Оикофобија: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето
с Јаизчна исправка, replaced: = Види исто така = → = Поврзано =
Ред 1:
{{Infobox medical condition|name=|synonym=Доматофобија|image=|image_size=|alt=|caption=|pronounce=|specialty=<!--from Wikidata; can be overwritten-->|symptoms=|complications=|onset=|duration=|types=|causes=}}'''Оикофобија''' ( [[Грчки јазик|грчки]]: {{Lang-grc|{{wikt-lang|en|οἶκος|oîkos}}}} + {{Lang-grc|{{wikt-lang|en|phóbos|phóbos}}}}; позната и како '''доматофобија''' и '''екофобија''') е аверзија кон домашната средина или абнормален страв (''[[фобија]]'') од нечиј дом. <ref>{{Наведена книга|title=The Encyclopedia of Phobias, Fears, and Anxieties|last=Kahn|first=Ada|date=2010|edition=3rd|page=552}}</ref>
 
Во [[Психијатрија|психијатријатапсихијатрија]]та, терминот исто така се користи во потесна смисла на зборот за да се означи фобијата на содржината на една куќа: „страв од апарати за домаќинство, опрема, кади, хемикалии за домаќинства и други вообичаени предмети во домот“. <ref name="ron">Doctor, Ronald Manual, Ada P. Kahn, and Christine A. Adamec. 2008. ''The Encyclopedia of Phobias, Fears, and Anxieties'' (3rd ed.). [[Infobase Publishing]]. pp. 281, 286.</ref> Спротивно на тоа, '''доматофобијата''' специјално се однесува на стравот од самата куќа.
 
Терминот се користи во [[Политика|политички]] контекст за да се алудира критички на [[Идеологија|политичките идеологии]] кои ја негираат сопствената култура, а ги величаат туѓите култури. Една истакната ваква изјава на Роџер Скратон може да се најде во неговата книга ''Англија и потребата за нации'' 2004 година.
 
Во 1808 година, поетот и есеист Роберт Саути го употребил зборот за да опише желба (особено од [[Англичани|Англичаните]]те) да го напуштат домот и да патуваат. <ref>{{Наведена книга|url=https://archive.org/details/lettersfromengl06soutgoog|title=Letters from England, Volume 1|last=Southey|first=Robert|publisher=David Longworth|year=1808|page=[https://archive.org/details/lettersfromengl06soutgoog/page/n220 311]|quote=Oikophobia.|author-link=Robert Southey}}</ref> Употребата на Саути како синоним за ''луталка'' била земена од други писатели од 19 век.
 
== Во психијатријата ==
Во [[Психијатрија|психијатриската]] употреба, ''оикофобијата'' може тесно да се однесува на страв од [[Простор|физичкиот простор]] во внатрешноста на домот, каде што е особено поврзана со стравот од апарати за домаќинство, бањи, електрична опрема и други аспекти на домот, за кои се смета дека се потенцијално опасни. <ref name="ron">Doctor, Ronald Manual, Ada P. Kahn, and Christine A. Adamec. 2008. ''The Encyclopedia of Phobias, Fears, and Anxieties'' (3rd ed.). [[Infobase Publishing]]. pp. 281, 286.</ref> Во овој психијатриски контекст, поимот правилно се применува на стравот од предметите ''во куќата'', додека стравот од самата ''куќа'' се нарекува '''доматофобија'''.
 
