Петар Делјан: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][непроверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
Нема опис на уредувањето
Ред 37:
|}}
 
'''Петар Делјан''' — [[Македонци|македонскибългарски]] [[монарх]] и водач во [[Македонија|македонското]] '''Востание на Петар Делјан'''<ref>ISBN 9989-940-48-7 ВОСТАНИЈАТА НА ПЕТАР ДЕЛЈАН (1040-1041 Г.)</ref> против [[Византиското Царство]]. Петар Делјан потекнува од македонскабългарска царска династија и бил син на [[Гаврил Радомир]], синот на моќниот [[Цар Самоил|Цар Самуил]] <ref name="SDIV">''[http://www.scribd.com/doc/2945332/- Самуило је избегавао битке са постројеним војскама; коначно, ипак, његове трупе бише потучене у кланцу Кимвалонгу, на путу измећу Сереза (Сер) и Мелника (29 јула 1014 г.). Цар није преживео овај пораз; он умре нешто мало касније (15 септембра 1014 г.). То је био крај македонског словенског царства. Наследници великог македонског цара продужише још четири године борбу, отимајући се у исто време о престо] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20090209032148/http://www.scribd.com/doc/2945332/- |date=2009-02-09 }}''</ref>. Во [[Белград]] во [[1040]] година Петар Делјан на договорено место се сретнал со македонскитебългарските водечки луѓе и бил прогласен за цар на [[Самоиловото царство]] и МакедонијаБългария<ref>Учебник за прва година гимназиско образование, ИСТОРИЈА; ISBN 9989-919-67-4 Ристовски Блаже</ref>. Владеел до неговата смрт во [[1041]] година<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://macbro.org/MK/istorija/srednovekovie/vostanie.html |title=www.macro.org |accessdate=2011-12-17 |archive-date=2010-12-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101208131451/http://www.macbro.org/MK/istorija/srednovekovie/vostanie.html |url-status=dead }}</ref> (една година по прогласувањето за владетел).
 
== Потекло ==
Името на Петар Дејлан на старословенскистаробългарски јазик значи победник. Неговиот прекар ''делат'' што значи итар. Името „Делат“ може да потекнува и од словенскиот збор „делење“, т.е. одвоен од кралското семејство<ref>Затоа што мајка му пред да го роди била истерана од Гаврил Радомир</ref>.
 
== Востанието на Петар Делјан ==
 
Откако Петар Делјан бил назначен за цар, на пат кон МакедонијаБългария наидувал на поддршка од населението против византиската власт. За брзо време бил освоен градот [[Скопје]] и востанието се проширило на поголемиот дел на територијата на МакедонијаБългария. Востанието на Делјан директно влијаело врз востанието против византиската власт во градот [[Драч]], на чело на ова востание бил [[Словени|Словенот]] ''Тихомир''<ref name=BB130>''Byzantium's Balkan frontier'', p. 130</ref> . Делјан плашејќи се од судир за превласт меѓу двете востанија предложил здружување на двете војски. Војниците на Тихомир отишле на страната на Делјан и го каменувале Тихомир до смрт. Во текот на собирањето на моќна војска на страната на Петар Делјан се приклучиле востаници од соседните земји — [[Србија]], [[Бугарија]], [[Албанија]] и [[Грција]]<ref>[http://documents-mk.blogspot.com/search/label/%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5%D1%82%D0%BE%20%D0%BD%D0%B0%20%D0%9F%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%80%20%D0%94%D0%B5%D0%BB%D1%98%D0%B0%D0%BD%202 Марија Јовановиќ „Востанијата на македонскиот народ во XI век“, стр. 24]</ref>. Успехот на востанието стигнале до [[Алусијан]]. Востанието не успеало да го освои градот [[Солун]].
[[Податотека:The body of Leo V is dragged to the Hippodrome through the Skyla Gate.jpg|мини|десно|250п|Викиншката (Варјашка) царска гарда на Харалд во состав на византиската војска, единствено поради која Византијците успеале да ги победат македонските војски]]
Дезоорганизираните востаници не биле во состојба да дадат доволно голем отпор и Византија во [[1041]] го задушила востанието по решителната [[Островска битка]] одиграна кај [[Острово]], [[Воденско]]. Тука, византиските сили, во голема мера потпомогнати од [[викинзи|викиншкa]] платеничка војска на чело со идниот норвешки крал [[Харалд III (Норвешка)|Харалд III]] (Харалд Суровиот). Иако бил слеп, Петар сепак ги предводел востаниците против [[Ромеи]]те и [[Викинзи]]те. На ова е обратено внимание во една стара нордиска [[сага]] посветена на делата на Харалд. Армијата на Делјан не успеала да ги надвладее Викинзите. Според разни извори, по задушувањето на востанието и заземањето на неговите [[замок|замоци]], Петар Делјан бил заробен и испратен во заробеништво во [[Цариград]], каде веројатно набргу умрел.