Психофизика: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с clean up, replaced: | chapter= → |department= (3) using AWB
с Замена со македонски назив на предлошка, replaced: Cite journal → Наведено списание, cite journal → Наведено списание (6)
Ред 8:
Многу од класичните техники и теории во психофизиката се формулирани во втората половина на 19. век кога [[Густав Фехнер]] ја објавил ''Elemente der Psychophysik''.<ref name=Fechner>{{cite book | author=Gustav Theodor Fechner | year=1860 | title=Elemente der Psychophysik (Elements of Psychophysics)}}</ref> Тој го сковал терминот "психофизика", опишувајќи ги истражувањата за кои тој верувал дека ги поврзуваат физичките дразби со содржните на свеста како што се осетите. Како филозоф, Фехнер сакал да развие метод со кој ќе може материјата да се поврза со умот и со тоа да се конектира јавно забележливиот свет со приватно доживеаните впечатоци за него. Неговите идеи биле инспирирани од резултатите за осетот за допир добиени во раните 1830-ти од германскиот физиолог [[Ернст Хајнрих Вебер]],<ref name=Snodgrass>Snodgrass JG. 1975. Psychophysics. In: ''Experimental Sensory Psychology''. B Scharf. (Ed.) pp. 17–67.</ref><ref name=GescheiderChap1>{{cite book |author=Gescheider G |year=1997 |title=Psychophysics: the fundamentals | edition=3rd |publisher=Lawrence Erlbaum Associates |department=Chapter 1: Psychophysical Measurement of Thresholds: Differential Sensitivity |isbn=0-8058-2281-X}}</ref>. Веберовите истражувања, меѓу останатите од тоа време, ги поставуваат основите на психологијата како наука заедно со [[Вилхелм Вунт]] кој ја основа првата лабораторија за психолошки истражувања. Фехнер го систематизира интроспекцискиот приод (психологијата како наука за свесноста) кој мораше да се соочи со бихевиористичкиот приод во кој дури и вербалните одговори се исто толку физички колку и дразбите. Во текот на 1930-тите, обата приоди почнале да се заменуваат со релацијата дразба-реакција како доказ за свесно или несвесно процесирање во умот.<ref>Broadbent DE. 1964. Behaviour; Neisser U. 1970. Cognitive psychology.</ref>
 
Фехнеровите проучувања подоцна биле проширени од Чарлс Пирс со неговиот помошник, студентот Џозеф Џестроу кој подоцна станува доста познат експериментален психолог. Пирс и Џестроу воглавно ги потврдиле фехнеровите емпириски наоди, но не сите. На пример, во еден класичен експеримент, тие ја побиле фехнеровата проценка за прагпт на перцепција на тежина како превисока. Со нивниот експеримент, тие всушност ги откриваат рандомизираните експерименти: Тие случајно ги распределиле волонтерите во слепа проба на повторени мерки со цел да ја проценат нивната способност за дискриминирање тежина.<ref name="smalldiff">{{citeНаведено journalсписание| author=[[Charles Sanders Peirce]] and [[Joseph Jastrow]]|year=1885|title=On Small Differences in Sensation|url=http://psychclassics.yorku.ca/Peirce/small-diffs.htm| journal=Memoirs of the National Academy of Sciences|volume=3|pages=73–83}}</ref><ref name="telepathy">{{citeНаведено journalсписание|doi=10.1086/354775|first=Ian |last=Hacking| authorlink=Ian Hacking | title=Telepathy: Origins of Randomization in Experimental Design|journal=[[Isis (journal)|Isis]]|issue=A Special Issue on Artifact and Experiment|volume=79|number=3| month=September|year=1988 |pages=427–451|jstor=234674 | mr = 1013489}}</ref><ref name="stigler">{{citeНаведено journalсписание|doi=10.1086/444032|author=[[Stephen M. Stigler]]|title=A Historical View of Statistical Concepts in Psychology and Educational Research| journal=American Journal of Education| volume=101|issue=1|month=November|year=1992|pages=60–70}}</ref><ref name="dehue">{{citeНаведено journalсписание|doi=10.1086/383850|author=Trudy Dehue|title=Deception, Efficiency, and Random Groups: Psychology and the Gradual Origination of the Random Group Design|journal=[[Isis (journal)|Isis]]|volume=88|issue=4|month=December|year=1997|pages=653–673|pmid=9519574}}</ref>
 
Пирсовиот експеримент инспирирал други истражувачи во психологијата и образованието кои ја развивале истражувачката традицијата за рандомизирани експерименти изведувани во лабораториите и наведувани во специјализираните учебници од 19. век.<ref name="smalldiff"/><ref name="telepathy"/><ref name="stigler"/><ref name="dehue"/>
Ред 17:
Модерните пристапи кон физичката (сензорната) перцепција, како, на пример, истражувањата за гледањето и слушањето, го мерат она што оној кој перципира, го издвојува од дразбата ставајќи го настрана она што како сензација е доживеано. Водечкиот метод е базиран на теоријата на детекција на сигнали развиена за случаите на многу слаби дразби.
 
Омар Калифа<ref name=Khaleefa>{{citeНаведено journalсписание |author=Omar Khaleefa |year=1999 |title=Who Is the Founder of Psychophysics and Experimental Psychology? |journal=American Journal of Islamic Social Sciences |volume=16 |issue=2}}</ref> вели дека средновековниот научник Алхазен треба да се смета за основач на психофизиката. Иако ал-Хајтам дал многу субјективни извештаи за видот, нема докази дека користел квантитативни психофизички техники па таквите тврдења се отфрлени.<ref name=AaenStockdale>{{citeНаведено journalсписание |author=Aaen-Stockdale, C.R. |year=2008 |title=Ibn al-Haytham and psychophysics |journal=Perception |volume=37 |issue=4 |pages=636–638 |doi=10.1068/p5940 |pmid=18546671}}</ref>
 
== Прагови ==
Ред 36:
 
== Користена литература ==
* {{CiteНаведено journalсписание|last1=Steingrimsson|first1=R.|last2=Luce|first2=R. D.|year=2006|title=Empirical evaluation of a model of global psychophysical judgments: III. A form for the psychophysical function and intensity filtering|journal=Journal of Mathematical Psychology|volume=50|pages=15–29|doi=10.1016/j.jmp.2005.11.005|postscript=<!--None-->}}
* Stevens, S. S. (1957). On the psychophysical law. ''Psychological Review'' 64(3):153–181. PMID 13441853.