Географска ширина: Разлика помеѓу преработките

[непроверена преработка][непроверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с Бот менува: Image -> Податотека
ситно - викифицирање
Ред 1:
{{викифицирање}}
 
'''Латитудата''' ('''географската ширина'''), означена со грчката буква φ (фи), ја дава местоположбата на место на [[Земја]]та северно или јужно од [[екватор]]от. Латитудата на еден регион има големо влијание врз неговата [[клима]] и [[Време (атмосферско)|временски услови]].
 
Ред 21 ⟶ 19:
 
 
Во вообичаена употреба „латитуда“ се однесува на „геодетска“ или географска латитуда“' φ и го претставува аголот помеѓу висината и екваторијалната рамнина — поради тоа што најпрво претставувала агол помеѓу хоризонтот и поларната ѕвезда. Поради тоа што Земјата[[Земја]]та има елиптична форма под дејство на нејзината ротација, картографите се ослонуваатпотпираат на разновидни помошни латитуди за прецизно адаптирање на сферните проекции во согласност со нивната цел.
 
 
'''Геоцентричната латитуда''' &phi;<sub>g</sub> е тоа на што главно „се мисли“ сопод поимот латитуда. Таа е аголот помеѓумеѓу [[рамнина (математика)|рамнината]] на екваторот[[екватор]]от и линијата на радиусот[[радиус]]от.
:<math>\tan\phi_g=(1-e^2)\tan\phi</math>
 
За другите [[планета|планети]] како на пример [[Марс]], географската и геоцентричната латитуда се нарекуваат „планетографска“ и „планетоцентрична“ латитуда. Повеќето мапи за Марс од [[2002]] година па наваму користат планетоцентрични координати.
 
 
Ред 46 ⟶ 44:
Поврзано со ова објаснување се болестите. Тропските области се многу поподложни на епидемии на болести поради нивната температура која го прави животот полесен за инсектите и глодарите. Долго постои малариски појас што ја опкружува земјата; ова го прави животот на луѓето уште потежок. Најзабележливо е дека е речиси невозможно за северните [[домашни животни]] да живеат. На овие проблеми им се додава и богатството на северот: многу повеќе пари одат на истражување за лекови за заболувањата на северњаците.
 
Физиологот [[Џаред Дајмонд]], во неговото дело наградено со [[Пулицерова Награда]] - ''[[Пиштоли, микроби и челик]]'', тврди дека [[Евроазија|евроазиската]] земјена маса е посебно погодна за преминување од ловечко-собирачка во земјоделска заедница. Континентот се протега на многу повеќе линии на латитудата од било кој друг континент. Поради ова многу е полесно да се пренесуваат домашни животни во рамките на иста географска ширина, одошто од потопла во поладна клима, секое животно растено на определена латитуда ќе биде пренесено во рамките на континентот за релативно брзо време. Затоа жителите на овоовој континент имаат почетна предност за поран развој на земјоделството[[земјоделство]]то, и поголем интервал на растенија и животни од кои може да се избира.
 
Тој истотака го поврзал овој напредок со развојот на болестите кои подоцна им се заканувале на жителите на другите континенти. Блиската поврзаност на луѓето во [[Евроазија]] со нивните домашни животни создале услови за брзо пренесување на болести. Жителите на земјите со малку домашни животни никогаш не биле изложени на таков интервал на болести, и затоа, барем на Американскиот[[Америка]]нскиот континент, потклекнале на болестите донесени од [[Европа]].
 
[[Категорија:Географија]]