Дионизиски мистерии: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с ставена Категорија:Стара Грција користејќи го HotCat
Нема опис на уредувањето
Ред 3:
 
Во секој грчки град, богот [[Дионис]] бил обожуван. Тој бил бог на плодноста и на вегетацијата, но особено на [[Вино|виното]]. Фестивалите во чест на Дионис се нарекувале ''Дионисии''. Фестивалите вклучувале не само пиење вино и вклучување во сексуална активност, туку и учество во такви значајни одлики на грчката цивилизација како хорско пеење и мимика. Во многу случаи, само упатените можеле да учествуваат на церемониите.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.britannica.com/topic/mystery-religion|title=Mystery religion {{!}} Greco-Roman religion|work=Encyclopedia Britannica|language=en|accessdate=2020-09-15}}</ref>
[[Податотека:Louvre-Lens Dyonisos et son cortège.JPG|мини|[[Дионис]] и неговата свита. Музеј Лувр-Ленс во Ленс, [[Па де Кале]], Франција.]]
 
== Богот Дионис ==
Тој е бог на гроздоберот, производството на [[Вино|виното]], веселбата и радосниот занес. [[Стара Грција|Хелените]] го познавале, пред сè, како Дионис ([[Старогрчки јазик|ст.грч]]. Διόνυσος), а бил познат и под имињата епитети: [[Јакхо]], Ѕагреј, Елефтериј, Сабаѕиј, Лиај и многу други. Во римската митологија го носи името Бакхо.<ref name=":0">{{Наведена мрежна страница|url=https://mythosmk.blogspot.com/2015/02/blog-post.html|title=ΜΥΘΟΣ: Богот Дионис и неговиот култ во античка Хелада|last=Начковски|first=Ненад|date=2015-02-04|work=ΜΥΘΟΣ|accessdate=2020-09-16}}</ref>
 
Дионис е облечен во кожна носија од леопард, во едната рака држи кантар (античка чаша со големи рачки), рог или ''киликс'' (чинија со грозје), а во другата тирс, односно жезол кој на врвот имал поставена шишарка. Според преданието, тој живее во шумските лагови придружуван од страна на мистични суштества, [[Сатири|Сатирите]], [[Силен (митологија)|Силенот]] и Менадите кои се неговиот '''тијас''' (дружина). За разлика од Дионис, тие имале смртна природа и биле во облик на луѓе со животински карактеристики. Сатирите имале изразено и озарено лице со мали рокчиња или увиени јаречки рогови, зашилени уши, коњска опашка и во некои случаи, наместо стапала, козји копита. Силенот е старец, водач на Сатирите, а Менадите се жени кои низ шумата испуштале гласни крици и се хранеле со свежо животинско месо.<ref name=":0" />
[[Податотека:Table support with a Dionysiac group (AD 170-180) (3470740119).jpg|мини|Мермерна маса со приказ на Дионис, [[Пан (митологија)|Пан]] и [[Satir|сатир]] ; Дионис држи [[ритон]] (сад за пиење) во форма на пантер, [[Мала Азија]], 170-180 г. н.е., [[Национален археолошки музеј|Национален археолошки музеј, Атина]], Грција]]
 
Ред 11 ⟶ 17:
 
Под претпоставка дека култот Дионис пристигнал во Грција со доаѓањето на виното. [[Минојска цивилизација|Минојскиот]] Крит увезувал вино од Египќаните, Тракијците и [[ Феничани и вино|Феничаните]] и го извезувал во неговите колонии (како што е Грција). Мистериите веројатно се формирале на минојскиот Крит од околу 3000 до 1000 година п.н.е., бидејќи името „Дионис“ не се појавува никаде освен на Крит и во Грција.
[[Податотека:Dionysos on a cheetah, Pella, Greece.jpg|мини|Мозаик. Дионис со жезлото јава на леопард.]]
 
== Обреди ==
Според современите грчки и египетски набудувачи, [[Озирис|Озиријанските мистерии]] се паралелни со Дионизиските. Поседувањето духови вклучувало ослободување од цивилизациските правила и ограничувања. Се славело враќањето кон исконската природа - што подоцна би претпоставувало мистично обележје. Тоа вклучувало бегство од социјализираната личност и его во екстатична, обожена состојба или примарно стадо (понекогаш и двете). Во оваа смисла Дионис бил бог-ѕвер, или [[Несвен ум|несвесен ум]] на модерната психологија.<ref>Aziz, Robert (1990). ''C.G. Jung's Psychology of Religion and Synchronicity'' (10 ed.). The State University of New York Press. {{ISBN|0-7914-0166-9}}.</ref>
 
