Аминокиселина: Разлика помеѓу преработките
| [непроверена преработка] | [непроверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с Бот Менува: lt:Aminorūgštys |
с Бот Додава: cy:Asid amino; козметички промени |
||
Ред 9:
Со оглед на структурата на амино киселините, ги делиме на:
- моноаминокарбонски<br />
- диаминокарбонски<br />
- аминодикарбонски<br />
- ароматски<br />
- хетероциклички<br />
Амино киселините се структурни елементи на протеините (белковините) во кои се поврзани со пептидна врска.
—NH—CO—.<br />
Играат огромна улога во процесите на метаболизмот кај сите живи организми.
Наједноставна амино киселина е глицин: H<sub>2</sub>N—CH<sub>2</sub>—COOH.<br />
Во структурата на амино киселините, амино групата во однос на карбоксилната група може да се наоѓа во различни положби. Во зависност од таа положба се разликуваат α, β, γ, δ итн. амино киселини.
== α-амино киселини ==
Сите [[пептид]]и и [[полипептид]]и (протеини) се [[полимер]]и на α-амино киселините. Постојат 20 α-амино киселини кои се составен дел на протеините кај [[цицач]]ите. Неколку други видови на амино киселини се наоѓаат во телото како слободни соединенија или во комбинирана состојба (т.е. не се асоцирани со пептиди или протеини). Овие непротеински асоцирани амино киселини имаат специјализирани функции. Еден дел од амино киселините кои се составен дел на протеините исто така извршуваат и некои други функции, различни од формирањето на пептидите и протеините. На пример, [[тирозин]]от учествува во образувањето на [[Штитна жлезда|тироидните]] [[хормони]] или, пак, [[глутамат]]от кој дејствува како [[невротрансмитер]].
Ред 192:
Во раствор, сосема типично е што R-групите од амино киселините ја диктираат структурно-функционалната поврзаност на пептиидте и протеините. Хидрофобните амино киселини главно ќе се соберат во внатрешноста на протеините, заштитени од директниот контакт со [[вода]]та. Обратно, хидрофилните амино киселини главно се наоѓаат во надворешноста на протеините, како и во активните центри на ензимски активните протеини. Всушност, некои ензимски реакции се случуваат токму како резултат на присуството на R-групите.
[[Имидазол]]ниот прстен на [[хистидин]]от овозможува тој да дејствува и како протон-донор, и како протон-акцептор при физиолошка pH вредност. Значи, тој често се наоѓа во реактивните центри на ензимите. Еднакво важна е и можноста на хистидинот во [[хемоглобин]]от да ги оттргнува H<sup>+</sup> [[јон]]ите при јонизацијата на [[Јаглеродна киселина|јаглеродната киселина]] во [[еритроцит]]ите. Токму како резултат на ова, хемоглобинот врши размена на [[гас]]ови во [[Ткиво|ткивата]] и [[Бел дроб|белите дробови]].
Примарниот [[алкохол]] на [[серин]]от и [[треонин]]от, како и [[тиол]]от (-SH) на цистеинот им дозволуваат на овие амино киселини да дејствуваат како [[нуклеофил]]и за време на [[катализа]]та. Додатно, тиолот од цистеинот е способен да образува [[дисулфидна врска]] со други цистеини:
Ред 202:
=== Оптички својства на амино киселините ===
Тетраедарскиот јаглероден атом за кој се сврзани 4 различни супституенти се нарекува хирален C-атом. Единствената амино киселина кај која не се среќава хиралност е [[глицин]]от, бидејќи неговата "R-група" е водороден атом. Хиралноста ја опишува способноста на дадена молекула да ја врти рамнината на поларизираната светлина на десно (декстроротаторно) или, пак, на лево (леворотаторно). Сите протеински амино киселини ја даваат истата апсолутна стеричка конфигурација како [[јаглехидрат]]от [[Глицералдехид|L-глицералдехид]]. Поради тоа тие се L-α-амино киселини. D-α-амино киселини не се најдени никогаш во протеините, иако постојат во природата. D-амино киселините најчесто се наоѓаат во полипептидните [[Антибиотик|антибиотици]].
[[Ароматично соединение|Ароматичните]] R-групи во амино киселините апсорбираат [[ултравиолетова светлина]] со апсорпциски максимум од 280 nm. Можноста на протеините да ја апсорбираат ултравиолетовата светлина е главно резултат на присуството на [[триптофан]]от кој силно ја апсорбира истата.
Ред 220:
[[ca:Aminoàcid]]
[[cs:Aminokyseliny]]
[[cy:Asid amino]]
[[da:Aminosyre]]
[[de:Aminosäuren]]
| |||