Крушица (Кичевско): Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето Ознака: Изворно уредување 2017 |
нс Ознака: Изворно уредување 2017 |
||
Ред 23:
== Географија и местоположба ==
[[Податотека:Куќи во Крушица.jpg|мини|300п|лево|Куќи во селото]]
Селото се наоѓа во областа [[Кичевија|Рабетинкол]], во јужниот дел на [[Кичевска Котлина|Кичевската Котлина]], во источниот дел на [[Општина Кичево]].<ref name="енциклопедија">{{наведена книга|last=Панов|first=Митко|title=Енциклопедија на селата во Република Македонија|url= https://commons.wikimedia.org/wiki/File:%D0%95%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%A0%D0%B5%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0.pdf|accessdate=5 декември 2020|year=1998|publisher=Патрија|location=Скопје |language=македонски|page=153}}</ref> Селото е ридско, на надморска височина од 890 метри. Од градот [[Кичево]] е оддалечено 17 километри.<ref name="енциклопедија" />
Куќите на ова мало село се наоѓаат на пространа тераса на надморска височина од 880 метри. Околу селото се наоѓа дабова шума. Околни села се: [[Светораче]], [[Орланци (Кичевско)|Орланци]] и [[Рабетино]].<ref name=":0">{{Наведена книга|title=Кичевска котлина: Селски населби и население|last=Трифуноски|first=Јован|publisher=Српска академија на науките и уметностите|year=1968|isbn=|location=Белград|pages=21-22}}</ref> Селото се наоѓа на источните падини на планината [[Челоица]].
Месностите во атарот на селото ги носат следниве имиња: Селиште, Црквица, Петров Камен, Волкоа Ледина, Вртешка, Пресека, Раскрсница, Чифлик, Нивиште, Краста, Барки, Требенички, Калуѓеро, Лалеј Трла, Ливади, Голема Нива, Зад Јасики, Длага Ледина, Вирои, Урвиште, Мечко Трло и Купеница.<ref name=":0" />
Селото е од збиен тип и не се дели на маала, бидејќи е мало. Сепак, роднинските куќи се наоѓаат поблизу една до друга.<ref name=":0" />
== Историја ==
[[Податотека:Споменик во Крушица.jpg|мини|300п|десно|Споменик за Кочо Матевски на сретсело]]
Крушица е старо село во Кичевската Котлина. Под истото име се споменува во турските пописни дефтери во втората половина на {{римски|15}} век, кога имало 32 словенско-христијански семејства,<ref name=":0" /> со 28 семејства, 3 неженети и 1 вдовица, сите христијани.<ref>Турски документи за историјата на македонскиот народ кн.4, Методија Соколоски, д-р Александар Стојановски, Скопје 1971, стр. 225</ref>
Традицијата наведува дека селото било доста поголемо, но подоцна тоа село пропаднало. Од ова село има остатоци од куќи и гробови на месностите Горно Селиште, Долно Селиште и други. Околу селото се наоѓа и месноста Црквица, каде се наоѓаат „ѕитчиња“, кои мештаните ги посетувале на [[Петковден]].<ref name=":0" /> Се претпоставува дека иселените од тоа село преминале во истоимено село во [[Банат]].<ref name="Брадина">[[Томо Смилјаниќ - Брадина|Смиљанић, Тома]], (1935) ''Кичевија, Насеља и порекло становништва. Београд, САНУ''</ref>
Денешното село било основано околу 1820 година, кога го основал предокот на родот Бурџиовци, доселен од некое село од околината на [[Тетово]]. После тоа биле доселени и предците на другите родови. Селото од 1870 станало мешано, македонско-торбешко, бидејќи некој Лале од родот Крстески во кавга го убил селскиот ковач (муслиман), поради што Лале со неговото семејство се иселил од Крушица, а на нивно место се доселиле тројцата синови на убиениот ковач. Подоцна, дошло и четврто торбешко семејство. Нивните куќи биле сместени во источниот дел на селото наречен Чифлик, а во селото останале до 1912 година, кога се преселиле во [[Кичево]].<ref name=":0" />
Во {{римски|19}} век, Крушица било село во [[Кичевска каза|Кичевската каза]], на [[Отоманското Царство]].
