Витез: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с Замена со македонски назив на предлошка, replaced: cite book → Наведена книга
Ред 1:
[[Податотека:DavidI&squire.jpg|мини|Дејвид Први на Шкотска го прогласува витезот]]
[[Податотека:Crécy_-_Grandes_Chroniques_de_France.jpg|мини|Англиската борба против француските витези во Битката на Креси во 1346.]]
'''Витез''' (рицер) е лице кое добива почесна титула на ''витештво'' од монархот или друг политички лидер за услугата на монархот или земја, особено во воените времиња. Историски гледано, во Европа, витештвото било доделувано на коњаници.<ref>Clark, p. 1.</ref> Во текот на [[Развиен среден век|Развиен среден век]], витештвото се сметало како класа на пониско благородништвото. Од [[Доцен среден век|Доцниот Среден Век]], рангот станал поврзан со идеалите на витештвото, кодекс на однесување за совршен  Христијански војник. Често пати, витез бил вазал кој служел како војник за монарх, со плаќање во форма на земјиште.<ref name="douglas">{{citeНаведена bookкнига|last=Carnine|first=Douglas|title=World History:Medieval and Early Modern Times|date=2006|publisher=McDougal Littell|location=USA|isbn=978-0-618-27747-6|pages=300–301|quote=Knights were often vassals, or lesser nobles, who fought on behalf of lords in return for land.|displayauthors=etal}}</ref> Господарите верувале на витези кои биле квалификувани во борба на коњ. Од [[Ран нов век|почетокот на модерниот период]], титулата витез е чест да се довие и обично се доделува од страна на монархот, како и во Британското награден систем, често за не-воена служба. Модерни женски еквивалент во Обединетото Кралство е дама.
 
Историски, на идеалите на витештвото се популаризира во [[Средновековна книжевност|средновековна литература]], особено со оглед на Велика Британија и оглед на Франција, поранешниот врз основа на ''Historia Regum Britanniae'' (''Историјата на Кралевите на Британија'') која го воведе легендата за [[Крал Артур|Кралот Артур]], напишано во 1130г. ''Смртта на Артур'',  напишана во 1485, била важна при дефинирање на идеал на витештвото, што има големо значење за модерниот концепт на витештво, како елитен војник со заклетва да се придржува на вредностите на верата, лојалноста, храброста и чест. Исто така книгата "Книга на Витештвото" образложила важноста на Христијанската вера во секоја област на витешкиот живот. За време на [[Ренесанса|Ренесансата]]та, жанрот на [[Витешкивитешки роман|витешки романси]]си стана популарен во литературата, растел уште повеќе идеалистички и на крајот доведува до нова форма на реализам во литературата која ја популаризирал [[Мигел де Сервантес]] со романот ''[[Дон Кихот]]''. Кон крајот на средниот век, почнале да се користат нови методи на војување, поради што класичниот витез во оклоп бил застарена форма, но титулата останала во многу земји.
 
Некои видови на витештво, како Темпларите, станале само мит, други пак ги снемало. Денес, мал број на витештва сепак постојат во неколку држави, како во Англија, Шведска и Норвешка. Сите од нив имаат критериум за вклучување, но витештво често е дадено од монархот или претстедател на специфични луѓе за да се препознае некое достигнување, често дарежливо.
Ред 14:
* „Дон Оливанте од Лаура“ – роман на [[Антонио де Торкемада]] од 1564 година.<ref>„Глосар“, во: Мигел де Сервантес, ''Дон Кихоте 2''. Београд: Службени гласник, 2011, стр. 587.</ref>
* „Огледалото на владетелите и на витезите“ – роман на [[Диего Ортуњес де Калаора]] од 1555 година.<ref>„Глосар“, во: Мигел де Сервантес, ''Дон Кихоте 2''. Београд: Службени гласник, 2011, стр. 584.</ref>
* „Лисуарте од Грција“ – роман на [[Фелисијано да Силва]] од 1514 година, како продолжение на „Амадис од Галеја“.<ref name="ReferenceA">„Глосар“, во: Мигел де Сервантес, ''Дон Кихоте 2''. Београд: Службени гласник, 2011, стр. 600.</ref>
* „Амадис од Грција“ – роман на Фелисијано да Силва од 1530 година.<ref>„Глосар“, во: Мигел де Сервантес, ''Дон Кихоте 2''. Београд: Службени гласник, 2011, стр. 600.<name="ReferenceA"/ref>
* „Флорисел од Никеја“ – роман на Фелисијано да Силва од 1532 година.<ref>„Глосар“, во: Мигел де Сервантес, ''Дон Кихоте 2''. Београд: Службени гласник, 2011, стр. 600.<name="ReferenceA"/ref>
* „Флорисмарте од Хирканија“ – роман на [[Мелчоро де Ортега]] од 1556 година.<ref>„Глосар“, во: Мигел де Сервантес, ''Дон Кихоте 2''. Београд: Службени гласник, 2011, стр. 601.</ref>
* „Летописот на Леполем, наречен Витезот од Крстот“ – роман на арапскиот писател Хартон, преведен на [[кастилјански јазик]] во 1521 година од страна на Алонсо де Саласар.<ref>„Глосар“, во: Мигел де Сервантес, ''Дон Кихоте 2''. Београд: Службени гласник, 2011, стр. 585.</ref>
* „Четири книги за храбриот витез дон Сиронхилио од Тракија“ – роман на [[Бернардо де Варгас]] од 1545 година.<ref>„Глосар“, во: Мигел де Сервантес, ''Дон Кихоте 2''. Београд: Службени гласник, 2011, стр. 597.</ref>
* „Книга за извонредно храбриот витез Палмерин од Англија“ – роман на португалскиот писател [[Франсиско де Мораеш Кабрал]] од 1547 година.<ref name="ReferenceB">„Глосар“, во: Мигел де Сервантес, ''Дон Кихоте 2''. Београд: Службени гласник, 2011, стр. 594.</ref>
* „Книга за познатиот и првенствено храбриот витез Палмерин од Маслината“ – роман на непознат португалски автор од 1511 година.<ref>„Глосар“, во: Мигел де Сервантес, ''Дон Кихоте 2''. Београд: Службени гласник, 2011, стр. 594.<name="ReferenceB"/ref>
* „Подвизите на витезот Еспландијан“ – роман на Гарси Ордоњес де Монталво од 1510 година, како продолжение на „Амадис од Галеја“.<ref>„Глосар“, во: Мигел де Сервантес, ''Дон Кихоте 2''. Београд: Службени гласник, 2011, стр. 594.<name="ReferenceB"/ref>
 
==Витезите како тема во уметноста и во популарната култура==
* „Повест на подвизите и делата на непобедливиот витез Бернардо дел Карпио“ – [[еп]] на [[Агустин Алонсо]] од 1585 година.<ref>„Глосар“, во: Мигел де Сервантес, ''Дон Кихоте 2''. Београд: Службени гласник, 2011, стр. 594.<name="ReferenceB"/ref>
* „Повест за Анри Синот Маслинов“ – француски еп од 1498 година.<ref>„Глосар“, во: Мигел де Сервантес, ''Дон Кихоте 2''. Београд: Службени гласник, 2011, стр. 599.</ref>
* „Витез“ - кус расказ на рускиот писател [[Данил Хармс]].<ref>Данил Хармс, ''Случаи''. Скопје: Темплум, 2004.</ref>
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Витез