|
'''ERIC SATIE'''
'''Ерик Сати''' ([[фр.]] ''Éric Alfred Leslie Satie''), ([[Онфлер]], 17 мај 1866 - Париз, 1 јули 1925) бил француски композитор и пијанист. Почнувајќи со неговиот прв состав, во 1884, тој го потпиша неговото име како Ерик Сати. ▼
Сати беше претставен како "gymnopedist" во 1887 година, кратко време пред да ги напише најпознатите композиции, на Gymnopédies. Подоцна, тој себеси се нарече "phonometrician" (што значи "човек, кој ги мери звуците ") и ја претпочиташе оваа ознака наместо "музичар", откако беше наречен "несмасен, но суптилен техничар" во една книга за современи француски композитори, објавена во 1911 година. ▼
Во прилог на неговото музичко дело, Сати, исто така, остави извонреден сет на списи, кои придонеле за голем број на изданија, од dadaist 391 до американскиот Vanity Fair. Иако подоцна во животот, тој самиот горд на неговата работа секогаш издаваше под свое име. Од крајот на деветнаесеттиот век, во некои од неговите објавени дела, за него се појавуваат псевдоними како Virginie Lebeau и François de Paule. Сати беше шарена фигура во почетокот на 20 век во париската авангарда. Тој беше предвесник на подоцнежни уметнички движења, како на пример минимализмот, повторувачка музика и театар на апсурдот. ▼
▲'''Ерик Сати''' ([[фр.]] ''Éric Alfred Leslie Satie ''), ( [[Онфлер]]Honfleur, 17 мај 1866 - ПаризParis, 1 јули 1925) бил француски композитор и пијанист. Почнувајќи со неговиот прв состав, во 1884, тој го потпиша неговото име како ЕрикErik СатиSatie.
==Живот и работа==
▲СатиSatie беше претставен како "gymnopedist" во 1887 година, кратко време пред да ги напише најпознатите композиции, на Gymnopédies. Подоцна, тој себеси се нарече "phonometrician" (што значи "човек, кој ги мери звуците ") и ја претпочиташе оваа ознака наместо "музичар", откако беше наречен "несмасен, но суптилен техничар" во една книга за современи француски композитори, објавена во 1911 година.
▲Во прилог на неговото музичко дело, СатиSatie, исто така, остави извонреден сет на списи, кои придонеле за голем број на изданија, од dadaist 391 до американскиот Vanity Fair. Иако подоцна во животот, тој самиот горд на неговата работа секогаш издаваше под свое име. Од крајот на деветнаесеттиот век, во некои од неговите објавени дела, за него се појавуваат псевдоними како Virginie Lebeau и François de Paule. СатиSatie беше шарена фигура во почетокот на 20 век во париската авангарда. Тој беше предвесник на подоцнежни уметнички движења, како на пример минимализмот, повторувачка музика и театар на апсурдот.
Содржина
* 1 Животот и работата
o Од 1,1 Нормандија дo Монмартр
o 1,2 Селидба во Arcueil - кабаре композиции, Schola Cantorum
o 1,3 Јавање бранови
o 1,4 Епилог: светилиштето на Arcueil
* 2 "Petit dictionnaire d'idées reçues" (краток речник на напредни идеи)
* 3 Медиуми
* 4 Снимки и аранжмани
Животот и работата
Од Нормандија да Монмартр
ЕрикErik СатиSatie, својата младост ја поминал паралелно во Хонфлер, Нормандија, и Париз. Кога имаше четири години, неговото семејство се пресели во Париз. На татко му (Алфред), му беше понудена работа како преведувач во главниот град. Откако неговата мајка (Jane Leslie Anton, која беше родена во Лондон од Шкотски родители) почина во 1872, и тој беше испратен, заедно со неговиот помлад брат Conrad, назад кон Honfleur, да живее со своите баба и дедо. Таму ги доби неговите први музички лекции од локален органист. Кога неговата баба починала во 1878, браќата ги собрал нивниот татко кој кратко потоа се преженил во Париз (со пијано наставник) . Од раните 1880 наваму, Alfred СатиSatie почна со издавање на "Салон" композиции (со неговата нова жена како и самиот, меѓу другите).
