Франсиско Гоја: Разлика помеѓу преработките

{{Infobox artist

| bgcolour = #EEDD82

| birth_date = {{birth date|df=yes|1746|03|30}}

| birth_place = [[Фуентетодос]], [[Арагон]], Шпанија

}}

 

 

==Образование и кариера==

Гоја е роден 1746 година во малото место Фундетодос, во Шпанија како четврто дете, а втор син на Хосе де Гоја, златар, и Грацие Луциентес. Починал 1828 година во Бордо, Франција. Како дете времето го поминувал во работилницата на својот татко кој сакал да го наследи неговиот занает, но Гоја сепак се определува за професијата сликар. Во Сарагоса со 14 години започнува да учи за уметноста од пријателот на неговиот татко, сликарот Хозе Лусан. Многу бргу заминува за Мадрид каде работи како помошник на дворскиот сликар Франсиско Бајеј. Оттаму во 1771 оди за Рим за да ги продолжи своите уметнички студии, но истата година се враќа во Сарагоса, каде добива прва значајна порачка за изработка на фрески во локалната катедрала, на кои работи непрекинато наредната деценија. Во 1773 година Гоја се жени со сестрата на Франсиско Бајеј, а во тој брак има три деца од кои полнолетност доживеало само најмалото дете, што придонело за мачното расположение на сликарот.Последните години Гоја ги минува во доброволно прогонство во Бордо, Франција, иако во текот на животот не бил познат надвор од границите на Шпанија. Неговото дело '''Ужасите на војната''' во Франција го открил сликарот Едуар Мане, на половината на XIX век од кога и тој ќе остави неизбришлива трага на модерните текови на уметноста. Умрел во Бордо, на 16 април 1828 година.

===Главен сликар на кралскиот двор===

Кариерата на Гоја на дворот започува 1775 година, каде слика за Кралската фабрика на таписерии - Света Барбара. Работени на платната со мали димензии, но и на картоните, мотивите од овие композиции се глетки на тогашниот живот, на аристократските и народните настани и обичаи. Во оние кои ги работи во наредниот период се забележува прогресивно оддалечување од уметничките традиции и развој на сопствениот стил, како последица на делата на сликарот [[Диего Веласкес]], кои тогаш се наоѓаа во кралската ризница. Гоја го проучува Веласкес преку слободните копии на неговите дела користејќи се со различни техники на графика. Многу подоцна, во своите списи забележува: "Признавам само три мајстори Веласкес, Рембрант и пред сè природата". Во 1780 година Гоја е избран за член на Кралската академија Сан Фернандо во Мадрид. Како услов за пристапување кон Академијата, Гоја приложува слика со религиозна тематика "Христос на крстот". Во 1785 година станува помошник на директорот на Академијата, а веќе наредната, главен сликар на кралот Карлос Трети. Во деценијата што следува слика многобројни портрети на дворските чиновници и членови на шпанската аристократија, претставајќи ги во конвенционални пози, карактеристични за сликарството на 18 век.

Под Карлос Четврти, чие владеење завршува со Наполеонова инвазија на Шпанија Гоја ќе стане најценетиот и најуспешниот уметник во Шпанија.

За време на својот престој на југот на Шпанија зимата 1792 година, тешко заболува. Бидејќи бил познат по својот промискуитетен живот се претпоставувало дека е во прашање некоја венерична болест. Како последица на болеста тој останува потполно глув, но продолжува да слика. Во 1799 на барање на владетелот го завршува ремек делото, портрет познат како "Семејството на Карлос Четврти". Таа година за првпат е објавена серија на неговите графики под име "Каприци", во која Гоја директно напаѓа политички, општествени и религиски прилики и догми, користејќи ја популарната техника на карикатурата, но и збогатувајќи ја со свои уметнички квалитети и несекојдневна досетливост. Во 1808 година, кога Гоја бил на врвот на својата кариера, Карлос Четврти и неговиот син Фернандо се принудени да абдицираат. Наполеонова војска влегува во Шпанија, а Наполеоновиот брат Жозеф е поставен на шпанскиот престол. Гоја ја задржува својата позиција на сликар на кралскиот двор и во текот на војната слика портрети на шпански и француски генерали. Преку серија графики под име "Ужаси на војната (за првпат објавени повеќе од половина век подоцна, Гоја ги пренесува своите реакции на ужасот и трагичните последици на војната. По доаѓањето на дворот на Фердинанд Седми во 1814 година и протерувањето на француската војска, Гоја е помилуван поради службата на францускиот крал и повторно станува сликар на кралскиот двор. Во серијата портрети на Фернанд Седми, Гоја евоцира впечатлив карактер на неговата сурова и тиранска личност.

==Најпознатите дела на Гоја==

===Maja===

Во 1959 година, рускиот поет [[Андреј Вознесенски]] ја напишал песната „Гоја“, посветена на овој голем сликар.<ref>Антологија руске лирике – X-XXI век. Књига III: Средина XX века – поч. XXI века (неомодернизам, неоавангарда, постмодернизам и нова трагања). Београд: Paidea, 2007, стр. 42-43.</ref>

[[File:Francisco de Goya, Saturno devorando a su hijo (1819-1823).jpg|thumb|right|„[[Сатурн го голта својот син]] “, 1819-1823 година.]]

== Наводи ==

{{наводи}}