Мајански биосферен резерват: Разлика помеѓу преработките

[непроверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с „наводи“
Ред 2:
<!-- map -->|map=|map_image=|map_size=|map_caption=|location=[[Ел Петен]], [[Гватемала]]|width=|nearest_city=|nearest_town=|coordinates=|coords_ref=<!-- stats -->|length=|length_mi=|length_km=|embedded=}}'''Биосферен резерват Маја''' ({{Lang-es|Reserva de la Biosfera Maya}}) е природен резерват во [[Гватемала|Гватемала со кој]] управува Националниот совет на заштитени подрачја на Гватемала (CONAP). [[Мајанска цивилизација|Резерватот за биосфера Маја]] зафаќа површина од 21.602 км², една петтина од вкупната површина на земјата. <ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.conap.gob.gt/Members/admin/documentos/documentos-centro-de-documentacion/areas-protegidas/SIGAPublico_Enero.xls/view|title=Listado de Áreas Protegidas (enero, 2011)|last=CONAP|publisher=conap.gob.gt|language=Spanish|format=xls|archive-url=https://web.archive.org/web/20111008161133/http://www.conap.gob.gt/Members/admin/documentos/documentos-centro-de-documentacion/areas-protegidas/SIGAPublico_Enero.xls/view|archive-date=8 October 2011|accessdate=14 June 2011}}</ref>
 
Паркот е дом на голем број видови фауна, вклучувајќи [[Мексикански крокодил|го Мексиканкиот крокодил]] [[Мисирка|и окелираната мисирка]]. Тоа е исто така богата со флора вклучувајќи махагони, ''Bloma Прискаprisca'', [[Мирислива цедрела|кедар]], ''Bucida buceras'', ''Haematoxylum campechianum'', ''Rhizophora маш'' и ''Pimenta dioica''. Областа се движи од мочуришта, до ниски планински масиви и има неколку водни тела, вклучувајќи езера, реки, потоци и [[Сеноти|кенотисеноти]]. <ref name="UNESCO">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.unesco.org/mabdb/br/brdir/directory/biores.asp?code=GUA+01&mode=all|title=Biosphere Reserve Information|last=<!--Not stated-->|date=8 March 2011|work=www.unesco.org|publisher=UNESCO|archive-url=https://web.archive.org/web/20170322234230/http://www.unesco.org/mabdb/br/brdir/directory/biores.asp?code=GUA+01&mode=all|archive-date=22 March 2017|accessdate=4 February 2018}}</ref>
 
Резерватот е создаден во 1990 година за да се заштити најголемата област на американска тропска шума што останува северно од Амазон. Моделот на биосферниот резерват, имплементиран од [[УНЕСКО]], се обидува да промовира рамнотежа помеѓу човековите активности и биосферата со вклучување на одржлив економски развој во планирањето на зачувување. <ref name="UNESCO">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.unesco.org/mabdb/br/brdir/directory/biores.asp?code=GUA+01&mode=all|title=Biosphere Reserve Information|last=<!--Not stated-->|date=8 March 2011|work=www.unesco.org|publisher=UNESCO|archive-url=https://web.archive.org/web/20170322234230/http://www.unesco.org/mabdb/br/brdir/directory/biores.asp?code=GUA+01&mode=all|archive-date=22 March 2017|accessdate=4 February 2018}}</ref>
 
