Патент: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
embed {{Нормативна контрола}} with wikidata information
дополнување
Ред 1:
'''Патент''' е уверение за [[интелектуална сопственост]] што државата му го дава на еден пронаоѓач кое му гарантира исклучиви права на [[пронајдок]]от со негово објавување во јавноста.<ref>{{маклек|патент|патент}}</ref>
 
ОбјектПредмет на патентна заштита е пронајдокот како материјализаиран производ на инвентивниот труд на поеднинец или на група луѓе доколку ги исполнува утврдените услови со закон. Законите и меѓународните конвенции кои ја регулираат оваа област обично не го дефинираат поимот „[[пронајдок]]“. Оваа интенција е присутна и во македонскиот [[ЗИСЗакон за интелектуална сопственост]] од 1993 и во ЗИС од 2002 година. Во ЗИСЗаконот за индустриска сопственост од 2002 содржана е многу општа дефиниција на поимот „пронајдок“, во која се укажува само на техничката природа на пронајдокот како решение на технички проблем, а потоа се наведува дека пронајдокот може да се однесува на „производ, постапка или материја сама по себе, која е резултат на одредена постапка“. Избегнувањето да се дефинира поимот пронајдок доаѓа оттаму што неговиот поим зависи од третманот што тој го добива во конкретниот закон кој ја регулира оваа област за одредена земја или група земји. Законодавецот се определил да дефинира на што се однесува пронајдокот, но користи општи поими – „[[производ]]“, „[[постапка]]“ и „[[материја]]“ – за да овозможи пошироко толкување на областите на кои се однесува пронајдокот. Неопходните критериуми кои треба да ги исполнува пронајдокот за да може да се заштити со патент се:
 
* Новост (пронајдокот е нов ако не бил опфатен со состојбата на техниката)
* Инвентивен придонес (пронајдокот треба да е резултат на творечка работа)
* Применливост во индустријата или друга област (пронајдокот да придонесува за развој на индустријата и другите дејности)
 
Во ЗИСмакедонскиот Закон за интелектуална сопственост се наброени човековите интелектуални креации кои не се сметаат за пронајдоци., а Тоатоа се: откритија, научни [[Теорија|теории]], [[Математика|математички]] методи, естетски творби, планови, правила и постапки за вршење интелектуална дејност, за игри или за вршење деловни или бизнис активности, компјутерски[[компјутер]]ски програми и прикажувањето [[информации]].
 
==== Видови патенти ====
Најголемиот број национални закони, (покрај корисните модели и мали патенти), ги познаваат следниве видови патент: доверлив патент, доплнителендополнителен патент и зависен патент. Според друг критериум, патентите се делат на: патенти создадени од индивидуални пронаоѓачи, патенти создадени од повеќе пронаоѓачи и патенти создадени во работен однос.
 
На пронаоѓачот на доверлив пронајдок најчесто му припаѓа еднократен надомест што го утврдуваат спогодбено пронаоѓачот и надлежниот државен орган (за одбрана или државна безбедност). Според [[Законот за индустриска сопственост на Република Македонија]], '''доверливиот патент''' или патент за доверлив пронајдок се разликува од основниот патент по тоа што исклучително право да располага и да го користи доверливиот пронајдок има органот на управа надлежен за работите на одбраната.
 
Особено е значајна категоријата '''дополнителен патент'''. Во правната теорија се смета дека пронајдокот кој е пријавен или е заштитен со патент може да се усоврши на три начини: со измена на некој елемент или состојка, ако пронајдокот претставува комбинација на елементи; со усовршување , ако некој елемент или својство на пронајдокот се изменат на подобро; и со дополнување ако некој нов елемент му се додаде на веќе постоен пронајдок. Важно е, во сите овие случаи, дека основната идеја на пронаоѓачот останува зачувана, дека не се работи за друг, посебен пронајдок. Носителот на основниот патент поднесува пријава за дополнителен патент, кога тој, или лицето кое му ги отстапило резултатите на усовршување, дојде до посовршен пронајдок. Дополнителниот патент трае колку и основниот.
 
