Карл Маркс: Разлика помеѓу преработките

За Маркс, луѓето не можат да преживеат без организација. Сепак, организацијата во најголем дел е определена од начините на производство кои не можат постепено да се менуваат. Начините на производство за возврат ги одредуваат класните односи. „Технологијата“, вели Маркс, „го олеснува начинот на дејствување на човекот наспроти природата, процесот на производство на неговиот материјален живот и, следствено, на потеклото на општествените односи и идеи или интелектуални концепции што произлегуваат од неа (Капитал, книга I)”. Така, трудот, преку техничките подобрувања што ги подразбира нивната еволуција, води кон трансформација на структурите на општеството. Само помислете на разликата помеѓу работата на селанец од минатиот век и компјутерски научник, или, да го земеме примерот на Карл Маркс од ''Misère de la Philosophie:''<blockquote>Со стекнување нови производствени сили, луѓето го менуваат својот начин на производство, а со промена на начинот на производство, начинот на заработка, ги менуваат сите нивни општествени односи. Рачната мелница ќе ви го даде феудализмот; мелницата на пареа, индустрискиот капитализам.</blockquote>И покрај сè, марксистичкиот детерминизам е само делумен. Навистина, ако „општественото битие ја објаснува општествената свест: во општественото производство на нивното постоење, луѓето влегуваат во предодредени, неопходни односи независни од нивната волја, односи на производство што одговараат на одреден степен на развој на нивните материјални производни сили. (''Прилог кон критиката на политичката економија''), сепак, човекот има своја слободна волја, страсти, интереси. За Ернест Мендел, класните интереси преовладуваат над индивидуалните интереси или страсти. Тој забележува: „резултатот од судирот на милиони страсти, интереси и опции е во суштина факт на општествена логика, а не на индивидуалнапоединечна психологија“. Човековата слобода е ограничена со класната борба. Всушност, за Маркс, слободата е пред сè да се има слободно време за развој на нечиј талент, нечиј потенцијал, а која владејачката класа може да си ја дозволи. Затоа, целта за него е да се ослободи работничката класа преку развивање на производните сили доволно високо за да се ограничи работното време на пролетерите и да се дојде до едно бескласно општество.