Во 1879 година СатиSatie се запишал на Paris Conservatoire колеџот, во Париз, каде што бил веднаш етикетиран од неговите учители, како неталентиран. Откако за две и пол години го испратиле дома, на крајот на 1885 година беше повторно примен на Conservatoire колеџот, но не успеа да остави многу подобар впечаток на неговите учители од претходно, и како резултат на тоа една година подоцна, се решава да запише воена служба. Сепак, воената кариера на СатиSatie не трае многу долго.Во рок од неколку недели, тој ја напушта војската со измами.
Во 1887 СатиSatie го напушта домот за да сместувања во Монмартр. Во тоа време тој го започна трајното пријателство со романтичниот поет Patrice Contamine, каде ги имаше својте први композиции, објавени од страна на татко му. Тој наскоро се интегрира со уметничките клиенти на Le Chat Noir Café - кабаре, и започнува со објавување на својата Gymnopédies. Објавување на композиции во иста насока (Ogives, Gnossiennes, итн). Во истиот период тој здружи со Claude Debussy. Тој во 1890 година, се пресели во помала просторија, во Монмартр (rue Cortot бр 6). Од 1891 година тој беше официјално композитор и параклис-мајстор на Розенкројцерскиот Орден "Ordre de la Rose-Croix Catholique, du Тemple et du Graal", предводена од Sâr Joséphin Péladan, кои доведоа до композиции, како што се drapeau Salut!, Le Fils des étoiles, и Sonneries de la Rose+Croix.
Од средината на 1892 ги имаше искомпонирано првите парчиња во композициски систем од негова изработка (Fête donnée par des Chevaliers Normands en l'Honneur d'une jeune Demoiselle), и понуди музика на витешка езотерична игра (two Prélude du Nazaréen), како и лажно издавање (распишување на премиерата на Le Bâtard de Tristan, an anti-Wagnerian, опера која тој веројатно никогаш не ја напишал) каде раскина договор со Péladan, започнувајќи го Uspud проектот во раната есен, како и "Christian Ballet" во соработка со Contamine de Latour. Додека другарите Chat Noir и Miguel Utrillo's Auberge du Clou го подржyваа, за проектот се изработи промотивна брошура, која гласи : "Памфлет за новa езотеричнa секта".
СатиSatie и Suzanne Valadon, уметнички модел, но и самата уметник , и долгогодишен пријател на Miguel Utrillo (и мајката на Maurice Utrillo), започнуваат афера во почетокот на 1893 година. По нивната прва ноќ заедно, тој и предложил брак. Тие не се земаа, но Valadon се пресели во просторија веднаш до СатиSatie's во Rue Cortot. СатиSatie се опседнал со неа, нарекувајќи ја неговата Biqui, пишувајќи и страсни поеми за "нејзиното целосно постоење, прекрасните очи, нежните раце, и малите стопала". За време на нивната врска, СатиSatie ја напиша Danses Gothiques како еден вид молитва, за да си го врати мирот на умот,но и Valadon насликала портрет и му го подарила на СатиSatie. По шест месеци, таа се преселила подалеку, оставајќи го СатиSatie со скршено срце. Потоа, тој рече дека остана без "ништо туку ледена самотија што ги полни главата и срцето со празнина и тага". Се верува дека ова беше единствена интимна врска што СатиSatie некогаш ја имал.
Уште истата година кога тој се запозна со младиот Maurice Ravel за прв пат, стилот на СатиSatie се појави во првите композиции на младичот. Една од композициите на СатиSatie од тој период, the Vexations, беше останала непозната дури и по неговата смрт. До крајот на годината тој го основал Eglise Métropolitaine d'Art de Jésus Conducteur (Црква на Митрополитот на уметноста од Христос). Како едниствен член во улога на "Parcier et Maоtre de Chapelle" тој почнал да ја компонира Grande Messe (подоцна позната како Messe des Pauvres), и напишал куп писма, статии и памфлети покажувајќи ја својата самодоверба во религиозни и уметнички прашања. Претставено со пример: тој аплицирал за членство Académie Française двапати, не оставајќи место за никаков сомнеж во својата апликација, дека одборот на оваа орагнизација (со Camille Saint-Saëns како претседател) му го должи тоа членство. Таквата постапка, без сомнение придонесе во рушењето на неговата популарност во областа на културата. Во 1895 година тој наследил некои пари, при што си дозволил печатење на повеќе од неговите дела и промена од примерно свештеничко однесување, во отмено господинство.
