Слобода на печатот: Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с Правописна исправка, replaced: се до → сè до (2), се додека → сè додека (2) |
правописна ревизија; Шветска = Шведска |
||
Ред 1:
[[Податотека:Reporters Without Borders 2009 Press Freedom Rankings Map.svg|thumb|333px|[[Индекс на слобота на печатот|Слобода на печатот]] во 2009 според [[Репортери без граници]].]]
'''Слобода на печатот''' или '''слобода на медиумите''' е слободата на комуникација и изразување преку разни електронски медиуми и печатени матријали. Додека таквата слобода во голем дел налага отсуство на вмешување на други лица, неговото зачувување може да се бара преку уставна или легална заштита.<ref>Thierer, Adam & Brian Anderson (2008). A Manifesto for Media Freedom. New York: Encounter Books. ISBN 1-59403-228-9.</ref>
Со почитување на владините информации, секоја влада може да разликува кои материјали се јавни, а кои се заштитени од објавување во јавност преку класификација на информациите како чувствителни, класифицирани или тајни, или пак на друг начин се заштитени од објавување, поради релевантноста на информациите за заштита на национаните интереси. Многу влади пак исто така изнесуваат на виделина закони или информации за законодавството, кои се користат за да се дефинира опфатот на националните интереси.
Универзалната декларација за човекови права гласи:
Оваа филозофија обично е придружена со закон кој обезбедува повеќе степени на слобода, слобода на научни истражувања (познато како научна слобода), на објавување, на печат, а статиите за тоа колку
== Статусот на слободата на печат ширум светот ==
Ред 22:
Секоја година, Репортери без граници (РБГ), прави рангирање на земјите во однос на слободата на печатот која ја има кај нив. Листата на индекс на слобода на новинарите во светски рамки се базира на одговори на анкети пратени на новинари кои се членови на партнерски организации на РБГ, како и специјалисти од поврзани области , правници и активисти за човекови права. Во анкетата се поставуваат прашања за дирекни напади на новинари и медиуми како и за други индиректни извори на притисок врз слободниот печат, како на пример невладини организации. РБГ е внимателен да напомене дека индексот се занимава само со слободата на печатот,а не го мери квалитетот на новинарите.
Во периодот од
=== Слобода на печатот ===
Слобода на печатот е годишен извештај на Фридом Хаус, невладина организација со седиште во САД, која го мери нивото на слобода и уредувачка независност која ја уживаат новинарите во сите држави и позначајни спорни територии ширум светот. Нивото на слобода се мери на скала од 1 (најслободна) до 100 (најмалку слободна). Во зависност од основата, државите се класифицираат како
Во
=== Недемократски држави ===
Според ''Репортери без граници'', повеќе од една третина од луѓето во светот живеат во земји во кои нема слобода на печатот. Овие луѓе претежно живеат во земји каде нема демократски систем или каде има сериозни недостатоци во демократскиот процес. Слободата на печатот е
- Случајот Лира Бајсетова во Казахстан Во Неапол, Еритреја и Кина, новинарите може да завршат со години во затвор само ако употребат погрешен збор или фотографија.- Случајот Георги Р. Гонгаже во Украина Според Индексот на слободен печат, во 2007год. од 169 земји Иран беше рангиран на 166 место. Само три други земји, Еритреја, Северна Кореја и Туркменистан, имаа повеќе рестрикции на слободата на медиумите отколку Иран. Владата на Али Каменеи и Врховниот совет за национална безбедност, во 2007год. ставија во затвор 50 новинари и речиси ја елиминираа слободата на печатот. Репортери без граници (РБГ), Иран го нарече ,,најголем затвор за новинари на Блискиот Исток".▼
▲Според Индексот на слободен печат, во 2007год. од 169 земји Иран беше рангиран на 166 место. Само три други земји, Еритреја, Северна Кореја и Туркменистан, имаа повеќе рестрикции на слободата на медиумите отколку Иран. Владата на Али Каменеи и Врховниот совет за национална безбедност, во 2007год. ставија во затвор 50 новинари и речиси ја елиминираа слободата на печатот. Репортери без граници (РБГ), Иран го нарече ,,најголем затвор за новинари на Блискиот Исток".
