Египетски хиероглифи: Разлика помеѓу преработките

[непроверена преработка][непроверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Нова
 
Нема опис на уредувањето
Ред 12:
'''Египетските хиероглифи''' бил поранешен [[систем на пишување]] користен од [[античките Египќани]] и е составно од [[логограми]] и азбучни елементи. Египќаните користеле [[курзивни хиероглифи]] за религиозни потреби пишувани на [[папирус]] или [[дрво]]. Помалку значајно е [[Хиератско писмо|хиератското]] и [[демотското египетско писмо]] технички не се сметаат за хиероглифски писма.
 
Од неколкуте стотини хиероглифи кои се користеле, 24 имаат вредности кои одговараат на по една буква од денешните азбуки. Египќаните не пишувале алфабетски, буква по буква, туку имале многу покомплициран систем за пишување.
{{Писмо-никулец}}
 
{| class="wikitable"
! rowspan="2" colspan="2"|Знак
! colspan="3"|Традиционална [[Транслитерација на староегипетскиот јазик|транслитерација]] (во англиската литература)
! colspan="2"|[[Меѓународна фонетска азбука|Фонетски вредности]] според Ален (2000)
|-
!  
! Приближен изговор
! style="text-align:left;" | Белешки
!Староегипетски
!Средно египетски
|-
|<hiero>A</hiero>
|[[египетски мршојад]]
|<big>'''''3'''''</big>
|<big>а</big>
| style="text-align:left;" | наречен ''алеф''<!-- ,<br>a [[glottal stop]] -->
|{{IPA|[l]}} или {{IPA|[ɾ]}}
|немо, {{IPA|[j]}}, и {{IPA|[ʔ]}}
|-
|<hiero>i</hiero>
|[[трска]]
|<big>'''{{unicode|ỉ}}'''</big>
|<big>и/а</big>
| style="text-align:left;" | <!-- called ''yodh'' [јод?] -->
| colspan="2"|почетна или крајна [[самогласка]]; понекогаш {{IPA|[j]}}
|-
|<hiero>i-i</hiero>
|пар трски
| rowspan="2" | <big>'''y'''</big>
| rowspan="2" | <big>и</big>
| style="text-align:left;" rowspan="2" | <!-- double ''yodh'' -->
| rowspan="2" | не е забележано
| rowspan="2" | {{IPA|[j]}}
|-
|<hiero>y</hiero>
|пар црти<br>или река (?)
|-
|-
|<hiero>a</hiero>
|рака
|<big>'''ʾ'''</big>
|<big>а</big>
| style="text-align:left;" | <!-- called ''ayin'',<br>a [[voiced pharyngeal fricative]] -->
|можно {{IPA|[d]}}
|{{IPA|[ʕ]}}; {{IPA|[d]}} можно да е зачувано во некои зборови и дијалекти
|-
|<hiero>w</hiero> или <hiero>W</hiero>
|пиле на [[препелица]] или<br>негов [[Хиератско писмо|хиератски]] знак
|<big>'''w'''</big>
|<big>у</big>
| style="text-align:left;" | <!-- called ''waw''<br> -->
| colspan="2"|{{IPA|[w]}} ~ {{IPA|[u]}}
|-
|<hiero>b</hiero>
|потколеница
|<big>'''b'''</big>
|<big>б</big>
| style="text-align:left;" | &nbsp;
| colspan="2"|{{IPA|[b]}} ~ {{IPA|[β]}}
|-
|<hiero>p</hiero>
|простирка од трска или столче
|<big>'''p'''</big>
|<big>п</big>
| style="text-align:left;" | &nbsp;
| colspan="2"|{{IPA|[pʰ]}}
|-
|<hiero>f</hiero>
|рогата змија
|<big>'''f'''</big>
|<big>ф</big>
| style="text-align:left;" | &nbsp;
| colspan="2"|{{IPA|[f]}}
|-
|<hiero>m</hiero>
|був
|<big>'''m'''</big>
|<big>м</big>
| style="text-align:left;" | &nbsp;
| colspan="2"|{{IPA|[m]}}
|-
|<hiero>n</hiero>
|мали бранови
|<big>'''n'''</big>
|<big>н</big>
| style="text-align:left;" | &nbsp;
| {{IPA|[n]}}
| {{IPA|[n]}}, понекогаш {{IPA|[l]}}
|-
|<hiero>r</hiero>
|уста
|<big>'''r'''</big>
|<big>р</big>
| style="text-align:left;" | &nbsp;
|
|{{IPA|[ɾ]}}, понекогаш {{IPA|[l]}}<br>(секогаш {{IPA|[l]}} во некои дијалекти)
