Стар завет: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [непроверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с →Наводи: Додадена категорија |
Поголемо дополнување и средување на „поделбата на книгите“ и „содржината“. Ознаки: Отповикано Нагледно уредување |
||
Ред 6:
== Книги од Стариот завет ==
Сите книги на Стариот завет можеме да ги поделиме во
* ''
* ''Историски книги'': [[Книга на Исус Навин|Книга за Исус Навин]], [[Книга за судиите|Судии (Судии Израелови)]], [[
* ''
* ''Книги на големите пророци'': Исаија, Еремија, Плачот Еремиин (Плачот на Еремија), Езекиел и Даниел.
*''Книги на малите пророци'': Осија, Јоил, Амос, Авдија (Авдиј), Јона, Михеј, Наум, Авакум, Софонија, Агеј, Захарија, Малахија.
== Постанок на Стариот завет ==
Ред 20 ⟶ 21:
== Содржина ==
Главната тема на Стариот Завет е историјата на [[Израел]] и ветувањето за Месијата, Кој треба да произлезе од Израелската нација - специфично од лозата на [[цар Давид]]. Стариот Завет започнува со создавањето на универзумот, а завршува околу 400 години пред првото доаѓање на [[Христос]]. Текот на историјата низ Стариот Завет се движи вака:
* Создавање на универзумот
[[Втората Мојсеева книга]] изобилува со чудесни настани: претворање на горката вода во слатка, стапот во змија, правење сув пат среде [[Црвеното Море]]. Но, најважен дел од оваа книга е моралниот кодекс на однесување или [[Десетте божји заповеди]], кои [[Мојсеј]] ги добива на [[Синајската Гора]].▼
* Падот на човекот
* Светска поплава која ја зафаќа сета планета земја - пресудата од страна на Бог
* Авраам, Исак и Јаков (Израел) - татковци на избраната нација
* Историјата на Израел:
** Египетско ропство
** Излез од Египет и талкање по пустината
** Освојувањето на Ханаанската земја
** Ерата на Судиите
** Обединето царство: Саул, Давид и Соломон
** Разделено царство: Јуда (јужно царство) / Израел (северно царство)
** Заробеништво во Вавилон
** Враќање од Вавилонско ропство и обновување на земјата Израелска
Во Стариот завет, израелскиот народ е одбраниот Божји народ преку кого доаѓа Месијата т.е. Христос („Христос - Χριστός“ е старогрчкиот еквивален за „Месија - מָשִׁיחַ“).Ова е еден номадски народ, кој се движел околу [[Средоземното Море]], меѓу Евроазија и Африка, по течението на реките [[Еуфрат]], [[Тигар]] и [[Нил]].<ref>Група автори: Македонски јазик и литература, Просветно дело, 2006 г., стр. 222.</ref> Татковци на Израелскиот народ се Авраам, Исак и Јаков (Израел), а Авраам потекнува од лозата на Сим, синот на Ное (1 Мој. 10,11).
Во Стариот завет се појавуваат околу педесетина различни литературни видови: химни, молитви, историски записи, љубовна поезија, есеи, хронологија на родови, пророштва, реалистични приказни, разни изреки и друго. Приказните раскажуваат за верата, борбите, надежите и поразите на ликовите од еврејската заедница.
И тогаш започнува филозофската расправа за божјата справедливост меѓу Јов и неговите пријатели. Се изнесуваат разни тврдења за казните на Бога и нивната намена. Заклучокот е дека човек не може да проникне во божјата правда. На крајот од приказната, Бог го благословува Јов, и му враќа двојно од сè што изгубил. Многумина филозофи ја користат оваа библиска приказна за да расправаат на темата: божја правда. [[Кјеркегор]] и [[Колаковски]] пред сè се занимавале со прашањето: „Зошто Творецот, во чии раце стои сè, би му се докажувал на Сатаната?“ Колаковски напишал пародија на ова дело под наслов „Разговори со ѓаволот“, а [[Гете]] ја искористил како вовед во својот [[Фауст]].▼
▲[[Втората Мојсеева книга]] изобилува со чудесни настани: претворање на горката вода во слатка (2 Мој. 15:22-27), стапот во змија (2 Мој. 4:3; 7:10), правење сув пат среде [[Црвеното Море]] (2 Мој. 14). Но, најважен дел од оваа книга е моралниот кодекс на однесување или [[Десетте божји заповеди]], кои [[Мојсеј]] ги добива на [[Синајската Гора]] (2 Мој. 20).
