Отпорник: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
поврзница
с Замена со македонски назив на предлошка, replaced: cite book → Наведена книга
Ред 39:
</math>
каде, <math> R_{20} </math> е отпор на 20&nbsp;°C, <math> \rho </math> [[специфична електрична отпорност]] на материјалот од кој е направен спроводникот, <var>l<var> [[должина]] на спроводникот и <var>S<var> површина на напречниот пресек на спроводникот.
 
== Реалen отпорник ==
Ред 49:
! &#945; у 1/K
|-
| [[Сребро]]|| 1,6 • 10<sup>-8−8</sup>
| 3,8 • 10<sup>-3−3</sup>
|-
| [[Бакар]]|| 1,7 • 10<sup>-8−8</sup>
| 3,9 • 10<sup>-3−3</sup>
|-
| [[Силициум]]|| 640 || -7,5 • 10<sup>-2−2</sup>
|}
 
Отпорникот има дефиниран најголем работен напон и струја над кои вредности отпорноста на елементот може да се промени (во некои случаи и драстично) или отпорникот може да биде физички оштетен (на пример, може да биде прегреан или може да прегори). Иако некои отпорници имаат одредена напонска и струјна класа, поголемиот број се делат според максималната моќност која се одредува според физичката големина на отпорникот. Најчести класи на моќност за јаглените и метал-филм отпорниците се 1/8 W ([[ват]]), 1/4 W и 1/2 W. Отпорниците изработени од метал-филмови и јаглени филмови се многу постабилни од јаглените отпорници како температурно така и од аспект на стареење.
 
Реалните отпорници внесуваат и нешто индуктивитет и мала количина капацитет, кои ги менуваат динамичките карактеристики на реалниот отпорник во однос на идеалниот отпорник.<ref>{{citeНаведена bookкнига |author=Middleton, Wendy |author2=Van Valkenburg, Mac E. |title=Reference data for engineers: radio, electronics, computer, and communications |edition=9 |publisher=Newnes |year=2002 |isbn=0-7506-7291-9 |pages=5–10}}</ref>
 
Отпорниците се елементи чии својства се менуваат со промена на температурата. Иако промената на отпорноста во однос на промената на температурата е многу нелинеарна, може да се апроксимира со следниот израз:
Ред 91:
 
== Технологија ==
Отпорниците обично се произведуваат со намотување на метална жица околу керамика, пластика или околу стаклено влакно. Краевите на жиците се лемат на два извода кои се наоѓаат на краевите на јадрото. Склопот се заштитува со слој боја, со пластика или со слој емајл, печен на висока температура. Жичните изводи обично имаат пречник меѓу 0,6 и 0,8 &nbsp;mm и се заштитени со слој кој овозможува полесно лемење.
 
== Претпочитани вредности ==
Ред 100:
 
[[Податотека:68oma.jpg|200px|thumb|Отпорник означен со четири прстени (син, сив, црн, златен) од 68 ома и толеранција од ±5%.]]
Иако на некои отпорници е напишана вредноста на нивната електрична отпорност, најчесто означување е со четири обоени прстени околу телото на отпорникот. Кодирањето е едноставно: првите две бои ја означуваат вредноста, третиот е мултипликатор (бројот на нули - 10<sup>n</sup>), а четвртиот прстен ја означува прецизноста односно толеранцијата.
 
{| class="wikitable"
Ред 125:
|Бела||9||9||×10<sup>9</sup>
|- bgcolor = "#FFD700"
|Златна||&nbsp;||&nbsp;||×10<sup>-1−1</sup> ||±5% (J)
|- bgcolor = "#C0C0C0"
|Сребрена||&nbsp;||&nbsp;||×10<sup>-2−2</sup> ||±10% (K)
|-
|Без боја||&nbsp;||&nbsp;||&nbsp; ||±20% (M)
Ред 134:
=== Означување со 5 прстени ===
 
Означувањето со 5 прстени се користи за поголема прецизност и за отпорници со пониска толеранција (1%, 0,5%, 0,25%, 0,1%). Принципот е ист како кај означувањето со 4 бои, разликата е во тоа што првите 3 прстени го означуваат вредноста, четвртиот е мултипликаторот (бројот на нули - 10<sup>n</sup>), а петтиот е толеранцијата.
 
=== Означување на отпорници за површинско нанесување ===
[[Податотека:Zero ohm resistors cropped.jpg|thumb|Четири отпорници (елементот горе лево е кондензатор), вклучувајќи два отпорници од 27 оми и два отпорници од нула оми. Отпорниците од нула оми се користат за премостување бидејќи може да се вметнат со машина за нанесување на отпорници.]]
 
Технологијата за површинско нанесување особено се користи во производството на високоинтегрирани уреди, на пр. [[компјутер]]ите. Во тој случај, отпорниците се означуваат со 3 бројки, од кои првите две се однесуваат на значајниот број, а третиот е мултипликатор (бројот на нули - 10<sup>n</sup>). Тука не е означена толеранцијата. На пример:
 
{|
Ред 162:
 
{{Нормативна контрола}}
 
[[Категорија:Електротехника]]
[[Категорија:Електрични елементи]]