== Стопанство ==
Атарот е мал и зафаќа простор од 3,7 км<sup>2</sup>. На него преовладуваат шумите на површина од 258 [[хектар]], на оброботливото земјиште отпаѓаат 69 хектари, а на пасиштата 33 хектари.<ref name="енциклопедија" />
Во минатото дека живееле торбешките семејства, најдоброто обработливо земјиште било во нивен посед.<ref name=":0" />
== Население ==
Според податоците од 1873 година, селото имало 12 домаќинства со 26 жители христијани ([[Македонци]]).<ref>„Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г.“ Македонски научен институт, София, 1995, стр. 90-91.</ref>
Според податоците на [[Васил К’нчов]] („[[Македонија. Етнографија и статистика]]“) од [[1900]] година, во селото Крушица имало 148 жители, од кои 128 [[Македонци]] и 20 [[Македонски Албанци|Албанци]].<ref>[http://www.promacedonia.org/vk/vk_2_36.htm Васил К’нчов. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900, стр. 257.]</ref> Според егзархискиот секретар [[Димитар Мишев]] („[[La Macédoine et sa Population Chrétienne]]“), во 1905 година во Крушица имало 128 жители, под врховенството на [[Бугарска егзархија|Бугарската егзархија]].<ref>D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, рр. 154-155.</ref>
Една статистика, која ја подготвил кичевскиот училиштен инспектор [[Крсто Димчев]] во 1909 година, ги дава следниве податоци за Крушица:<ref>Стойчева, Станислава. Аспекти на грамотността на българското население в Македония (1878 – 1912), Македонски преглед, година ХХХVІІІ, 2015, кн. 2, с. 76.</ref>
{| class="wikitable"
! rowspan="2" |Домаќинства
Ред 54 ⟶ 83:
|}
Селото е мало, во фаза на наполно раселување. Тоа, во 1961 година броело 109 жители, од кои 100 биле Македонци, а тројца жители [[Македонски Албанци|Албанци]], а во 1994 година само 10 жители, македонско население.<ref name="енциклопедија" />
Според последниот попис од 2002 година, во селото Крушица живееле 5 жители, сите [[Македонци]].<ref name="попис" />
{{Пописи|148|128|138|127|103|63|30|15|10|5}}
=== Родови ===
Селото Крушица е населено со православни Македонци. Сите родови во селото се доселенички.<ref name=":0" />
Според истражувањата пак на [[Томо Смилјаниќ - Брадина|Тома Смиљаниќ]] во периодот од 1921-1926 година родови во селото се:<ref name="Брадина" /> ''Буржијовци'' (10 к.)
<!--== Општествени установи ==-->
== Самоуправа и политика ==
Селото влегува во рамките на [[Општина Кичево]], која била проширена по новата територијална поделба на Македонија во 2013 година. Во периодот од 1996-2013 година, селото се наоѓало во некогашната [[Општина Вранештица]].
Во периодот од 1965 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Кичево. Селото припаѓало на некогашната општина Кичево во периодот од 1955 до 1965 година.
Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната Општина Орланци, во која покрај селото Крушица, се наоѓале и селата Дупјани, Козичино, Миокази, Орланци, Патец, Рабетино, Речани, Светораче и Челопеци. Крушица во периодот 1950-1952 се наоѓало во некогашната Општина Светораче, во која тогаш влегувале селата: Дупјани, Козичино, Крушица, Речани, Рабетино, Светораче и Патец.
=== Изборно место ===
На [[Македонски претседателски избори (2019)|претседателските избори во 2019 година]], на ова изборно место биле запишани вкупно 12 гласачи.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://rezultati.sec.mk/mk-MK/1/r/all/56/1613|title=Претседателски избори 2019|last=|first=|date=|work=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|accessdate=3 ноември 2019}}</ref>
На [[Македонски парламентарни избори (2020)|парламентарните избори во 2020 година]], на ова изборно место биле запишани вкупно 12 гласачи.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://rezultati.sec.mk/|title=Предвремени избори за пратеници 2020|last=|first=|date=|work=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|accessdate=5 декември 2020}}</ref>
== Културни и природни знаменитости ==
[[Податотека:Црква „Св. Богородица“ - Крушица 04.jpg|мини|300п|десно|Главната селска црква „Св. Атанасиј“]]
;Цркви<ref name="верски објекти">{{наведена книга|last=Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски|title=Карта на верски објекти во Македонија|editor=Валентина Божиновска|publisher=Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи|location=Менора - Скопје|date=2011|isbn=978-608-65143-2-7|language=македонски}}</ref>
* [[Црква „Св. Богородица“ - Крушица|Црква „Св. Богородица“]] — главна селска црква
;Споменици
* Споменик во чест на [[Кочо Матевски]]
<!--== Редовни настани ==-->
== Личности ==
;Родени или по потекло од Крушица
* [[Кочо Матевски]] — македонски револуционер
<!--== Култура и спорт ==-->
== Иселеништво ==
Најголемите иселувања од селото се случиле по [[Втора светска војна|Втората светска војна]].<ref name=":0" />
== Наводи ==
{{наводи|2}}
== Поврзано ==
* [[Кичевско Поле]]
* [[Општина
* [[Кичево]]
== Надворешни врски ==
{{Ризница-ред|Krušica, Kičevo|Крушица}}
{{Општина Кичево}}
[[Категорија:Крушица (Кичевско)| ]]
[[Категорија:Села во Македонија]]
[[Категорија:Кичевски села]]
[[Категорија:Села во Општина Кичево]]
| |||