Википедија

Хепатит: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
с Јазична исправка, replaced: хепатитисот → хепатитот (3), Хепатитисот → Хепатитот
с Јазична исправка, replaced: хепатитис → хепатит (22), Хепатитис → Хепатит (8)
Ред 1:
{{Без извори|датум=ноември 2009}}
{{вики}}
'''ХепатитисХепатит''', '''хепатит''' претставува оштетување на [[црн дроб|црниот дроб]], предизвикано од инфламаторни(воспалителни) [[клетка|клетки]] во ткивото на црниот дроб. Како причини за овој инфламаторен(воспалителен) процес најчесто се регистрираат вирусите и тоа најчести се хепатитисхепатит [[вирус]]ите: А, Б, Ц, Д, Е; потоа [http://en.wikipedia.org/wiki/Herpes_simplex Herpes simplex], [http://en.wikipedia.org/wiki/Cytomegalovirus Cytomegalovirus], [http://en.wikipedia.org/wiki/Epstein-Barr Epstein-Barr], [http://en.wikipedia.org/wiki/Adenoviruses adenoviruses]. Како втора по ред причина се регистрира злоупотребата на [[алкохол]]от и овој тип на хепатитисхепатит се нарекува алкохолен хепатитисхепатит. Други причини за хепатитисхепатит се некои лекови, автоимуни заболувања, метаболни заболувања итн.
 
== Поделба ==
Хепатитот се дели на [[акутен]], [[хроничен]] и фулминантен. '''Акутниот''' трае помалку од 6 месеци. Најчесто овој тип е предизвикан од Hepatitis A,(повеќе од 95 %, и оваа инфекција се појавува кај децата и често поминува незабележана и без поголеми последици). Кај возрасните најчесто е последица на алкохолот и другите [[вирус]]и. Се карактеризираат со разноврстна клиничка слика, од незабележлив тек, до такво оштетување на [[црн дроб|црниот дроб]] за кое е потребно [[трансплантација]]. Симптомите се често неспецифични, карактеристични за сите други вирусни инфекции: малаксаност, главоболка, гадење, покачена температура. Од поспецифичните симптоми се: Губење на апетит, потемнување на бојата на урината, пожолтување(најпрво на очите па по целата кожа), болка во горниот десен дел од стомакот, исип, појава на модри шари по телото, асцит(оток во стомакот), крварење
 
Кај '''хроничниот''' облик симптомите траат подолго од 6 месеци. Тука често доаѓа до големо оштетување на [[ткиво]]то и текот е значително потежок. Како најчести причини се хепатитисхепатит вирусите Б, Ц, автоимуни процеси, алкохол, лекови
 
'''Фулминантен''' хепатитисхепатит е форма на акутниот, каде состојбата се влошува толку многу и толку нагло, што најчесто завршува со смрт.
 
== Компликации ==
Ред 15:
== Начин на заразување, видови и тек на болеста ==
 
=== ХепатитисХепатит А ===
ХепатитисХепатит А вирусот е пикорна вирус со големина од 28 nm во дијаметар.
Геномот содржи 7,48 kb РНА. Вирусот не поседува
обвивка, но има 32 компримирани капсиди, од кои
секоја има 4 големи полипептиди од VP1-VP4. Од овој вирус се
опишуваат четири генотипа иако има еден серотип. <br />
Предизвикува акутен хепатитисхепатит и најчесто поминува без последици. Се пренесува како резултат на недоволна хигиена најчесто од човек на човек со нечисти раце, прибор за јадење и пиење, потоа преку [[контаминација|контаминирана]] храна(школки), вода, нечисти тоалети. [[Инокулација]]та се случува уште во детството и во нашите простори до 70 % од луѓ ето дошле во допир со овој вирус.
 
=== ХепатитисХепатит Б ===
''Вирусологија''. Вирусот на ХБВ е член на фамилијата
[http://en.wikipedia.org/wiki/Hepadnaviridae Hepadnaviridae] вируси. Геномот е составен од
Ред 75:
Кај околу 15 % се развива [[хроничен]] облик за кој е потребен интензивен [[терапија|третман]]. Кај другите поминува без компликации како акутен, или без [[симптом]]и. Се пренесува преку: крв(преку трансфузија-1 на 2,500,000; и правење заби, при користење на исти игли, шприцеви- кај наркомани), полов однос(ризична група се хомосексуалците и [[промискуитет]]ните), плунка(доколку дојде во контакт со крв), од мајка на дете при породување(кај помалку од 15 % од инфицираните мајки). Денес има заразено повеќе од 350 милиони луѓе или кај 0,5-20 %(во зависност од степенот на развој на државата) од светската популација има знаци за присутност на вирусот во крвта, а кај дел од нив постои и зголемен ризик за премин на болеста во цироза или карцином(25 % од хронично болните), уште пострашен податок е што е 50-100 пати позаразен од [[ХИВ]].
 