'''
Преселба во Arcueil - кабаре композиции Schola Cantorum'''
До средината на 1896 сите негови финансиски средства исчезнаа и тој мораше да се пресели во поефтин стан, прво во Rue Cortot, во соба не многу поголема од плакар, и две години подоцна (од кога ги компонираше првите два сета на Pièces froides во 1897), во Arcueil, предградие на околу пет километри од центарот Париз(во округот Val-de-Marne во областa Île-de-France).
Во овој период тој повторно воспостави контакт со неговиот брат Conard (на многу сличен начин како Vincent Van Gogh со неговиот брат Theo) поради бројни практични и финансиски причини, ги прикриваше внатрешните чувства. Писмата до Conard јасно укажуваа дека ги имаше занемарено сите религиозни идеи (кои нема да се вратат се до последните месеци од неговиот живот).
Зимата 1898-1899, СатиSatie можеше да се види како секој ден го напушта апартманот во Париското предградие Arcueil за да шета низ Парис до Montmantre или Montparnasse, пред вечерта да се врати назад.
Од 1899 година на тој започнува да заработува како кабаре пијанист (најчесто придружуван од Vincent Hyspa, но подоцна и од Paulette Darty), каде адаптирал над сто композиции од популарната музика за пијано (или вокал и пијано), додавајќи и некои од своите. Најпопуларна од овие беше Je te veux (текст од Henry Pacory), Tendrement (текст со Vincent Hyspa), Poudre d'or (валцер), La Diva de l'"Empire" (текст со Dominique Bonnaud/Numa Blès) Le Picadilly (марш), Légende Californienne (текст на Contamine de Latour кој е изгубен, но музиката подоцна повторно се појавува во La Belle Eccentric), и уште многу други (веројатно повеќето се изгубени). Во подоцнежните години СатиSatie ја остава сета негова кабаре музика како срамна и против неговата природа (иако тој оживеа дел од забавата во неговиот Belle excentrique во 1920), но засега, тоа беше приход.
Само неколку композиции, на СатиSatie останаа од овој период: Jack-in-the-box музика за пантомима од Jules Dépaquit (наречена "clownerie" од СатиSatie), Geneviève de Brabant, кратка комична опера со сериозна тема, текст од Lord Cheminot, на The Dreamy Fish, пијано музика придружувана од едена изгубена приказна од Lord Cheminot, и неколку други (пред се нецелосни, тешко дека некоја од нив е изведена, а ниту една од нив не е објавена во тоа време).
Geneviève de Brabant и The Dreamy Fish беа анализирани (од страна на Ornella Volta) како дела кои содржат елементи за конкуренција со Claude Debussy, за кои ни самиот Debussy не бил свесен (СатиSatie не ја претставил оваа музика во јавноста). Во меѓувреме, Debussy дожеивеа еден од своите први големи успеси со Pelléas et Mélisande во 1902, што неколку години подоцна доведе до дебата помеѓу двајцата композитори: “кој-кому му претходи” (Maurice Ravel бил вмешан во истата).
Во октомври 1905 година СатиSatie се запишува во Schola Cantorum на Vincent d'Indy каде студира класичен контрапункт (не престанувајќи ја својата кабаре работа). Повеќето од неговите пријатели биле вчудоневидени исто како и професорите во школата, кога слушнале за неговиот нов план, да се врати во училниците (особено поради тоа што d'Indy бил почитуван студент во Saint-Saëns, но не и омилен за СатиSatie). Како мотивација на СатиSatie за овој чекор, веројатно имало две главни причини: како прво, тој бил изморен од изјавите дека хармонизацијата во неговите композиции била ератична (критика која тој не можел лесно да ја порече, поради неговата недоволната музичка едукација), и второ: тој ја развивал идејата дека една од најтипичните карактеристики на француската музика е јасност (која најлесно може да биде постигната со добри предзнаења за тоа како традиционалната хармонија била исперцепирана). СатиSatie ќе ги следи овие курсеви во школата, како почитуван ученик, повеќе од 5 години, добивајќи ја првата диплома во 1908.
