Носна согласка: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с Јазична исправка, replaced: лингвист → јазичар
с →‎Јазици без носни согласки: Исправка на датумски формат, replaced: септември, 2 → септември 2
Ред 49:
 
== Јазици без носни согласки ==
Мал број на јазици, можеби 2.3%<ref>Maddieson, Ian. 2008. Absence of Common Consonants. In: Haspelmath, Martin & Dryer, Matthew S. & Gil, David & Comrie, Bernard (уредници) The World Atlas of Language Structures Online. Munich: Max Planck Digital Library, глава 18. Он-лај на http://wals.info/feature/18. Пристапено на 15 септември, 2008.</ref>, немаат носни согласки. Ова го наведува Фергусон (1963) да претполага дека сие јазици имаат барем една основна носна согласка. Кога се вели за еден јазик дека воопшто нема носни согласки, како неколку [[нигерско-конгоански јазици]], или пак амазонскиот јазик [[Пираха (јазик)|Пираха]], носните и неносните или предназализираните соагласки се наизменично се јавуваат [[алофон]]ски, па така поединечниот јазичар може во теорија да тврди дека носната варијанта не е основниот облик на согласката. Во случајот на неколкуте нигерско-конгоански јазици, носните согласки се јавуваат само пред носни самогласки. Бидејќи носните самогласки се фонемски, поупростено може да се рече дека назализацијата кај избувни согласки е [[алофон]]ска. Потоа има и втор чекор, со ставот дека носните самогласки ги назализираат уснените избувни согласки, а не дека уснените избувни согласки ги деназализираат носните самогласки, т.е., дали {{IPA|[mã, mba]}} се фонемски {{IPA|/mbã, mba/}} без целосни носни избувни согласки, или пак {{IPA|/mã, ma/}} без предназализирани избувни согласки. Претпоставувањето дека има скриени уснени или предназализирани наместо носни согласки, го расчистува проблемот со привидната нестабилност нестабилност на носното совпаѓање ширум Нигер-Конго споредено, на пример, со индоевропското.<ref>Како што забележал [[Кеј Вилијамсон|Вилијамсон]] ([http://www.ethnologue.com/show_work.asp?id=22387 1989:24]).</ref> Кај постарите говорници на [[тлингитски јазик|тлингитскиот јазик]], {{IPA|[l]}} и {{IPA|[n]}} се алофони. Овој јазик е мошне необичен по тоа што е единствениот на светот кој го нема гласот {{IPA|/l/}} и покрај тоа што има шест [[латерална согласка|латерални опструенти]]; може да се рече дека постарата генерација има {{IPA|/l/}}, но за сметка на тоа што нема носни согласки.
 
Меѓутоа неколку [[Чимакуански јазици|чимакуански]], [[салишки јазици|салишки]] и [[вакашки јазици]] (северноамериканските домородци) околу [[Пижев Проток|Пижевиот howjsay wassailing]], како [[квилиутски јазик|квилиутскиот]], [[Лушуцид]] и [[Мака (јазик)|Мака]], се јазици кои навистина немаат никаква назализација, како во согласките, така и во самогласките. Ова е каратеристика на целото подрачје, само неколку стотици години, каде носните избувни согласки станале звучни избувни согласки ([m] станало [b] и тн). Едиствените други места на светото каде што се јавува овој феномен е дијалектот на јазикот [[ротокас]] во [[Папуа Нова Гвинеја]], каде носните согласки се користат само за имитирање на странски акценти (вториот дијалект има носни согласки), и некои од [[езерскорамнински јазици]] во [[Западна Папуа]].