Гевгелија: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][непроверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с →‎Население: Непотребен параметар, removed: |language=македонски
с Правописни поправки
Ред 127:
[[Податотека:Gevgelija Ul. Kralja Petra.jpg|мини|лево|250п|Улица во Гевгелија некаде пред 1930 г.]]
 
Гевгелија како град за првпат се споменува во официјални турски документи од 1664 година. Наоѓајќи се покрај многу важни патишта кои воделе од Солун и [[Дојран]] кон [[Струмица]] и [[Скопје]], околу 19 век, Гевгелија бележи значаен стопански подем.<ref>Македонските градови во турско време, Зоран Сенев, Киро Герасимов, Кочани, 2004, стр.20</ref> Гевгелија како град почнала да се развива уште од средината на {{римски|19}}, кога населението од овие краеви ја почуствувало потребата да создава современа населба во помош на на минувачите-трговци и да биде домаќин на нивните патувања кон [[Близок Исток|Блискиот Исток]] со многубројни анови. Па така, од 1871 до 1886 година во Гевгелија биле отворени и првите занаетчиски дуќани. Ваквиот стопански и популациски растеж на населбата тааза да добие градска физиономија, односно заведувањето во катастарските кнингикниги како градска населба, официјално било извршено во 1886 година<ref name="ReferenceA">Македонските градови во турско време, Зоран Сенев, Киро Герасимов, Кочани, 2004, стр.21</ref>, кога во административно-управен поглед станала средиште на посебна [[каза]] - Гевгелиска.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.gevgelija.gov.mk/index.php?option=com_content&view=article&id=8&Itemid=137&lang=mk|title=Историјат|publisher=Општина Гевгелија|accessdate=2016-02-04|archive-date=2016-01-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20160119005926/http://gevgelija.gov.mk/index.php?option=com_content&view=article&id=8&Itemid=137&lang=mk|url-status=dead}}</ref>
 
Црквата „[[Црква „Вознесение Христово“ - Гевгелија|Вознесение Христово]]“ потекнува од 1842 година.<ref name="ПЕ">{{нмс|url=http://www.povardarska-eparhija.org.mk/pe//index.php?option=com_content&task=view&id=367&Itemid=55|title=Цркви и манстири во Гевгелија|last=|first=|date=2 јуни 2008|work=|publisher=Повардарска епархија|archive-url=|archive-date=|dead-url=|accessdate=|access-date=20 февруари 2014}}</ref>
 
Вистински градски лик Гевгелија добива во 1886 година,. На [[Референдум во Општина Гевгелија (2017)|референдум]] кој се одржал на 23 април 2017, граѓаните на Општина Гевгелија се изјасниле против отворање на рудници за металични суровини.
 
== Општи карактеристики ==
[[Податотека:Град Гевгелија, Македонија 18 - panoramio.jpg|алт=Град Гевгелија, Македонија 18 - panoramio.jpg|лево|мини|Старата чаршија во Гевгелија]]
[[Податотека:Gevgelija 56.JPG|алт=Gevgelija 56.JPG|мини|Центарот во Гевгелија]]
Ова подрачје отсекогаш претставувало значајна крстосница за патниците и стоката кои патувале од [[Европа]] кон [[Блискиот Исток]] или обратно. Со изградба на железничката пруга Скопје-Гевгелија-Солун во [[1873]] година и на автопатот Скопје-Гевгелија, таа станастанала значаен транзитен коридор. Гевгелија се наоѓа на само 70 км од [[Солун]], а на 165 км од [[Скопје]], главниот град на Р. Македонија. Токму поради значајните сообраќајници тука се вкрстуваат патиштата од [[север]] и [[југ]], така што Гевгелија претставува европска порта за сите оние кои тргнале на север.
 
== Клима ==
Ред 145:
== Население ==
[[Податотека:StaraKukja-centar.jpg|мини|десно|180п|Стара неокласична куќа во центарот на градот.]]
Според статистиката на Стефан Верковиќ во [[1860]] година, во Гевгелија имало 215 куќи и приближно 1.200 жители, а само десетина години подоцна подоцна бројот на населението се зголемил на 1.610, од кои 1.257 биле христијани - [[Македонци]], 250 [[Турци]] и 103 [[Власи]].<ref name="ReferenceA"/> Во [[1870]] година Гевгелија станува важно пазариште за жителите на Гевгелиското Поле и Мајдачката Висорамнина.
 
Во [[1886]] година Гевгелија и формално е прогласена за градска населба и административно-управен центар на Гевгелиска околија, со вкупно 68 населби. Во градот живеат над 3.000 жители. Крај главната улица, која била калдрмисана и осветлена со фенери, никнале зданијата на околиската и општинската управа, воената касарна и повеќе двокатни куќи. Во [[1890]] година во Гевгелија имало над 4.000 жители, од кои 3.600 биле [[Македонци]], а другите [[Турци]], [[Роми]] и [[Черкези (народ)|Черкези]].
Ред 174:
}}
Според послениотпоследниот Пописпопис на населението наво Македонија од 2002 година, градот имаимал 15.685 жители. Следува табела на националната структура на населението<ref>[http://www.stat.gov.mk/publikacii/knigaX.pdf Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002 - Книга X]</ref>
 
