Калифорниум: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с →Хемиски својства и соединенија: Јазична исправка, replaced: ктиниди → ктиноиди |
с Јазична исправка, replaced: ктинид → ктиноид (3) |
||
Ред 1:
{{инфокутија калифорниум}}
'''Калифорниум''' — [[Радиоактивност|радиоактивен]] [[хемиски елемент]] со симбол '''Cf''' и [[атомски број]] 98. Овој елемент првпат бил синтетизиран во 1950 година во [[Лоренс Берклиева национална лабораторија|Националната лабораторија]] на [[Лоренс Берклиевата национална лабораторија|Лоренс Беркли]] (тогашна радијациона лабораторија при Калифорнискиот универзитет), со бомбардирање на [[кириум]]от со [[Алфа-честичка|алфа-честички]] ( [[хелиум-4]] [[јон]]и ). Тоа е [[Актиноиди|
Постојат две [[Кристална структура|кристални форми]] на калифорниум под нормален притисок: еден погоре и еден под {{Convert|900|C|-1}}. Третиот облик постои при висок притисок. Калифорниумот полека потемнува на воздух при собна температура. [[Калифорниумови соединенија|Соединенијата на калифорниум]] доминираат при [[Оксидационен број|оксидационата состојба]] +3. Најстабилниот калифорниумов изотоп, од дваесетте познати [[изотоп]]и е калифорниум-251, кој има [[Период на полураспад|полуживот]] од 898 години. Овој краток полу-живот значи дека елементот не се наоѓа во значајни количини во Земјината кора. {{efn|name=age of earth}} Калифорниум-252, со полуживот од околу 2.645 години, е најчест изотоп кој се користи и се произведува во [[Национална лабораторија „Оук Риџ“|Националната лабораторија]] во [[Oak Ridge National Laboratory|Оук Риџ]] во САД и [[Истражувачки институт за атомски реактори|истражувачкиот институт за атомските реактори]] во Русија.
Ред 10:
=== Физички својства ===
Калифорниумот е сребрено бел [[
Елементот има две [[кристална структура|кристаални облици]] под притисок од 1 стандардна атмосфера: двојна-[[близуслеани сфери|близуслеан шестаголен]] облик наречен алфа (α) и [[коцкест кристален систем|челно централен коцкест]] облик наречен бета (β).{{efn|A double hexagonal close-packed (dhcp) unit cell consists of two hexagonal close-packed structures that share a common hexagonal plane, giving dhcp an ABACABAC sequence.{{sfn|Szwacki|2010|p=80}} }} Обликот α постои под 600–800 °C со густина од 15,10 g/cm<sup>3</sup> и обликот β кој постои над 600–800 °C со густина од 8,74 g/cm<sup>3</sup>.{{sfn|O'Neil|2006|p=276}} на притисок од 48 [[паскал (единица)|GPa]] обликот β се менува во [[орторомпски кристален систем]] поради промената на местоположбата на [[електронска обвивка|5f електроните]] на атомот, што пак овозможува истите да се сврзат.{{sfn|Haire|2006|p=1522}}{{efn|The three lower-mass transplutonium elements—americium, curium]], and berkelium—require much less pressure to delocalize their 5f electrons.{{sfn|Haire|2006|p=1522}} }}
Ред 90:
Калифорниумот може да има оксидациони состојби 4, 3, или 2. Вообичаено образува осум или девет врскисо ближните атоми или јони. За хемиските својства се предвидува дека се слични на останатите 3+ валентни актиноиди {{sfn|Seaborg|2004}} и со елементот [[диспрозиум]], кој е лантаноидот над калифорниумот во периодниот систем.{{sfn|CRC|2006|p=4.8}} Елементот полека потемнува на собна температура, процес кој се забрзува со додавањето на влага.{{sfn|O'Neil|2006|p=276}}Калифорниумот реагира кога е загреан со [[водород]], [[азот]] или [[халкоген]]и (кислородно семејство елементи), реакциите со сув водород и водени [[минерална киселина|минерални киселини]] се брзи.{{sfn|O'Neil|2006|p=276}} <!-- EXPLAIN Only californium-249 is suitable for chemical study.<ref name="Emeleus">{{Наведена книга|last=Emeleus|first=H. J.|title=Advances in Inorganic Chemistry|page=33|year=1987|publisher=Academic Press | isbn = 978-0-12-023631-2 }}</ref> /EXPLAIN -->
Калифорниумоте само [[воден раствор|растворлив во вода]] како калифорниум(III) [[катјон]]. Обидите да се [[редокс|редуцира или оксидира]] +3 јонот во раствор се неуспешни.{{sfn|CRC|2006|p=4.8}} Елементот образува соединенија растворливи во вода како [[хлорид]], [[нитрат]], [[перхлорат]] и [[сулфат]] и образува [[флуорид]], [[оксалат]], или [[хидроксид]].{{sfn|Seaborg|2004}} Калифорниумот е натешкиот
=== Изотопи ===
| |||