Велшка азбука: Разлика помеѓу преработките

{{IPA notice}}

 

 

Најраниот пример за пишан велшки јазик датира од [[VI век]]м напишан на [[латиница]] (видете [[Старовелшки јазик]]). Правописот се разликувал од оној на денешниот велшки, особено во употребата на буквите ''p'', ''t'' и ''c'' за бележење на [[Звук (фонетика)|звучните]] [[плозив]]и {{IPA|/b, d, ɡ/}} во средината и крајот на зборовите. Така, звучните [[фрикатив]]и {{IPA|/v, ð/}} се пишувале со ''b'' и ''d''.<ref name="Watkins">Watkins, T. Arwyn (1993) "Welsh" in Ball, Martin J. with Fife, James (Уредн.) ''The Celtic Languages.'' London/New York: Routledge: 289-348.</ref>

Во 1987 година, комитет на чело со професор Стивен Џ. Вилијамс направил други помали промени. Меѓутоа треба да се спомене дека овие промени не се применуваат од сите денешни пишувачи.<ref>Thomas, Peter Wynn (1996) ''Gramadeg y Gymraeg.'' Cardiff: University of Wales Press: 749.</ref>

 

 

„С“ и „Ј“ ги означуваат варијантите во северните и јужните дијалекти на велшкиот јазик.

|}

 

 

* Буквата ''y'' го означува гласот {{IPA|/ə/}} во ненагласени едносложни зборови (на пр. ''{{lang|cy|y}}'' (одреден член), ''{{lang|cy|fy}}'' „мој“) или пак слогови кои не стојат на крајот од зборот, но {{IPA|/ɨ̞, ɨː/}} (С) или {{IPA|/ɪ, iː/}} (Ј) во сите други случаи.

* Редицата ''si'' го означува гласот {{IPA|/ʃ/}} кога стои пред самогласка; слично на ова, ''di'' и ''ti'' понекогаш ги означуваат гласовите {{IPA|/dʒ/}}, односно {{IPA|/tʃ/}} кога стојат пред самогласка, иако овие гласови се пишуваат со ''j'' и ''ts'' во заемки како ''{{lang|cy|jẁg}}'' „бокал“ и ''{{lang|cy|wats}}'' „рачен часовник“.

 

 

Додека секоја од [[диграма|диграмите]] ''ch, dd, ff, ng, ll, ph, rh, th'' се пишуваат со по два симбола, тие се сметаат за една буква. Ова значи дека зборот ''[[Ланели|Llanelli]]'' (град во јужен Велс) на велшки се смета дека има само шест букви, споредено со осум на [[англиски јазик|англиски]]. Затоа секоја од нив зазема само по едно место во велшките [[крстозбор]]и. Пример за ова е и селото [[Ланвајрпулгвингил|Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch]], чие име содржи 58 букви на англиски, а само 51 на велшки.

: LL''ANDUDNO'', LL''ANELLI'' (како на пр. на постер или на знак)

 

 

Буквата ''j'' е прифатена во велшкиот правопис за оние зборови позајмени од англискиот, кај кои гласот {{IPA|/dʒ/}} („џ“) на велшки се задржува, дури и каде што тој глас не е претставен со ''j'' на англиски, како да речеме во ''garej'' (англ. ''garage'', „гаража“). Некои позајмени зборови кои се пишуваат со ''j'' на англиски, во велшкиот се изговараат или како {{IPA|/dʒ/}} (џ) или {{IPA|/ʃ/}} („ш“); второнаведениот изговор е претставен со ''si'', како во ''Siapan'' (англ. ''Japan'', „Јапонија“).

Буквите ''k'', ''v'', ''x'' и ''z'' се користат во некои технички поими, како ''kilogram'', ''volt'', ''xeroser'' и ''zero'', но тие во сите случаи можат да се заменат, и често се заменуваат, со велшки букви: ''cilogram'', ''folt'', ''seroser'' и ''sero.''<ref>Thomas, Peter Wynn (1996) ''Gramadeg y Gymraeg.'' Cardiff: University of Wales Press: 757.</ref> И покрај тоа, во [[Велшка колонизација на Аргентина|велшката колонија во Патагонија]], [[Аргентина]], ''v'' обично се користи за запишување на звукот {{IPA|/v/}} („в“).<ref name="Watkins"/>

 

:{| class="wikitable"

! Правопис

|}

 

Велшкиот јазик користи низа [[дијакритчки знак|дијакритички знаци]].

 

Грависот, а особено остриот акцент често се испуштаат во секојдневното пишување, а истото важи за дијарезата, но во помала мера. Меѓутоа циркумфлексот не се испушта. Акцентираните самогласки не се сметаат за посебни букви.

 

Според гореспоменатото, самогласките означени со циркумфлекс секогаш се долги, а оние означени со гравис секогаш се кратки. Доколку една самогласка не е обележана со дијакритички знак, нејзината должина мора да се одреди според околината.

 

Необележана самогласка е долга:

 

Необележана самогласка е кратка:

 

{{Reflist}}