Маркијан: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с →‎Управување: Јазична исправка, replaced: егзекутиран → погубен
с Правописна исправка, replaced: Византискиот император → Византискиот цар, император → цар (10)
Ред 2:
| name = Маркијан
| full name = Флавиј Маркијан
| title = Византиски императорцар
| image = Solidus Marcian RIC 0509.jpg
| caption =
Ред 20:
| place of burial = [[Црква Свети Апостоли (Цариград)|Црква Свети Апостоли]], [[Цариград]]}}
 
'''Флавиј Маркијан''' ([[латински]]: ''Flavius Marcianus'', [[грчки]]: ''Φλάβιος Μαρκιανός'') бил императорцар на [[Источната Римско Царство]] во периодот од [[450]] година до својата смрт во [[457]] година. Со него завршува владеењето на [[Теодосиева династија|Теодосиевата династија]].
 
== Први години ==
 
Маркијан имал тракиско потекло и бил син на некој војник кој служел на империјата. Влегол во армијата како млад човек и ја започнал својата кариера како обичен маринец. Поголемиот дел од својот живот го поминал во походи и војни<ref name="ReferenceA">[[Евагриј Схоластик|Евагриј]]: 2; 1</ref>. За време на Персиската војна од 420-422 година служел во източноримската армија под команда на [[Ардабур]]. Подоцна, во 443 година учествувал во походот на [[Аспар]] во [[Африка]] каде бил заробен од страна на Вандалите, но бил пуштен од самиот крал Гејзерик кој, како што гласи преданието, прв претскажал дека Маркијан еден ден ќе стане императорцар. Во замена, Маркијан се согласил никогаш повеќе да не војува против [[Вандали]]те.
 
Во следните години, Маркијан станал генерал, по кое добил ранг на сенатор и станал началник на императорскатацарската стража на Теодосиј II. Кога императоротцарот Теодосиј II починал, неговата сестра Пулхерија додека уште никој не знаел за смртта на царот, го повикала Маркијан и му рекла: «Бидејќи императоротцарот почина, тогаш јас те избирам тебе, како најголем достојник од сите. Дај ми збор дека ќе ја почитуваш мојата девственост која сум ја ветила на Бога, а јас ќе те прогласам за императорцар. Маркијан се согласил со зборовите на Пулхерија по кое патријархот го прогласил за нов императорцар на земјата <ref>[[Теофан Исповедник]]: 443</ref>. Потоа тој стапил во брак со Пулхерија, но не ја познал како жена<ref name="ReferenceA"/>. По нивната смрт, тие се прогласени за светци од православната црква.
 
== Управување ==
Ред 36:
Во текот на неговото владеење исто така била заштитена границата на империјата од надворешни непријатели. Во 452 година биле одбиени нападите на Персија против провинциите Сирија и Египет. Изгаснати биле и немирите на ерменската граница во 456 година.
 
Кога во 450 година [[Атила]] го побарал годишниот данок од императоротцарот, Маркијан одговорил дека не е должен да го плаќа ветеното од неговиот претходник и дека "''златото е за пријатели, а железото за непријателите''". Атила некое време се двоумел со кого понапред да започне војна - со [[Рим]] или [[Цариград]]. Конечно сепак решил прво да ја нападне Западната империја и само предвремената неговата смрт во 453 година спречила да се одмазди на Маркијан<ref>[[Приск]]: 12</ref>..
 
Византискиот императорцар не презел ништо во одговор на кампањите на Атила и останал верен на ветувањето дадено во младоста, тој не кренал меч против Вандалите кои во текот 455 година го зазеле. Во последно време, сепак се појавуваат сомнежи дека Маркијан имал преземено активно учество во помагање на [[Западната Римско Царство]], а дел од историчарите пак сметаат дека имал и улога во смртта на Атила<ref>Babcock, Michael A., ''The Night Attila Died: Solving the Murder of Attila the Hun'', Berkley Books, 2005.</ref>.
 
Маркијан починал во 457 година и бил погребал во Црквата на Светите Апостоли во престолнината. Источното православие го слави празникот на Светите Маркијан и Пулхерија на [[17 февруари]].
Ред 48:
*[http://www.roman-emperors.org/marcian.htm Marcian (450-457 A.D.)] ''DIR - An Online Encyclopedia of Roman Emperors''
*[http://en.wikisource.org/wiki/Catholic_Encyclopedia_%281913%29/Marcian Marcian] ''Catholic Encyclopedia (1913)''
{{Римски императорицари}}
 
{{Нормативна контрола}}