=== Региони затворени за странски новинари ===
Ред 53 ⟶ 50:
=== Република Полска-Литванија ===
Законите за слобода на печатот најпрво беа усвоени во Полско-Литванската заедница во
=== Англија ===
Големата револуција која се случи во Англија во
До 1694год., Англија имаше сложен систем на лиценцирање. Ниедна публикација не беше дозволена ако не е придружена од лиценца доделена од владата. Педесет години претходно, за време на граѓанската војна, Џон Милтон го напиша неговиот памфлет ,,Ареофагитика". Во ова дело Милтон говореше силно против оваа форма на владина цензура И направи пародија од неа пишувајќи ,, должници и деликвенти можат да одат во странство без чувар, но ненавредливи книги не смеат да се мешаат без видлив затворски чувар во насловот". Иако во тоа време тоа направи многу малку против праксата на лиценцирање, подоцна тоа ќе се смета за значајна пресвртница, како една од најпознатите елоквентни одбрани на слободата на печатот. Централниот аргумент на Милтон беше дека индивидуалецот е способен да користи причина и да разликува исправно од погрешно, и добро од лошо. Со цел да биде во можност да го оствари ова рационално право, лицето мора да има неограничен пристап до идеите на своите блиски преку слободна и отворена средба. Од делата на Милтон се разви концептот за отворен пазар на идеи, идејата дека кога луѓето се расправаат едни со други добрите аргументи ќе надвладеат. Една форма на говор која во голема мера беше ограничена во Англија беше подмолната клевета, а законите беа така осмислени што критикувањето на владата се сметаше за криминал. Според Англискиот суд на Свездената комора, Кралот беше над јавната критика и беа забранети изјави кои ја критикуваат владата. Вистината не е одбрана за подмолна клевета, бидејќи целта беше да се спречи и казни секаква осуда на власта. Џон Стјуард Мил му пријде на проблемот на власта наспроти проблемот на практичниот 19 век во врска со слободата на гледна точка: Секој поединец има право да го изрази своето мислење сè додека тоа не им штети на други поединци. Добро општество е она во кое најголем број на луѓе уживаат во најголемата количина на среќа која е возможна. Применувајќи ги овие генерални принципи на слобода на изразување, Мил тврди дека ако не го искажеме своето мислење можно е да ја премолчиме вистината. Поради тоа, индивидуалната слобода на изразување е од суштинско значење за благосостојбата на општеството.
Ред 67 ⟶ 64:
Во индијскиот устав, сè додека не се спомне зборот печат, обезбедува ,, право на слобода на говор и изразување" (член 19(1)а). Сепак, ова право е предмет на ограничување во подклаузулата (2), при што оваа слобода може да биде ограничена заради ,, суверенитетот и интегритетот на Индија, безбедноста на државата, пријателски односи со странски држави, јавниот ред, зачувавање на пристојноста, зачувување на моралот, во случај на презир, судот, клевета или поттикнување на кривично дело". Закони како Официјалниот таен акт и Законот за спречување на терористички активности (Пота) , се користат за да се ограничи слободата на печатот. Под Пота некое лице може да биде притворено и до шест месеци затоа што било во контакт со терорист или терористичка група. Пота беше укинат во 2006год. но Официјалниот таен акт кој беше направен во 1923год. продолжува да постои. За време на првите 500години независност, контролата на медиумите од страна на државата беше најголема пречка за слободата на печатот. Индира Ганди во 1975год. ја кажа славната изјава дека,, сите радија во Индија се владин орган и ќе останат владин орган…". Со почетокот на либерализацијата во 1990-тите, започна и приватната контрола на медиумите, што доведе до зголемување на независноста и поголема контрола на власта.
=== Нацистичка Германија (
Во 1933год. по Пожарната уредба на Рајхстагот на претседателот Паул фон Хиденбург и како што Адолф Хитлер доаѓаше на власт, слободата на печатот во Германија беше потисната. Хитлер во голема мера ја потиснуваше слободата на печатот преку министерството за јавно просветителство и пропаганда на Јозеф Гебелс. Како што наведува името на министерството, зборот пропаганда не се споменува во негативна конотација како во денешно време (или како во сојузничките земји) . ,,Како-да…" прирачници кои го објаснуваат занаетот на ефективна пропаганда беа отворено дистрибуирани од страна на истото министерство. Министерството исто така делуваше и како централна контролна точка за сите медиуми преку издавање на наредби за тоа какви приказни може да се печатат, а какви ќе бидат потиснати. Сите кои биле вклучени во филмаскта индустрија, од директорите па сè до помошниците од најнизок ранг, морале да потпишат заклетва за лојалност кон нацистичката партија, бидејќи Гебелс ја воочува моќта на промената на мислењето поради филмовите (Самиот Гебелс лично вршел контрола врз секој филм направен во нацистичка Европа). Новинарите кои оделе против пропагандата на министерството биле рутински затварани или стрелани како предавници. Службата за безбедност и други нацистички полициски организации, создале мрежа на внатрешно, домашно шпионирање, така што на пример Општеството на белата роза било во постојан страв дека ќе бидат откриени и убиени.
===
Првиот закон за слобода на печатот во светот бил воведен во
=== Данска-Норвешка ===
Помеѓу 4 септември
== Последици на новите технологии ==
|