Индукцијата на транс, од клучно значење за култот, вклучувал не само хемогноза,<ref>An altered state caused by drug use.</ref> туку и „повикување на духот“. Трансовите се опишани во познати антрополошки термини, со карактеристични движења (како што е ударот на главата наназад, кој се наоѓа во сите култови кои предизвикуваат транс), пронајдени денес во афро-американскиот [[вуду]]. Како и во обредите на вудуто, одредени ритми биле поврзани со трансот. Ритмите се пронајдени и зачувани во грчката проза се однесуваат на дионизиските обреди (како ''Бахае'' на [[Еврипид]] ). Оваа колекција на класични цитати опишува обреди во грчките села во планините, каде се правеле поворки во деновите на празнување:
{{Цитатник|Следејќи ги факелите додека се натопуваа и се нишаа во темнината, тие се искачија на планинските патеки со фрлена глава наназад и заслепени очи, танцувајќи под ритамот на тапанот што им ја раздвижуваше крвта ' ] „Во оваа состојба на екстаза или ентузијазам, тие се распуштија, танцуваа диво и извикуваа„ Еуои “! [името на богот] и во тој момент на силен занес се идентификуваа со самиот бог. Тие се исполниле со неговиот дух и стекнале божествена моќ.}}
 
== Натпис за мистериите во Пловдив ==
Староримски натпис напишан на старогрчки јазик датиран од 253 - 255 година н.е. бил откриен во [[ Голема базилика, Пловдив|Големата базилика]] кај [[Пловдив]] (антички [[ Филипополис (Тракија)|Филипополис]]). Археолозите кои работeле на локалитетот на [[Голема базилика, Пловдив|Епископска базилика]] во [[Пловдив]], пронашле голема камена плоча, проценета дека датира од 3 век, каде на [[старогрчки јазик]] биле испишани имињата на 44 членови на религиозната група на Дионис.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://sofiaglobe.com/2019/07/12/archaeology-third-century-inscription-with-names-of-dionysus-cult-found-in-bulgarias-plovdiv/|title=Archaeology: Third-century inscription with names of Dionysus cult found in Bulgaria’s Plovdiv|date=2019-07-12|work=The Sofia Globe|language=en-US|accessdate=2020-09-16}}</ref> Натписот се однесува на Дионизиските мистерии и ги споменува и римските императори [[Валеријан (цар)|Валеријан]] и [[Галиен|Галијен]]. Пронајден бил на голема стела која се користела како градежен материјал за време на изградбата на Големата базилика.<ref>[{{Наведена мрежна страница|url=http://archaeologyinbulgaria.com/2019/07/18/huge-roman-inscription-of-dionysus-cult-secret-society-after-251-goth-invasion-found-in-early-christian-great-basilica-in-bulgarias-plovdiv/ "|title=Huge Roman inscriptionInscription of Dionysus cultCult secretSecret societySociety after 251 Goth invasionInvasion foundFound in earlyEarly Christian greatGreat basilicaBasilica in Bulgaria'sBulgaria’s Plovdiv"]|last=Empire|first=Ivan Dikov · in Ancient Rome / Roman|last2=Thrace|first2=Ancient|date=2019-07-18|work=Archaeology in Bulgaria. and Beyond|language=en|accessdate=2020-09-16|last3=Antiquity}}</ref>
 
== Поврзано ==
 
* [[ Антестерија|Антестрија]], [[ Асколија|Асколија]], [[ Дионизија|Дионизија]] и [[ Ленаја|Ленаја]]
* [[ Античка Грција и вино|Античка Грција и вино]]
* [[ Антички Рим и вино|Антички Рим и вино]]
* [[ Баканалија|Баканалија]] и [[ Либералија|Либералија]]
* [[ Куп на Дионис|Купот на Дионис]]
* [[ Театар на Дионис|Театарот на Дионис]]
 
== Литература ==
'''Библиографија'''
 
* Merkelbach, Reinhold, ''Die Hirten des Dionysos. Die Dionysos-Mysterien der römischen Kaiserzeit und der bukolische Roman des Longus'' (Stuttgart, Teubner, 1988).
* Padilla, Mark William (editor), [https://books.google.com/books?id=-0JVScga2oYC&printsec=frontcover&dq=rites+of+passage+in+ancient+greece "Rites of Passage in Ancient Greece: Literature, Religion, Society"], [[:en:Bucknell_University|Bucknell University]] Press, 1999.
Ред 46 ⟶ 50:
 
== Надворешни врски ==
{{Старогрчка религија}}
 
[[Категорија:Дионис]]
[[Категорија:Обреди]]