{| class="wikitable sortable" border="1" cellspacing="0" cellpadding="2"
Ред 444:
;Библиотекарство
[[Податотека:Gradska Biblioteka Goce Delcev vo Gevgelija 2.JPG|мини|десно|Библиотеката „Гоце Делчев“]]
Почетоците на библиотечната дејност во Гевгелија, датираат од [[1910]] година кога во градот ебило формирано првото читалиште што го носи името ''Просвета''. Читалиштето било формирано за потребите на драмската секција и располагало со симболичен книжен фонд донесен од приватните библиотеки. Во периодот меѓу двете светски војни читалиштето не работело редовно. Имено, имало години, посебно кога неговите управи биле во рацете на симпатизерите на работничкото движење или во рацете на самите партиски организации кога читалиштето било затворано. Таков бил случајот во [[1924]], [[1928]] и [[1938]] година. Во периодот на фашистичката окупација, читалиштето работиработело повремено и претставувало значајно место за ширењеширењето на напреднитенапредни идеи. До [[1945]] година читалиштето работиработело со прекини, условено од тогашните општествено-политички прилики. По ослободувањето на Гевгелија ([[7 ноември]] [[1944]] година), Народноослободителниот одбор на Гевгелија донесувадонел одлука за формирање на градско читалиште и ги поканувапоканил граѓаните да помогнат во собирањето книги за таа цел.<ref>''Соопштение на Народноослободителниот одбор од Гевгелија од 16 ноември 1944 год''</ref> Со оваа акција биле собрани околу 3.000 книги, по што ебила направена селекција и во [[1945]] година, во почетокот на [[февруари]], градската библиотека ја започнувазапочнала својата работа. На почетокот библиотеката била сместена во просториите на Мицо Чугунцалиев, на шеталиштето, во централното градско подрачје, а од [[1950]] година работи во сегашната зграда. Зградата во која е сместена библиотеката е прогласена за [[споменик на културата]].
 
;Музеи
Ред 471:
== Спорт ==
 
Гевгелија ја негува спортската традиција преку унапредување на популарните спортови како што е спортската сала во Гевгелија, која е пријатен и модерно опремен простор за спортување. Во близина на центарот на градот се наоѓа и фудбалско игралиште, а традиционално секоја година се одржуваат мотокросови и шампионати во европски размери.
 
'''Карате Клубот Гевгелија''' од Гевгелија е наследник на карате клубот Партизан кој почнал со своите активности во [[1968]] година во просториите на друштвото за телесни спортови ''Партизан'' од Гевгелија. Карате Клубот Гевгелија е освојувач на бројни медали на државни и меѓународни натпреварувања. најголем успех во историјата на клубот постигна женската екипа од генерацијата родени [[1989]]/[[1990]] година во дисциплина кати екипно. Имено ова екипа беше повеќекратен европски шампион во дисциплина кати екипно. Екипата опстојуваше околу 10 години и цело време ја водеше Александра Аврамова. Денес клубот брои околу 30 членови од кои повеќето се освојувачи на медали на државните и меѓународните турнири. Уписите на нови членови се вршат паралелно со започнувањето на полугодијата во школите.
== Туризам и хотелиерство ==
 
* [[Смрдлива Вода]] е туристичко место на [[Кожуф]] Планина кој се наоѓа на [[надморска височина]] од 850 м и на 24 км оддалеченост од градот Гевгелија. Познат е по минералната вода и нејзината лековитост за стомачни заболувања, како и заболувања на [[желудник]]от и [[бубрези]]те. Во шумовитите предели се изградени 400 викендички и хотел за сместување на гостите.
* [[Негорски бањи]] се наоѓаат на 4 км од Гевгелија и претставуваат афирмиран туристичко-рекреативен центар поради лековитата минерална вода. Досегашните испитувања и искуства потврдуваат дека минералната вода е погодна за лекување на ревматични заболувања, стерилитет, гастроинтестинални изаболувања, заболувања на кардиоваскуларниот систем, воспаленија и други заболувања на периферниот систем, како и на кожата. Бањите ги опколува шума и во нив има можност за подготовка на спортските екипи од земјата и странство, дури и во зимскиот период поради благата клима. Овој комплекс располага со 300 легла во три хотели, базен за капење, одделение за физикална терапија, како и со лековита вода за пиење.
 
[[Податотека:Gevgelija 52.JPG|мини|Градскиот парк и споменикот на [[Сава Михајлов]]]]
 
*'''Ски центар Кожуф''' е скијачки центар на истоимената планина, во непосредна близина на градот Гевгелија. Ски-терените на овој центар се протегаат во два природни амфитеатри кои се наречени '''Марково Езеро''' и '''Порта'''. Секој од амфитеатрите има по 600 хектари, а вкупната површина изнесува некаде околу 1200 хектари. И двата амфитеатри се протегаат кон север, што овозможува подолго задржување на снежната покривка. На Марково Езеро се одредени три одделни ски-патеки за разни варијанти, а тоа се: Табла, К-92 и Зелен брег.
* Хотелски комплекси: Гевгелија е нарекувана македонски '''Лас Вегас''', бидејќи во нејзината околина има голем број казина, меѓу кои и едно од најдобрите на Балканот - „Хотел-казино Фламинго“.
 
Во моментов се гради уште еден грандиозен казино-хотел - Шератон (Принцес) - кој ќе биде неколкупати поголем од Фламинго.