Драмско востание: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Додадени делови, референци и слика
с Форматна исправка на датуми, replaced: септември]], 1 → септември [[1 (2)
Ред 10:
 
== Пред востанието ==
Градовите [[Драма (град)|Драма]] и [[Кавала]], претставувале силно јадро на работничкото движење во Грција. Доказ за тоа се општинските избори одржани во [[1935]], кога за градоначалник на [[Кавала]] бил избран Парцалидис, а во [[Сер|Серес]]ес Менихтас и двајцата припадници на [[Комунистичка партија на Грција|КПГ]]. Како најактивно гратче се посочува [[Просечен]], во чиј округ имало развиена силна мрежа и партиска организација. Кон крајот на јуни, [[1941|1941 година]] Покраинскиот комитет за Македонија и Тракија на [[Комунистичка партија на Грција|КПГ]], донело одлука за формирање на партизански единици и за отпочнување на вооружена борба, што било мал предвесник за Драмското востание.<ref name=":0" />
 
Непосредно пред востанието забележана е активноста на учителот [[Атанас Гениос]] од село Ираклија (Баракли - Џумаја по старо), кој подоцна е познат како комесар на 11<sup>та</sup> дивизија на [[ЕЛАС]] под името Ласанис. Тој во август, [[1941]] се појавува како водач на партизанска чета ''Одисеас Андруцос''. Додека во [[Кукуш]] пак, се појавила друга група под името ''Атанасиос Гијакос''. Одредот ''Одисеас Андруцос'' извел диверзантски напади на полициските станици во селата [[Ефкарпија]] и [[Мавроталаса]], при што до темел ги запалило полициските станици. Втора значајна акција била изведена на [[22 септември]], [[1941]] кога бил нападнат германски конвој во близина на гратчето [[Лахна]]. По ова следел силен одговор од Германските сили, поради кои четите скоро и се расформирале.<ref name=":1" />
 
Нивното возобновување се случило скоро паралелно со окупацијата на оваа територија. Па така, под иницијатива на [[Џанис Апостолос]], [[Барба Параскевас]], [[Мазаракис Арабаџис]], [[Масракис Ламброс]], браќата [[Петрос Крокос|Петрос]] и [[Аргир Крокос]], [[Петар Пастрамџи]], [[Ѓорѓи Бончев]], Николаидис, [[Атанас Карамусули]], [[Георгиос Поридис]] и други, се појавуваат нови форми на организиран отпор и логистички акции. Комитетот на [[Комунистичка партија на Грција|КПГ]] за [[Драма (град)|Драма]], набрзо ќе почне да го издава и дистрибуира илегалниот весник ''Неос Дромос'' (''Нов Пат''), додека повремено биле издавани летоци и на македонски јазик.<ref name=":0" /><ref name=":1" />
 
На [[20 август]] [[1941]], останува забележан говорот на [[Петар Пастрамџи]] (македонец по род, подоцна познат како ''капетан Кичо'') на првиот пленум на Околискиот комитет на [[Комунистичка партија на Грција|КПГ]] за [[Драмско]], каде информира дека е веќе оформен штаб на кој му се потребни борци кои немаат свои семејства. По сведовшто на еден од учесниците во ова востание [[Ѓорѓи Бончев]], од партизанскиот штаб на планината Макрош, се дала наредба за отпочнување на напади врз општините, полициските участоци и касарните со цел да се парализира окупаторот. А, датумот одреден за отпочнување на овие акции била, ноќта помеѓу [[28 септември|28]] и [[29 септември]], [[1941]] година во 23:00 часот.
 
== Историја ==
Ред 22:
Во одредениот саат групата од [[Просечен]] извршиле напад на општината со 9 борци, полицискиот участок со 20, додека касарната со останатите 18 борци. Утрото на [[29 септември|29<sup>ти</sup> септември]], во гратчето [[Просечен]] била прогласена народна власт. На овој митинг на македонски јазик се обратил [[Ѓорѓи Бончев]], додека прокламацијата за востанието на грчки јазик била прочитана од [[Антониос Николаидис|Андониос Николаидис]]. Истиот ден тие се сочиле со силен напад од бугарската војска подржан од два авиона, кои фрлиле бомби. Борците успеале да ги одбијат се до ноќта, кога добиле силна подршка од минофрлачи и артилерија, по што зпаочнал вистински масакр на населението во [[Просечен]]. Во овие борби загинале десеттина борци: [[Иван Велјанчев]], [[Васил Шапков]], [[Христо Европов]], [[Ѓорѓи Шапера]], и Ифандополос. Додека [[Прокоп Караиванов]] бил претепан до смрт, а [[Христо Болуџиевски]], [[Димитар Росиловалиев]], [[Ѓорѓи Пејков]] и двајца борци од [[Волак|село Волак]] биле осудени на смрт и стрелани.
 
Паралелно со нападаот во [[Просечен]], извршен е напад и во [[Доксат]], [[Егри Дере|Егри-Дере]], [[Карликово|Карликово (Микрополис)]], [[Чали Маало|Чали (Ситагрос)]], [[Кубалишта]] и [[Силиндрик]].<ref>Mazower, Mark (2016). ''[https://books.google.mk/books?id=LwnfDAAAQBAJ&pg=PA25&redir_esc=y After the War Was Over: Reconstructing the Family, Nation, and State in Greece, 1943-1960]''. Princeton University Press. p. 292. ISBN <bdi>9781400884438</bdi>.</ref> Со извиците ''Зито'' и ''Ура'', грчките и македонските партизани ги освоиле улиците на градчето [[Доксат]].
 
Слично како во [[Просечен]] и во [[Доксат]] бугарските сили навлегле во градот следниот ден и почнале да влегуваат од куќа во куќа апсејќи ги сите мажи над 16 години. Бугарските власти го задушиле востанието при што биле убиени околу 3.000 души.<ref name=":1">Хр. Андоновски, „[https://books.google.mk/books?id=E68BAAAAMAAJ&focus=searchwithinvolume&q=%D0%BD%D0%BE%D0%B2+%D0%BF%D0%B0%D1%82 Македонците под Грција во борбата против фашизмот (1940–1944)]“, Скопје, 1968.</ref>
Ред 32:
== Наводи ==
{{наводи}}
 
 
{{Македонија во Втората светска војна}}