Некои од неговите училишни контрапункт-вежби се објавени по неговата смрт (на пример:Désespoir agréable), но тој, како кулминација на Schola периодот, го смета En Habit de Cheval (објавен во 1911 како резултат на осумгодишно вредно работење со цел да се дојде до нова, современа фуга). Друго резиме, исто така од периодот пред Schola, се појави во 1911 година: Trois Morceaux en forme de poire, кое беше еден вид на компилација од најдоброто што тој го напишал до 1903 година.
Нешто што станува јасно преку објавувањето на овие компилации, е дека можеби тој сепак и не го отфрлува романтизмот (заедно со неговите експоненти, како Wagner) како целина, (тој беше станал помодерен, на некој начин), туку отфрла некои негови апекти како: музички, она што последователно го отфрла, од неговиот прв па се до неговиот последен состав, е идејата за развојот, секако со најстрогата дефиниција на овој термин: преплетување на различни теми во развојот, во сонатска форма: што, нормално, го прави неговиот contrapuntal (и други дела) многу краток: на пример, “нови, модерни” фуги не се проширени подалеку од изложеноста на темата/темите. Генерално, тој би рекол дека според него, композиторот не би си дозволил да и одземе повеќе време на публиката, отколку што е потребно, со што го избегнува постанувањето досаден на било каков начин.
Исто така, мелодрамата, во својата историска смисла на тогаш популарниот жанр “искажани зборови со музика во позадина”, била нешто што се чини СатиSatie успеал сосемо добро да избегне (иако Piège de Méduse од 1913 година, може да се смета како апсурдна превара на тој жанр).
Во меѓувреме, се случиле и други промени: СатиSatie станал член на радикална (социјална) партија, се здружил со Arcueil заедницата (меѓу другото, тој бил вклучен во "Patronage Laпque" за децата) и го менува својот изглед во "буржоаски функционер” (со бомба, чадор, итн). Исто така, наместо повторно да се вклучи во било каков вид на средновековна секта, тој ги канализира овие интереси во чудо, тајно хоби: во кабинет, тој одржува колекција на замислени градби (повеќето опишани како метални), кои тој ги црта на мали картички. Понекогаш, за да ја прошири играта, тој објавувал мали анонимни најави во локалните списанија нудејќи некои од овие објекти (пример, "castle in lead") за продажба или изнајмување.
'''Јавање Бранови'''
Од овде па натаму, работите почнаа да одат многу брзо за СатиSatie. Најпрво, почнувајќи во 1912,беше успехот на неговата нова "минијатура", смешните пиано делови; Напиша и објави многу од нив во наредните неколку години (повеќето за прв пат одсвирени од страна на пијанистот Ricardo Viñes): the Véritables Préludes flasques (pour un chien) ("Оргинални меки најави (За куче),the Vieux sequins et vieilles cuirasses ("Стари украси и стари оклопи"), the Embryons desséchés ("Пресушени ембриони"), Descriptions Automatiques,и Sonatine Bureaucratique (сатира на Muzio Clementi), и други. Сите датираат од овој период. Неговата навика да ги придружува успесите на неговите дела со секакви пишани белешки, беше добро призната(толку многу што неколку години подоцна мораше да инсистира да не се читаат за време на изведбите ). До тогаш престана да ги користи и линиите на петолинието. На некој начин овие композиции многу потсетуваа на тие на Rossini од последната година на неговиот живот, групирани под името Péchés de Vieillesse. Но вистинското забрзување во животот на СатиSatie не беше последица на се поголемите успеси на неговите нови дела. Всушност, Ravel беше тој кој
(вероватно несвесно) повлече нешто што подоцна стана карактеристика на преостанатите години од животот на СатиSatie и дел од секое напредно движење што се манифестираше во Парис во наредните години. Овие движења успеваа да се надминат брзо едни со други, во време кога Парис беше сметан за главен град на уметноста во цел свет (долго пред London и New York да успеат да добијат
