Стапка на смртност: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
нс |
Нема опис на уредувањето |
||
Ред 1:
[[File:Death rate world map.PNG|thumb|upright=1.15|Стапка на смртност во светот.<ref>{{Cite web |url=http://esa.un.org/unpd/wpp/Excel-Data/mortality.htm |title=Archived copy |access-date=2020-01-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130603014657/http://esa.un.org/unpd/wpp/Excel-Data/mortality.htm |archive-date=2013-06-03 |url-status=dead }}</ref><ref>{{Cite web|url=http://esa.un.org/unpd/wpp/Excel-Data/mortality.htm|title=World Population Prospects, the 2010 Revision|date=September 26, 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110926133406/http://esa.un.org/unpd/wpp/Excel-Data/mortality.htm|archive-date=2011-09-26}}</ref>{{verification needed|date=January 2020}}]]
'''Стапка на смртност'''<ref name=Porta-2014>{{cite book|editor-last=Porta|editor-first=M|title=A Dictionary of Epidemiology| chapter-url=https://books.google.com/books?id=okf1AwAAQBAJ&pg=PA69|year=2014|edition=5th|publisher=Oxford University Press|location=Oxford| isbn=978-0-19-939005-2|pages=189, 69, 64, 36|chapter=Mortality Rate, Morbidity rate; Death rate; Cumulative death rate; Case fatality rate}}</ref> — мерка за бројот на смртни случаи (општо, или поради одредена причина) кај одредена популација, зголемена според големината на таа популација, по единица време. Стапката на смртност е типично изразена во единици смртни случаи на 1.000 лица годишно; на тој начин, стапката на смртност од 9,5 (од 1.000) кај население од 1.000, би значела 9,5 смртни случаи годишно кај целата популација, или 0,95% од вкупното население. Таа е различна од „[[морбидитет|морбидитетот]]“, што е или преваленца или инциденца на некоја болест, а исто така и од стапката на [[инциденца]] (бројот на новонастанати случаи на болест по единица време)<ref name=Porta-2014/>{{rp|189
Важна специфична мерка за стапката на смртност е стапката на сурова смртност, која ја разгледува смртноста од сите причини во даден временски интервал за дадена популација. На пример, од 2020 година, [[ЦИА]] проценува дека стапката на сурова смртност на глобално ниво ќе биде 7,7 смртни случаи на 1.000 лица во население годишно<ref name=CIA2020>{{cite book|author = CIA Staff | date=2020 | title=CIA World Factbook | chapter = People and Society | chapter-url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/346.html#XX| accessdate = January 31, 2020}}</ref>. Во генеричка форма, стапката на смртност може да се пресметана со употреба на формула (d / p) ⋅ 10 n, каде што d претставува смртност од која било причина што се случува во даден временски период, p ја претставува големината на популацијата во која се јавуваат смртните случаи (сепак оваа популација е дефинирана или ограничена).
==Стапка на смртност на глобално ниво==
Стапката на сурова смртност се дефинира како „''стапка на смртност од сите причини за смрт за популација''“, пресметана како „[t] вкупен број на смртни случаи за време на даден временски интервал“ поделено со „[m] популација на интервали“ , на 1.000 или 100.000; на пример, населението во САД било околу 290.810.000 во 2003 година, а во таа година, се случиле приближно 2.419.900 смртни случаи, што дава стапка на сурова смртност од 832 смртни случаи на 100.000. Од 2020 година, ЦИА проценува дека стапката на сурова смртност во САД ќе биде 8,3 на 1.000, додека се проценува дека глобалната стапка ќе биде 7,7 на 1.000.
Според [[Светската здравствена организација]], десетте водечки причини за смрт, на глобално ниво, во 2016 година, за двата пола и за сите возрасти, се прикажани во табелата подолу<ref>{{cite web| author = WHO Staff | date=2018|title=Global Health Observatory (GHO) data: Top 10 causes of death|location = Geneva, CH | publisher=World Health Organization | url=http://www.who.int/gho/mortality_burden_disease/causes_death/top_10/en/| accessdate = January 31, 2020}}</ref>.
Стапка на сурова смртност, на 100.000 жители
* Срцева болест, 126
* Мозочен удар, 77
* Хронична опструктивна белодробна болест, 41
* Долни респираторни инфекции, 40
* Алцхајмерова болест и други деменции, 27
* Карциноми на белите дробови, 23
* Дијабетес, 21 година
* Повреда на патот, 19
* Дијареални заболувања, 19
* Туберкулоза, 17
==Епидемологија==
| |||