Барут: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето
Ред 4:
[[Податотека:Yuan chinese gun.jpg|десно|мини|250п|Бронзен рачен топ од [[Династија Јуан|династијата Јуан]], 13 или 14 век, Кина]]
[[Податотека:N110_ruuti.jpg|мини|250п|Бездимен барут]]
'''Барут''' е лесно запална [[смеса]] од [[калиумов нитрат]] (KNO<sub>3</sub>), дрвен [[јаглен]] и [[сулфур]]. Според тежина овие 3 составни делови постојат во однос 15:3:2. Со палењето на барут, во самата [[хемиска реакција]], тој ослободува гасови кој дејствуваат како гориво при [[експлозија]]та.
 
:<math>\mathrm{10 \, KNO_3 + 16 \, C + 4 \, S \rightarrow 15 \, CO + K_2CO_3 + 4 \, K_2SO_3 + 5 \, N_2} </math>
 
Барутот обично се користи за полнење на [[куршум]]и и за разбивање на тврди работи. Но, за разбивањето на поголеми карпи му се дава предност на [[динамит]]от.
 
== Историја ==
Барутот е првиот експлозив што бил развиен. Популарно сметан за еден од Четирите големи пронајдоци на Кина, бил откриен во текот на доцната Танг династија (9 век), но најраните записи датираат од Сонг династијата (11 век).<ref>{{Наведена книга|url=https://www.worldcat.org/oclc/247054823|title=The Asian military revolution : from gunpowder to the bomb|last=Lorge, Peter Allan, 1967-|date=2008|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-511-41508-1|location=Cambridge, UK|oclc=247054823}}</ref>
 
==Барутот како тема во популарната култура==
* „Барут“ ([[англиски]]: ''Gunpowder'') - песна на [[Горан Бреговиќ]] од 1993 година.<ref>[https://www.discogs.com/Goran-Bregovi%C4%87-Arizona-Dream-Original-Motion-Picture-Soundtrack/master/121947 DISCOGS, Goran Bregović ‎– Arizona Dream (Original Motion Picture Soundtrack) (пристапено на 19.8.2020)]</ref>
* „Оган и барут“ ([[српски]]: ''Vatra i barut'') - песна на српскиот [[Поп-музика|поп]]-пејач [[ЗдравоЗдравко Чолиќ]].<ref>Zdravko Čolić, Vatra i barut, City records.</ref>
 
== Наводи ==
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Барут