Во поствоениот период, некои коментатори го користеле терминот за да означат наводен „страв и гнасење од домашните работи“ искусени од жените кои работеле надвор од домот и кои биле привлечени од [[Потрошуваштво|потрошувачкиот начин на живот]].<ref>Moeller, Robert G. 1993. ''Protecting motherhood: Women and the family in the politics of postwar West Germany''. [[University of California Press]]. p. 140.</ref>
 
== Политичка употреба ==
Во својата книга „ ''Англија и потребата за нациите“ од'' 2004 година, британскиот филозоф Роџер Скратон го прилагодил зборот за да значи „одбивање на наследството и домот“. <ref name=":0">[[Roger Scruton|Scruton, Roger]]. 2004. "[http://www.civitas.org.uk/pdf/cs49-8.pdf Oikophobia]." pp. 33–38 in ''England and the Need for Nations''. London: [[Civitas (think tank)|Civitas]].</ref> Тој тврди дека тоа е „фаза низ која нормално поминува [[Адолесценција|адолесцентскиот]] ум“,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.continuumbooks.com/authors/details.aspx?AuthorId=145104&BookId=126311|title=Continuum - Political Philosophy > Roger Scruton|last=Scruton|first=Roger|publisher=Continuumbooks.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20091015184851/http://www.continuumbooks.com/authors/details.aspx?AuthorId=145104&BookId=126311|archive-date=2009-10-15|accessdate=2010-08-30}}</ref> но дека тоа е одлика на некои, типично [[Левица (политика)|левичарски]], политички импулси и идеологии кои ја поддржуваат ксенофилијата, односно претпочитањето на странските култури. <ref>[[Roger Scruton|Scruton, Roger]]. "Oikophobia and Xenophilia." pp. 287–92 in ''Stereotypes and Nations'', edited by T. Walas. Cracow International Cultural Center.</ref>
 
Скратон го користи терминот како [[антитеза]] на ''[[Ксенофобија|ксенофобијатаксенофобија]]та''. <ref>Lacroix, Justine, and [[Kalypso Nicolaïdis|Kalypso Nicolaīdis]]. 2011. ''European Stories: Intellectual Debates on Europe in National Contexts''. [[Oxford University Press]]. p. 159.</ref> Во својата книга, ''Роџер Скратон: Филозоф на плажата Довер'', Марк Дули ја опишува ''оикофобијата'' како центрирана во западниот академски естаблишмент за „и заедничката култура на Западот и старата образовна програма која сака да ги пренесе неговите хумани вредности“. Оваа диспозиција прераснала во, на пример, пишувањата на [[Жак Дерида]] и на „нападот на [[Мишел Фуко]] врз „ буржоаското“ општество што резултирала во „[[Контракултура|анти-култура]]“која била насочена кон светите работи, осудувајќи и одбивајќи ги како [[Угнетување|угнетувачки]] и моќни“. <ref name=":1">[[Mark Dooley|Dooley, Mark]]. 2009. ''Roger Scruton: Philosopher on Dover Beach''. [[Continuum Books|Continuum]].</ref> {{Rp|78}} Тој продолжува: {{Rp|83}}<blockquote>Дерида е класичен оикофоб, сè додека го отфрла копнежот за дом што го задоволуваат западните теолошки, правни и книжевни традиции. Деконструкцијата на Дерида се обидува да го блокира патот до ова „суштинско искуство“ на членството, претпочитајќи наместо тоа бесмислено постоење засновано „на ништо“.</blockquote>Екстремната аверзија кон светото и спречувањето на врската на светото со културата на Западот е опишано како основниот мотив на оикофобијата; а не замена на јудео-христијанството со друг кохерентен систем на верување. Парадоксот на '''оикофобот се''' чини дека треба да се охрабрува какво било спротивставување насочено кон [[Теологија|теолошката]] и културната [[традиција]] на Западот, дури и ако тоа е „повеќе значително како парохиско, ексклузивистичко, [[Патријархат|патријархално]] и етноцентрично “. <ref name=":1">[[Mark Dooley|Dooley, Mark]]. 2009. ''Roger Scruton: Philosopher on Dover Beach''. [[Continuum Books|Continuum]].</ref> {{Rp|78}} Скратон ја опишува „хроничната форма на оикофобија [што] се шири низ американските универзитети, во маската на политичката коректност “. <ref name=":0">[[Roger Scruton|Scruton, Roger]]. 2004. "[http://www.civitas.org.uk/pdf/cs49-8.pdf Oikophobia]." pp. 33–38 in ''England and the Need for Nations''. London: [[Civitas (think tank)|Civitas]].</ref> {{Rp|37}}
 