=== ХепатитисХепатит Ц ===
''Вирусологија.'' Овој вирус спаѓа во фамилијата
[http://en.wikipedia.org/wiki/Flaviviridae flaviviradae] и е составен од единствена вретенеста
Ред 91:
типот s22 и s100 протеини, може да се користи за
серолошка дијагноза на оваа инфекција.
Како и сите РНА вируси, и вирусот на С хепатитисхепатит
има варијабилен геном, при што се случуваат
грешки во инкорпорацијата на нуклеотидите за
Ред 100:
циклус, што е за 100 пати почесто одошто
кај ДНА вирусите, пример ХБВ.
Вирусот на хепатитисхепатит С во различни земји
има различни геноми. Така, овој вирус има нешто
помалку од 72 хомологни секвенции, т.е. познати
Ред 120:
има генотипот 4а. Во Јужна Африка откриен е генотипот
5а и во Јужна Азија генотипот 6а.<br />
Порано наречен не А не Б вирус. Кај околу 85 % од заразените се развива хроничен хепатитисхепатит. Карактеристично е што кај дел од пациентите инфекцијата може да не се забележува до 20 години за да на крај премине во тежок облик на болеста доведувајќи до цироза и терминална фаза. Патот на трансмисија е сличен како кај хепатитисхепатит Б вирусот, но значително поизразен преку крв и крвни продукти. Ризична група се пациентите на дијализа и на оние на кои име потребна трансплантација. Кај околу 1,6 % од светската популација се забележува виремија со овој вирус, кај околу 40 % од заболените преминуваат во терминална фаза за што е потребно трансплантација на црн дроб. Во САД се забележуваат повеќе од 10000 смртни случаи годишно, директно последица од ХепатитисХепатит Ц.
 
'''ХепатитисХепатит Д'''
 
ХепатитисХепатит Д исто така наречен и хепатитисхепатит делта вирус, ХДВ е уникатен РНК вирус, кој е репликациски дефектен, предизвикувајќи инфекција само кога е инкапсулиран од страна на ХБсАг. Делта хепатитот се јавува во два услови: акутно коинфицирање по изложувањето кон серум и суперинфекција на хроничен носител на ХБВ со нов инокулум на ХДВ. Кај повеќето случаи, постои забрзување на хепатитот, кое напредува кон потежок хроничен хепатитисхепатит во рок од четири до седум години подоцна. Инфицирањето со ХДВ е распространето во светски рамки, со стапки на преваленција кои се движат во обем од осум проценти во Јужна Италија до четиринаесет проценти во Африка. Инфекцијата со ХДВ не е вообичаена појава во Југоисточна Азија и Кина. РНК на ХДВ И ХДВ антигенот се претпознатливи во крвта и во црниот дроб пред и во раните денови на акутното симптоматско заболување. ИГМ анти ХДВ антителото е најсигурниот индикатор на скорашна изложеност кон ХДВ, но неговата појава е минлива. На акутно коинфицирање со ХДВ и ХБВ најдобро укажува откривањето на ИгМ против ХДВ и ХБц антигените. При хроничниот делта хепатитисхепатит, кој потекнува од суперинфекција со ХДВ, ХБсАг се присутни во серумот а анти ХДВ антителата (ИгМ и ИгГ) истрајуваат во низок титар со текот на месеците и подолго.
 
=== Алкохолен хепатитисхепатит ===
Настанува како резултат на долгогодишна злоупотреба на етанол. Значи не е битно кој алкохол се употребува, важна е само количината на етанолот и временскиот период. Исто така важна е и генетската предиспозиција, па затоа кај секој алкохоличар не се развива тежок облик на оваа заболување(25-30 % од тешките алкохоличари заболуваат од алкохолен хепатитисхепатит; во сад има околу 2 милиони со алкохолен хепатитисхепатит). Како и другите хепатитисихепатити доведува до истите компликации, хронично откажување на функцијата на црниот дроб и цироза. Така кај 60 % со тежок степен на оваа заболување настанува смрт, а сето оваа може да се одбегне само со навремено прекинување на пиењето алкохол.
 
=== Други хепатитисихепатити ===
Во причините за хепатитисхепатит се и:
* Различните лекови,
* Метаболни синдроми,
Ред 154:
* [http://www.cdc.gov/hepatitis/Hepatits на CDC] (Center for Disease Control) (англиски)
* [http://www.who.int/topics/hepatitis/en/ Светска здравствена организација] (англиски)
* [http://www.zolta.com.mk/poveke.aspx?id=2655&kat=6 Накратко за хепатитисхепатит-прв дел] (македонски)
* [http://www.zolta.com.mk/poveke.aspx?id=2663&kat=6 Накратко за хепатитисхепатит-втор дел] (македонски)
* Harrison’s principles of internal medicine 17th edition
 
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Хепатит“