: Како '''зависен патент''' се дефинира оној патент со кој се заштитува пронајдок којшто не може самостојно да се применува и за чија примена е неопходна истовремена примена на друг пронајдок, којшто временски порано е заштитен со патент. Станува збор, значи за два пронајдока коишто се функционално поврзани, а пронаоѓачи се две сосем различни лица.
На пронаоѓачот на доверлив пронајдок најчесто му припаѓа еднократен надомест што го утврдуваат спогодбено пронаоѓачот и надлежниот државен орган (за одбрана или државна безбедност). Според [[Законот за индустриска сопственост на Република Македонија]], '''доверливиот патент''' или патент за доверлив пронајдок се разликува од основниот патент по тоа што исклучително право да располага и да го користи доверливиот пронајдок има органот на управа надлежен за работите на одбраната.
 
==== Патентите во Македонија ====
Особено е значајна категоријата '''дополнителен патент'''. Во правната теорија се смета дека пронајдокот кој е пријавен или е заштитен со патент може да се усоврши на три начини: со измена на некој елемент или состојка, ако пронајдокот претставува комбинација на елементи; со усовршување , ако некој елемент или својство на пронајдокот се изменат на подобро; и со дополнување ако некој нов елемент му се додаде на веќе постоен пронајдок. Важно е, во сите овие случаи, дека основната идеја на пронаоѓачот останува зачувана, дека не се работи за друг, посебен пронајдок. Носителот на основниот патент поднесува пријава за дополнителен патент, кога тој, или лицето кое му ги отстапило резултатите на усовршување, дојде до посовршен пронајдок. Дополнителниот патент трае колку и основниот.
За заштита на пронајдоците особено е значајна фазата на пријавување на пронајдокот во соодветна државна институција. Постапката за признавање патент во [[Република Македонија]] се регулира со Законот за индустриска сопственост и со Правилникот за патент. Согласно овој Закон, постапката за признавање патент се поведува со пријава која содржи барање за признавање на правото. За секој пронајдок се поднесува посебна пријава. Една пријава за патент може да содржи и повеќе пронајдоци кои се така меѓусебно поврзани што да остваруваат единствена пронаоѓачка замисла. Битни делови на пријавата, според Законот, која се поплнува на соодветен образец се: барање за признавање патент, опис на пронајдокот, патентно барање, апстракт и нацрт.
: Како '''зависен патент''' се дефинира оној патент со кој се заштитува пронајдок којшто не може самостојно да се применува и за чија примена е неопходна истовремена примена на друг пронајдок, којшто временски порано е заштитен со патент. Станува збор, значи за два пронајдока коишто се функционално поврзани, а пронаоѓачи се две сосем различни лица.
 
Во 2016 година, во Македонија биле пријавени вкупно 1003 патенти, од кои 24 домашни и 979 странски. Една година подоцна биле пријавени 043 патенти (33 домашни и 910 странски), а во 2019 година бројот на пријавените патенти во Македонија изнесувал 1099 од кои 49 биле пријавени од домашни лица, а 1050 од странски. Набљудувано од земји, во вкупниот број на пријавените патенти во Македонија, 342 поднесители на патенти се од САД (31,1%), 130 се до Германија (11,8%), 69 од Британија (6,3%) и 57 од Швајцарија (5,2%). <ref>Валентин Пепељугоски, „Трансфер на технологија или поттикнување на развојот на домашните претпријатија? - Има ли Северна Македонија адекватна стратегија?“, ''Економија и бизнис'', година 22, број 267, ноември 2020, стр. 60.</ref>
==== Постапка за стекнување патент ====
За заштита на пронајдоците особено е значајна фазата на пријавување на пронајдокот во соодветна државна институција. Постапката за признавање патент во Република Македонија се регулира со Законот за индустриска сопственост и со Правилникот за патент. Согласно овој Закон, постапката за признавање патент се поведува со пријава која содржи барање за признавање на правото. За секој пронајдок се поднесува посебна пријава. Една пријава за патент може да содржи и повеќе пронајдоци кои се така меѓусебно поврзани што да остваруваат единствена пронаоѓачка замисла. Битни делови на пријавата, според Законот, која се поплнува на соодветен образец се: барање за признавање патент, опис на пронајдокот, патентно барање, апстракт и нацрт.
 
== Поврзано ==
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Патент