Скратоновата терминологија ја презеле некои политички коментатори на САД за да се повикаат на она што го сметаат за отфрлање на традиционалната [[американска култура]] од страна на либералната елита. Во август 2010 година, Џејмс Таранто напишал колумна во ''Волстрит журнал'' под наслов „Оикофобија: Зошто либералната елита ги наоѓа Американците како се бунтуваат“, во која тој ги критикува приврзаниците на предложениот исламски центар во Њујорк како оикофоби кои бранеле муслимани и имале за цел да искористат [[Терористички напади од 11 септември 2001 година|нападот на Кулите близначки на 11 септември 2001.]]“ како повод. <ref>{{Наведени вести|url=https://www.wsj.com/articles/SB10001424052748704147804575455523068802824|title=Oikophobia: Why the liberal elite finds Americans revolting|last=Taranto|first=James|date=27 August 2010|work=[[The Wall Street Journal]]|access-date=26 June 2016|publisher=[[Dow Jones & Company, Inc.]]|department=Best of the Web}}</ref>
 
Во [[Холандија]], терминот ''оикофобија'' е усвоен од страна на Тиери Баудет, политичар и писател, кој го опишува во својата книга „''Оикофобија: Страв од домот“''.
 
== Концептот на Саути ==
Во неговата книга ''Писма од Англија'' (1808), Роберт Саути ја опишува ''оикофобијата'' како производ на „одредена состојба на [[цивилизација]] или луксуз“. осврнувајќи се на навиката кај богатите луѓе да ги посетуваат спа градовите и морските одморалишта во летните месеци. Тој исто така ја споменува модата за живописно патување во диви предели, како што се [[Шкотски Гори|високите планини во Шкотска]]. <ref>[[Robert Southey|Southey, Robert]]. 1808. ''[[iarchive:lettersfromengl06soutgoog/|Letters from England]]'' 1. New York: David Longworth. pp. [[iarchive:lettersfromengl06soutgoog/page/n165/mode/2up|157]]–59.</ref>
 
Поврзаноста на Саути со оикофобија кон богатството и потрагата по нови искуства ја презеле другите писатели и ја цитирале во [[Речник|речниците]].<ref>Black, Richard. 1874. ''The student's manual complete: an etymological vocabulary of words derived from the Greek and Latin''. Oxford. p. 84.</ref> Еден писател во 1829 година објавил есеј за неговото искуство како сведок на [[Битка кај Ватерло|битката кај Ватерло]], велејќи:<ref>[Eyewitness]. 1829. "[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=uc1.b2991723&view=1up&seq=102 Waterloo, the Day After the Battle]." Pp. 84–92 in ''The United Service Journal and Naval and Military Magazine'' 1. London: [[Henry Colburn]]. p. 84. Retrieved 3 July 2020.</ref><blockquote>Љубовта кон патувањето за [[Англичани|Англичанец]] е толку природна, што ништо не може да го окова дома, туку апсолутната невозможност да живее во странство. Нема таква империјална потреба што дејствува врз мене, му дадов место на мојата ''оико-фобија'' и летото 1815 година ме затекна во Брисел.</blockquote>Во 1959 година, англо-египетскиот автор Ботаина Абд Ел-Хамид Мохамед го користел концептот на Саути во својата книга ''Оикофобија: или книжевна лудост за образование преку патувања''.<ref>Mohamed, Bothaina Abd el-Hamid. 1959. ''Oikophobia;: Or, A literary craze for education through travel''. Anglo-Egyptian Books.</ref>
 
== Поврзано ==
== Види исто така ==
 
* Ностофобија - страв од враќање дома
Ред 38:
== Користена литература ==
{{Наводи|2}}
 
[[Категорија:Фобии]]
[[Категорија:Култура]]