Википедија

Еоцен: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
Поново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
нова страница
 
дополнување
Ред 3:
Епохата еоцен е позната како „мезонумулитик” бидејќи во неа нагло се развиваат [[нумулити]]те. Траел околу 20 милиона година. Растителни видови од мезозоикот изумираат, а застапени се семејствата на жбунести тропски растителни заедници: [[Proteacea]], [[Amentacea]], а најзастапени родови се ''[[Eucalyptus]]'' и палми (''[[Кокосова палма|Cocos]]'', ''Phoenix''). Заедниците од умерениот појас сè уште се ретки (''[[Quercus]]'' и ''[[Pinus]]''). Цицачите снажно се развиваат, се јавуваат првите претставници на [[коњи]] со висина на [[волк]], први [[елени]], [[тапири]], [[волови]] и први [[торбари]] и [[месојади]]. Во морињата живеат нумулити, [[полжави]], [[школки]] од кои некои и денес живеат во тропските мориња.
 
ЕоценЕоценот јеврз основа на основу седименатаседименти уод [[Паратетис]]у биобил подељенподелен на доњидолен, средњисреден и горњигорен еоцен. УВо еоценуеоценот се јављајујавуваат две области развићана развој: севернисеверен (уво областиобласта на СеверногСеверното и Аралско-туркестанскогтуркестанското мораМоре) и јужнијужен (преосталипреостанатиот деодел Тетисаод Тетис). УВо северномсеверниот делудел седиментиседиментите сусе представљенипретставени песковимасо песоци, кречњацимаваровници, пешчаримадуни и лапорцималапорци. За време еоценана еоценот, Тетис го покрива ипоголемиот већедел деловена ЕвропеЕвропа. ЕоценскиЕоценските седименти учествујуучествуваат уво грађиградбата на ЈадранскогЈадранското приморјаПриморје. Уво доњемдолниот еоценуеоцен таложени сусе милолски [[Кречњак|кречњаци]]варовници, уво средњемсредниот алвеолински, а уво средњемсредниот и горњемгорниот нумулитски кречњациваровници.
 
Алпската орогенеза засилено продолжува. Во еоценот се одвива пиринејската фаза, како една од најзначајните во текот на орогензата. Во текот на оваа фаза најзначајни се набирањата во Пиринеите. Тетис ги поплавува просторите на југот на Европа и пошироко на север до Карпатите, Кавказ и преку Провансалскот Залив се поврзува со Северното Море. Магматизмот оживеал како и вулканизмот во Северозападна Европа. Тетис нагло е зголемен кон север. Во Европа и понатаму се одржува Северното Море кое на исток е поврзано со Аралско-туркестанското Море, а со Провелинскиот Залив и со Тетис. Во распоредот на континентите нема поголеми промени. Континетите на јужната хемисфера ги вообличуваат своите контури. Со пиринејската фаза некои планини настанати со ларамиската фаза се снижени и расчленети. Денудацијата и ерозијата се намалени. Реките во Европа се насочени кон Северното МОре, реките од Северна и Јужна Америка кон Атлантскиот Океан, а реките од Азија кон Аралско-туркестанското Море и Големиот Океан. Климата е азонална и променлива. Вегетацијата укажува на влажна и топла клима. Од минералните суровини најчести се [[каустобиолити]], [[нафта]] и [[јаглен]] ([[Романија]], [[Албанија]], [[Еквадор]], [[Перу]], [[Тексас]]...)
Алпска орогенеза се наставља појачано. У еоцену се одвија пиринејска фаза, као једна од најзначајнијих током орогенезе. Током ове фазе најзначајнија убирања су у Пиринејима. Тетис плави просторе на југу Европе и шири се према северу до Чешке масе, Карпата, Кавказа и преко Провансалског залива повезује се са Северним морем. Магматизам је оживео као и вулканизам у Северозападној Европи. Тетис је нагло увећан према северу. У Европи се и даље одржава Северно море, које је на истоку повезано са Аралско-туркестанским морем, а Провелинским заливом и са Тетисом. У распореду континената нема већих промена. Континенти јужне хемисфере уобличују своје контуре. Пиринејском фазом снижене су и рашчлањене неке планине настале ларамијском фазом. Денудација и ерозија су смањене. Реке Европе усмерене су ка Северном мору, реке северне и јужне Америке према Атлантском океану, а реке Азије ка Аралско-туркестанском мору и Великом океану. Клима је азонална и променљива. Вегетација указује на влажну и топлу климу. Од минералних сировина најчешћи су [[каустобиолити]], [[нафта]] и [[угаљ]] ([[Румунија]], [[Албанија]], [[Еквадор]], [[Перу]], [[Тексас]]...)
 
== Поделба ==
Еоценот е епоха од палеогенот[[палеоген]]от и според [[Меѓународна комисија за стратиграфија|ICS]] [[Геохронологија|се дели]] на четири века: приабониј, бартониј, лутетиј и ипресиј.<ref>{{cite web |url=https://stratigraphy.org/timescale/ |title=International Stratigraphic Chart v2018/08 |publisher=International Commission on Stratigraphy |access-date=24. 3. 2021.}}</ref>
{| class="wikitable"
|+[[Палеоген]]
|-
! Период
Ред 18:
! Крај ([[Megaannum|Ma]])
|-
|rowspan="10" style="background-color: {{period color|Paleogene}};" |'''[[Палеоген]]'''
|-
| rowspan="2" style="background-color: {{period color|oligocene}};" | [[Олигоцен]] || style="background-color: {{period color|chattian}};" | [[Хатиј]]|| align="center" | 27,82
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Еоцен“