== Човечка активност ==
Ред 11:
Во зони со повеќекратна употреба (8484.40 км <sup>2</sup>, 40%) и тампон зоната (4.975 км <sup>2</sup>, 24%), што го сочинува јужниот дел на резервата, дозволени се одредени регулирани економски активности. Овие вклучуваат одржлива берба на дрво и традиционални шумски производи кои вклучуваат ''чикл'', сок кој се користи во производството на гуми за џвакање, ''хат'', украсно растение од палма што се користи во цветни аранжмани и пимента или ''миризлив пипер.'' Владата на Гватемала им додели концесии на шумите на локалните заедници, давајќи им право да практикуваат одржливо шумарство во зацртани области за 25 години. Меѓународните групи за набудување, како што е Советот за управување со шумите, ги потврдуваат активностите за сеча како одржливи. Во 2005 година, 4.500 км<sup>2</sup> биле заверени. <ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.csmonitor.com/2005/0422/p01s04-woam.html|title=At a store near you: eco-friendly lumber|last=Danna Harman|work=The Christian Science Monitor|archive-url=https://web.archive.org/web/20060508083605/http://www.csmonitor.com/2005/0422/p01s04-woam.html|archive-date=8 May 2006}}</ref> Во другите делови на зоната со повеќекратна употреба, земјоделските заедници добија право да продолжат со земјоделство во т.н. земјоделски полигони. <ref name="McNab">{{Наведена книга|url=http://archive.wcs.org/media/file/wcswp292.pdf|title=Protected areas and human displacement: A conservation perspective|last=McNab|first=Roan Balas|last2=Ramos|first2=Victor Hugo|date=April 2007|publisher=[[Wildlife Conservation Society]]|editor-last=Redford, Kent H. and Eva Fearn|series=Working Paper No. 29|location=New York|chapter=The Maya Biosphere Reserve and Human Displacement: Social Patterns and Management Paradigms Under Pressure|format=pdf|issn=1534-7389|archive-url=https://web.archive.org/web/20160116094503/http://archive.wcs.org/media/file/wcswp292.pdf|archive-date=2016-01-16}}</ref>
[[Податотека:Tikal-Plaza-And-North-Acropolis.jpg|мини|350x350пкс| Плоштадот Тикал во декември 2010 година]]
Во биосферниот резерват Маја се наоѓа голема концентрација на антички [[Мајанска цивилизација|градови на Маите]], од кои многу се во фаза на ископување. [[Тикал]] е најпознат од нив, привлекува околу 120.000 <ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.iadb.org/news/detail.cfm?language=English&id=3605|title=Tourism as an Ally in the fight to save Peten|work=Inter-American Development Bank|publisher=|format=|accessdate=}}</ref> до 180.000 <refпосетители name="UNESCO_MAB">{{Наведена мрежна страница|url=http://wwwгодишно.unesco.org/mabdb/br/brdir/directory/biores.asp?code=GUA+01&mode=all|title=MAB Biospheres Reserves Directory: Guatemala – Maya|last=UNESCO|archive-url=https://web.archive.org/web/20090703190521/http://www.unesco.org/mabdb/br/brdir/directory/biores.asp?mode=all&code=GUA+01|archive-date=3 July 2009}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFUNESCO">UNESCO. [http://www.unesco.org/mabdb/br/brdir/directory/biores.asp?code=GUA+01&mode=all "MAB Biospheres Reserves Directory: Guatemala – Maya"]. [https://web.archive.org/web/20090703190521/http://www.unesco.org/mabdb/br/brdir/directory/biores.asp?mode=all&code=GUA+01 Archived] from the original on 3 July 2009.</cite><span data-ve-ignore="true"> </span><span class="cs1-maint citation-comment" data-ve-ignore="true">CS1 maint: discouraged parameter ([[:Категорија: главно CS1: обесхрабрен параметар|link]])</span>
[[Category:CS1 maint: discouraged parameter]]</ref> посетители годишно.
 
Басенот Мирадор, во северниот дел на Резерватот, содржи бројни меѓусебно поврзани градови на Маите. Проектот е во режија на Ричард Хансен, археолог во Ел Мирадор, најголемиот од овие локалитети, датиран од предкласичниот период на Маите. Други градови во регионот вклучуваат [[Ел Тинтал]], [[Накбе]] и Вакна. <ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.miradorbasin.com/about.php|title=Mirador Basin Project|last=<!--Not stated-->|date=2010|work=www.miradorbasin.com|publisher=Mirador Basin Project|archive-url=https://web.archive.org/web/20160326045425/http://www.miradorbasin.com/about.php|archive-date=26 March 2016|accessdate=4 February 2018}}</ref>
Ред 29 ⟶ 28:
* [http://www.propeten.org ПроПетен]
 
== Наводи ==
{{Coord|17|25|48|N|90|53|26|W|region:GT-PE_type:landmark_source:kolossus-dewiki}}<templatestyles src="Module:Coordinates/styles.css"></templatestyles>{{Coord|17|25|48|N|90|53|26|W|region:GT-PE_type:landmark_source:kolossus-dewiki}}
[[Категорија:Биосферни резервати во Гватемала]]