|-
|<hiero>h</hiero>
|скривалиште од трска
|<big>'''h'''</big>
|<big>х</big>
| style="text-align:left;" | &nbsp;
| colspan="2"|{{IPA|[h]}}
|-
|<hiero>H</hiero>
|завиткан фитил
|<big>'''{{unicode|ḥ}}'''</big>
|<big>х</big>
| style="text-align:left;" | <!-- an emphatic ''h'',<br>a [[voiceless pharyngeal fricative]] -->
| colspan="2"|{{IPA|[ħ]}}
|-
|<hiero>x</hiero>
|постелка
|<big>'''{{unicode|ḫ}}'''</big>
|<big>х</big>
| style="text-align:left;" | х
| colspan="2"|{{IPA|[x]}}
|-
|<hiero>X</hiero>
|животински стомак и опаш
|<big>'''{{unicode|ẖ}}'''</big>
|<big>кх</big>
| style="text-align:left;" | <!-- a softer sound,<br>a [[voiceless palatal fricative]] -->
| colspan="2"|{{IPA|[ç]}}
|-
|<hiero>s</hiero>
|пресвиткано платно
| rowspan="2" | <big>'''s'''</big>
| rowspan="2" | <big>с</big>
| style="text-align:left;" rowspan="2" | <!-- Old Egyptian sound for<br>''"door bolt"'' is unknown,<br>but perhaps was ''z'' or ''th'' -->
|{{IPA|[s]}}
| rowspan="2"|{{IPA|[s]}}
|-
|<hiero>z</hiero>
|клин за врата
|{{IPA|[θ]}}
|-
|<hiero>S</hiero> или<br><hiero>N38</hiero> или<br><hiero>N39</hiero>
|базен во градина
|<big>'''{{unicode|š}}'''</big>
|<big>ш</big>
| style="text-align:left;" | &nbsp;
| colspan="2"|{{IPA|[ʃ]}}
|-
|<hiero>q</hiero>
|падина на рид
|<big>'''{{unicode|ḳ}}''' или '''q'''</big>
|<big>к</big>
| style="text-align:left;" | <!-- an emphatic ''k'',<br>a [[voiceless uvular plosive]] -->
| colspan="2"|{{IPA|[qʼ]}}
|-
|<hiero>k</hiero>
|корпа со рачка
|<big>'''k'''</big>
|<big>к</big>
| style="text-align:left;" | &nbsp;
| colspan="2"|{{IPA|[kʰ]}}<br>во некои зборови, [[палатализација|палатализирано]] {{IPA|[kʲ]}}
|-
|<hiero>g</hiero>
|подножје за тегла
|<big>'''g'''</big>
|<big>г</big>
| style="text-align:left;" | &nbsp;
| colspan="2"|{{IPA|[kʼ]}}
|-
|<hiero>t</hiero>
|векна
|<big>'''t'''</big>
|<big>т</big>
| style="text-align:left;" |&nbsp;
| colspan="2"|{{IPA|[tʰ]}}
|-
|<hiero>T</hiero>
|јаже
|<big>'''{{unicode|ṯ}}''' или '''tj'''</big>
|<big>ч</big>
| style="text-align:left;" |
| colspan="2"|[[палатализација|палатализирано]] {{IPA|[tʲ]}} или {{IPA|[ʧ]}}
|-
|<hiero>d</hiero>
|дланка
|<big>'''d'''</big>
|<big>д</big>
| style="text-align:left;" | &nbsp;
| colspan="2"|{{IPA|[tʼ]}}
|-
|<hiero>D</hiero>
|кобра
|<big>'''{{unicode|ḏ}}''' или '''dj'''</big>
|<big>џ</big>
| style="text-align:left;" |
| colspan="2"|{{IPA|[tʲ’]}} или {{IPA|[ʧʼ]}}
|}
 
Гардинер <ref>{{cite book|author=Gardiner, Sir Alan H.|year=1973|title=Egyptian Grammar, 3rd. Ed.|publisher=The Griffith Institute|id=ISBN 0-900416-35-1|pages=стр. 27}}</ref> наведува уште неколку варијанти:
 
{| class="wikitable"
! colspan="2" | Знак
! Традиционална [[Транслитерација на староегипетскиот јазик|транслитерација]] (во англиската литература)
! Белешки
|-
|<hiero>V33</hiero>
|платнена вреќа
|<big>'''''g'''''</big>
| Се појавува во неколку стари зборови
|-
|<hiero>Aa15</hiero>
|непознато (можно: прст)
|<big>'''''m'''''</big>
| Изворно '''''im'''''
|-
|<hiero>S3</hiero>
|круна на [[Долен Египет|Долниот Египет]]
|<big>'''''n'''''</big>
| Изворно [[идеограм]] '''''nt''''' за 'круна на Долниот Египет'
|-
|<hiero>U33</hiero>
|[[толчник]]
|<big>'''''t'''''</big>
| Изворно '''''ti'''''
|}
 
 
 
{{Link FA|de}}