Делот наречен ''Поетски и поучни книги'' е најинтересен од литературна гледна точка. Содржи пет книги со различни содржини, а најдраматична е [[Повеста за Јов]], во која се зборува за Божјата правда. Јов бил прогласен за „непорочен, праведен и богобојазлив човек, кој се отстранувал од злото“ (Јов 1:1,8), и немало друг како него на Земјата. Тој е спореден со Ное и Даниел (Езк. 14:14-20), а исто така е прогласен и за својата духовна издржливост (Јак. 5:11). Тоа не значи дека Јов бил безгрешен (Јов 7:21; 13:26). Библијата вели дека сите се грешници (Рим. 3:10; Рим. 3:23; Про. 7:20; 1 Јвн. 1:8,10) и дека никој не може да се оправда преку делата (Рим. 3:20). Таа вели дека верата им се смета за праведност на вистинските верници (Рим. 4:1-12; 1 Мој. 15:6; Рим. 3:22,28), а вистинската спасоносна вера е послушна вера и таа произведува добри дела и побожен живот - затоа во Јак. 2:17 се вели дека верата без дела е мртва. Значи Јов преку верата е прогласен за праведник, бидејќи Исус, на крстот ја зема казната за гревовите на сите вистински верници (новозаветни и старозаветни), а Својата праведност им ја припишува на нив преку верата. Таа вистинска спасоносна вера дала плодови на побожен живот кај Јов, бидејќи срцето на секој вистински верник е регенерирано од страна на Светиот Дух. Приказната иде вака: Дошол Сатаната кај Бог, и Бог му рекол дали го има забележано Јов, дека е непорочен, праведен и богобојазлив човек, кој се отстранува од злото (Јов 1:6-8). Сатаната одговорил дека причината поради која Јов е таков, е Божјиот благослов врз него: многу имот, здрави деца и заштита (Јов 1:9-10). Но, ако му се одземе сето тоа на Јов, тој ќе Го проколне Бог (Јов 1:11). Тогаш Бог се согласил Сатаната да го искуша Јов, само врз него да не крева рака и да не му ја зема душата (Јов 1:12). Тука почнуваат несреќите за Јов: ја губи стоката и слугите (Јов 1:14-17), а децата му загинуваат (Јов 1:18-19). На сето ова Јов одговара: <blockquote>„''Гол излегов од утробата на мајка ми, и гол ќе се вратам. Господ даде, Господ зеде. Благословено да биде Господовото име!“ - Јов 1:21'' </blockquote>Потоа Сатаната повторно оди кај Бога и добива дозвола да го искуша Јов со страшни рани по телото (Јов 2:1-7). После тоа, дури и сопствената жена на Јов му вели да Го проколне Бога и да умре (Јов 2:9). А Јов на тоа ѝ одговара:<blockquote>„''Говориш како безумна. Зар доброто да го примаме од Бога, а злото да не го поднесуваме?“ - Јов 2:10''</blockquote>И тогаш започнува филозофската расправа за Божјата справедливост меѓу Јов и неговите пријатели. Се изнесуваат разни тврдења за казните на Бога и нивната намена. Во оваа книга, се алудира на следново прашање: „Зошто вистинските верници кои живеат богоугоден живот страдаат? Зошто Бог го дозволува тоа?“. Бог сакаше да го докаже карактерот на вистинските верници, пред Сатаната и сите демони, ангели и луѓе. Бог дозволи Јов да биде искушуван од Сатаната и со тоа ја докажа Својата поента: Без разлика колкаво ќе биде страдањето на верникот или колку неразбирливо и незаслужено изгледа тоа, спасителната вера не може да се уништи! На крајот од приказната, Бог го благословува Јов, и му враќа двојно од сè што изгубил (Јов 42:10-17).
Главната реалност на книгата е несфатливата мистерија за невиното страдање на вистинскиот верник. Бог наложил Неговите деца да одат во тага и болка, понекогаш поради: грев (4 Мој. 12:10-12), поправна казна (Евр. 12:5-12), зајакнување (2 Кор. 12:7-10; 1 Пет. 5:10), за откривање на Неговата утеха и благодат, па да можат и самите верници да бидат утешители (2 Кор. 1:3-7). Но понекогаш страдањето на светиите (вистинските верници) е неразбирливо, бидејќи тоа страдање е со небесна цел што луѓето не можат да ја разберат (2 Мој 4:11; Јвн. 9:1-3).
▲
[[Песна над песните]] се вбројува меѓу најдобрите поетски остварувања на древните литератури. Таа е во форма на дијалог, и низ седум пеења даден е цел развој на љубовта.
Ред 35 ⟶ 54:
зашто љубовта е силна како смрт<br />
а љубомората тврда како гроб!<br />
<small>''Песна над песните 8:6''</small>}}
После комплетирањето на Стариот Завет, имало одприлика 400 години на тишина, во кои Бог ниту зборел преку некого, ниту пак боговдахновал некого да напише Божјо Слово. Таа тишина прекинала со доаѓањето на Јован Крстител, кој почнал да прогласува дека ветениот Господ и Спасител дошол.
Пророците јасно зборувале за Новиот Завет (Ерм. 31:31-34; Езк. 36:25-27) и за Месијата, чијашто жртва ќе овозможи Новиот Завет да се воспостави (Иса. 9:6-7; 53:1-12).
== Наводи ==
| |||