такво признание), и на почетокот на новиот век успеа да возбуди многу умови. Во 1910 "Jeunes Ravêlites", група млади музичари покрај Ravel, официјално објавија дека приоритет им се неговите рани дела (уште пред периодот schola), зацврстувајќи ја идеата дека СатиSatie беше предводник на Debussy. На почетокот СатиSatie беше задоволен што барем некои од неговите дела добиваат внимание од јавноста, но кога сфати дека ова значи дека неговите понови дела се потценети или неприметливи, побара друг млад артист кој повеќе ќе се поврзува со неговите понови идеи, за да имаат подобра заедничка поддршка во креативните активности. Како последица на ова Roland-Manuel,и покасно Georges Auric, и Jean Cocteau, почнаа да добиваат повеќе внимание од "Jeunes Ravêlites". Како последица на соработката со Roland-Manuel, СатиSatie повторно почна да ги објавува неговите мисли, со многу повеќе
иронија од претходно (помеѓу другите и Mémoires d'un amnésique and Cahiers d'un mammifère).
Со Jean Cocteau, кого тој првпат се сретнал во 1915 година, СатиSatie започнаа со работа на инцидентна музика за изведба на Сон на летната ноќ од Шекспир (претставена во Cinq Grimaces). Од 1916 година, тој и Cocteau работеа на балетот Parade, која беше премиерно изведена во 1917 година од страна на Sergei Diaghilev's Ballets Russes, со сетови и носии на Pablo Picasso, и кореографија на Léonide Massine. Преку Пикасо, СатиSatie, исто така, запозна и други кубисти, како на пример Georges Braque, со кого ќе работи на идни, но прекинати проекти.
Со Georges Auric, Louis Durey, Arthur Honegger, и Germaine Tailleferre СатиSatie формираа групација наречена nouveaux Jeunes, набргу по пишувањето на Parade. Подоцна групата беше придружувана од Francis Poulenc и Darius Milhaud. Во септември 1918 година, СатиSatie - со давање на мало или никакво објаснување - се повлече од nouveaux Jeunes. Jean Cocteau ги собра останатите шест члена, формирајќи ја Groupe des Six (на која СатиSatie подоцна ќе има пристап, но повторно ќе опадне со поголемиот дел од нејзините членови).
Од 1919 СатиSatie е во контакт со Tristan Tzara, иницијатор на движењето Dada. Тој запозна и други уметници кои се вклучени во движењето, како Francis Picabia (кој подоцна станува надреалист), André Derain, Marcel Duchamp, Jean Hugo и Man Ray, меѓу другите. На денот на својата прва средба со Man Ray, ја создадоа првата уметничка подготовка: The Gift (1921). СатиSatie придонесе за објавување на писмена форма до Dadaist 391. Во првите месеци од 1922 година тој беше изненаден кога се најде себе си како навлегува во спорот меѓу Tzara и André Breton за вистинската природа на авангардната уметност, олицетворена од неуспехот на Congres de Paris. СатиSatie првично е на страната на Tzara, но успева да одржува пријателски односи со многу играчи во двата табора. Во меѓувреме, "Ecole d'Arcueil" беше формирано околу СатиSatie, со млади музичари како Henri Sauguet, Maxime Jacob, Roger Désormière и Henri Cliquet-Pleyel.
Конечно тој го составува "instantaneist" балетот (Relâche) во соработка со Picabia, за Ballets Suédois на Rolf de Maré. Во еден симултан проект, СатиSatie додава музика на надреалистичниот филм Entr'acte од René Clair, кој беше претставен како интермецо за Relâche.
'''Други дела и епизоди од овој последен период од животот на СатиSatie:'''
Од 1911 година тој бил во пријателски однос со Igor Stravinsky, за кого подоцна ке пишува стаии.
Le Piège de Méduse (1913) имаше уникатна позиција во опусот на СатиSatie, како што беше сценската работа, навидум зачната без било каква соработка со други уметници.
