дворската црква во Дрезден. Таква била неговата популарност што се проширила и во другите цркви во Саксонија, и католичките и лутеранските. Го користеле и подоцнежните композитори, вклучително и Феликс Менделсон (во неговата симфонија „Реформацја“) и Рихард Вагнер (во неговата опера „Парсифал“).
Во 1777 година, како резултат на преговорите од шведскиот дипломат, грофот Ловенхјелм, Науман бил назначен да го реформира Стокхолмскиот Ховкапел и да му помага на кралот Густав III во неговите оперски планови. Неговата работа во Шведска довела до продукцијата на неговата опера „Кора и Алонзо“ во 1782 година за инаугурацијата на новата оперска куќа во Стокхолм, исто и со продукцијата на „Густаф Васа“ од 1786 година, заснована на идејата на кралот за Кралска шведска опера. Науман поминал краток период како гостин композитор во Копенхаген (1785–86), но, тој се вратил во Дрезден каде што станал Прв капел мајстор. Во 1792 година се оженил со Катарина фон Гродшилинг, ќерка на дански вицеадмирал.[2] Неговиот внук бил композиторот Ернст Науман (1832–1910).
Науман компонирал музика и за масонски ритуали.[3]
Науман починал во Дрезден, на 60-годишна возраст.
Дела (избрано) уреди
Опери:
- Поткопаното Богатство (1762)
- Верував во друхови (1764, во соработка со уште двајца композитори)
- Ахил во Скиро (1767)
- Алесандро во Индија (1768)
- Милоста на Тито (1769)
- Љубоморниот негативец (1770)
- Ненаселен остров (1773)
- Непостоечки негативец , исто така познато како Нарушена свадба (1774)
- Иперместра (1774)
- Хипохондрикот (1776)
- Амфион (опера-балет 1778)
- Армида (1773, во германскиот јазик како Armide 1780)
- Елиса (1781)
- Озирид (1781)
- Кора и Алонзо (1782)
- Се за љубовта (1785)
- Густаф Васа (1786)
- Орфеј и Евридика (1786, дански; 1787, германски)
- Кралската палата (1787)
- Медеја (1788)
- Протесилао (1789)
- Госпоѓа војник (1791)
- Оправдана љубов (1792)
- Ачи и Галатеа (1801)
Светите дела:
- Свечена Миса во А-мажор (1804)
- Дваесет други помали маси
- Дванаесет ораториуми, вклучувајќи:
- Страдањата на Исус Христос (1767)
- Смртта на Авел (1790)
- Аџии на гробот (1798)
- Бетулија е ослободена (1805)
- Псалми 69, 103 и 149
- Масонска музика вкл. 2 маршеви за оргули
Инструментални дела:
- Дванаесет симфонии (1766–77)
- Шест квартети за чембало, флејта, виолина и бас (1786)
- Дванаесет сонати за пијано или стаклена хармоника (1786–92)
- Шест сонати за пијано или стаклена хармоника, Оп. 4
Наводи уреди
- ↑ Dieter Härtwig and Laurie Ongley: "Johann Gottlieb Naumann," Grove Music Online ed. L. Macy (Accessed 12 December 2006) (subscription access). Архивирано на 16 мај 2008 г.
- ↑ Härtwig and Ongley: "Johann Gottlieb Naumann."
- ↑ Hill, Cecil (1980). "Masonic music", in The New Grove Dictionary of Music and Musicians, ed. Stanley Sadie, vol. 11, 753–756
Надворешни врски уреди
- Јохан Готлиб Науман во каталогот на Германската национална библиотека (германски)
- Автограм на Орфеј во дигиталните збирки на Данската кралска библиотека
- Резултати од IMSLP од JG Нојман.
- Двестогодишнина изложба во Дрезден
- Дитер Хартвиг и Лори Онгли: „Јохан Готлиб Науман“, изд. Grove Music Online. L. Macy (Пристапено на 12 декември 2006 г.) (пристап со претплата) Архивирано на 16 мај 2008 г.