Sports et divertissements беше еден вид на мултимедијален проект, во кој се предвидени пијано музиката на СатиSatie и цртежи направени од страна на Чарлс Мартин. Работата беше составена во 1914 година, но не беше објавена или претставена се до почетокот на 1920-тите. Поединечните дела се карактеристични СатиSatie "минијатури": во сите, има дваесет парчиња - ниедна повеќе од две минути во должина, а некои кратки само 15 секунди.
Тој западна во неволја поради навредлива разгледните која ја беше напишал до еден од неговите критичари, набргу по премирата на Parade; бил осуден на една недела затвор, но набрзо бил пуштен со помош на (финансиско) посредување од страна на Winnaretta Singer, принцезата Едмонд де Polignac.
Пејач, кој научил старогрчки кога таа била над 50 годишна возраст, беше започнал дело за Socrates во октомври 1916; тоа ке биде неговото дело Socrate, кое тој го презентираше пред принцезата во раните 1918 години.
Од 1917 СатиSatie напиша пет парчиња амбиентна музика ("Musique d'ameublement") за различни пригоди.
Некои работи потекнуваат под покровителство на грофот Etienne de Beaumont,, од 1922 наваму:
La Statue retrouvée(или "Divertissement"): уште една СатиSatie-Cocteau-Picasso-Massine соработка.
Ludions: поставка на бесмислената рима од Lйon-Paul Fargue.
Mercure: поднасловот на ова парче ("Poses plastiques") сугерира дека не биле наменети како вистински балет, туку како емулација на tableau vivant genre; "tableaux" да биде кубистичко, од Picasso (и Massine).
Во текот на неговите последни години СатиSatie патувал; на пример, во 1924 година бил во Белгија, поканет од страна на Paul Collaer, и во Монте Карло за премиера на делото на кое тој соработувал.
'''Епилог: светилиштето на Arcueil'''
Во времето на смртта на СатиSatie во 1925 година, апсолутно никој не беше влегол во неговата соба откога се пресели во Arcueil пред дваесет и седум години. Она што ке го откријат нековите пријатели таму по неговиот погреб на горбиштата Cimetière d'Arcueil, се едначи со привлечноста на отворањето на гробот на Тутанкамон; освен прашината и пајажините (кое ни дава до знаење дека СатиSatie никогаш не компонирал користејќи го пијаното) тие откриле бројни елементи, кои вклучуваат:
голем број на чадори, некои кои очигледно никогаш не биле користени од СатиSatie,
вкупно четири пијана: од кои две биле свртени спротивно едно со друго, и други две кои биле поставено едно врз друго,
портрет на СатиSatie од Suzanne Valadon,
љубовни писма и цртежи од романсата со Valadon,
други писма од периодот на неговиот живот.
Неговата колекција на цртежи на градби од средновековието (тогаш неговите пријатели ја виделе врската помеѓу СатиSatie и анонимните огласи во списанијата и слично),
други цртежи и текстови од автобиографска вредност,
други спомени од сите периоди во неговиот живот, меѓу кои и седум кадифени костуми од неговиот период на “кадифен господин”.
Покрај тоа, имало композиции кои беа сосема непознати или се сметаше дека се загубени. Тие биле најдени зад пијаната, во џебовите на кадифените костуми и многу други чудни места. Тука спаѓаат: Vexations, Geneviève de Brabant, и други необјавени сценски дела, The Dreamy Fish, многу дела од Schola Cantorum, претходно невидена сет од "canine" пијано дела, и неколку други пијано дела без наслов. Некои од овие дела се објавени подоцна како повеќето Gnossiennes, Pièces Froides, Enfantines, и FURNITURE музика.
'''"Petit dictionnaire d'idées reçues" (Краток речник на напредни идеи)'''
"Idee reçue" е игра на зборови, на француски е нормален термин за "повреда", но Satie го користи како нематеријален еквивалент на пронајдени предмети (како во readymades) - на пример, кога додава чудни делови од Saint-Saëns и Ambroise Thomas во својата музика. Оваа секција третира некои популарни заблуди во врска со Satie и неговата музика.
|
