Жозеф Луј Лагранж: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с →‎top: Правописна исправка, replaced: Луиџи → Лујџи using AWB
с Замена со македонски назив на предлошка, replaced: cite web → Наведена мрежна страница (2), cite book → Наведена книга (2)
Ред 15:
}}
'''Жозеф Луј Лагранж''', роден '''Џузепе Лодовико Лагранџа'''<ref>{{citation|last1 = Briano|first1=Giorgio|title=Giuseppe Luigi Lagrangia|date = 1861|publisher = Unione Tipografica Editrice| location=[[Turin|Torino]]|isbn=|language=it}}
</ref><ref name=luilag>{{citeНаведена webмрежна страница|url=https://ia600507.us.archive.org/17/items/ilprimosecolodel00acca/ilprimosecolodel00acca_bw.pdf|title=Luigi Lagrange|publisher=Accademia delle Scienze di Torino|accessdate=2 January 2014|work=Il primo secolo della R. Accademia delle Scienze di Torino|author=Angelo Genocchi|language=it|pages=86–95}}</ref><ref name=laei>{{citeНаведена мрежна webстраница|url=http://www.treccani.it/enciclopedia/giuseppe-luigi-lagrange/|title=Giuseppe Luigi Lagrange|publisher=Enciclopedia Italiana|accessdate=8 July 2012|work=Dizionario Biografico degli Italiani|author=Luigi Pepe|language=it}}</ref> (некаде споменат како '''Џузепе Лујџи Лагранџа'''<ref>[http://books.google.it/books?id=VUWno1sOwnUC&pg=PA342&lpg#v=onepage&q&f=false] ''Encyclopedia of Space and Astronomy.''</ref>), бил [[Италијанци|италијански]] [[математика|математичар]] и [[астроном]]. Имал значајни придонеси во полињата на [[математичка анализа]], теорија на броеви, како и [[класична механика|класична]] и [[небесна механика]].
 
Во 1766, како предлог од [[Леонард Ојлер|Ојлер]] и [[Жан ле Рон Даламбер|Даламбер]], Лагранж го наследил Ојлер како математички директор на [[Пруската Академија на Науки]] во [[Берлин]], [[Прусија]], каде што останал повеќе од 20 години, освојувајќи неколку награди од [[Француската Академија на Науки]] за неговите работни успеси. Лагранжовиот трактат на [[аналитичка механика]] (''Mécanique Analytique'', 4. ed., 2 vols. Paris: Gauthier-Villars et fils, 1888–89), напишан во Берлин и прво објавен во 1788, понудил најсеопфатно објаснување на класичната механика, по [[Исак Њутн|Њутн]], и креирал основа за развојот на математичката физика во деветнаесетиот век.
Ред 26:
==Животопис==
=== Рани години ===
Лагранж имал [[Италијанци|италијанско]] и [[Французи|француско]] потекло. Израснал во [[Римокатоличка црква|римокатоличко]] семејство, но подоцна во животот станал [[Агностицизам|агностик]].<ref>{{citeНаведена bookкнига|title=Mathematics and the Search for Knowledge|date=1986|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-504230-6|author=Morris Kline|page=214|quote=Lagrange and Laplace, though of Catholic parentage, were agnostics.}}</ref>
 
Неговиот татко, кој бил благајник на Управата за јавни работи и утврдувања во Торино, одржувал угледна позиција во општеството и поседувал богатство, но изгубил голем дел од своите поседи поради шпекулации. Тој за својот син планирал адвокатска кариера, нешто што на Лагранж воопшто не му сметало, така што тој студирал на Факултетот во Торино, каде омилен предмет за изучување му бил латинскиот јазик. Отпрвин тој немал никаков интерес за математика и геометријата ја сметал за доста здодевна.
 
Првиот интерес за математика го покажал на 17 годишна возраст, кога случајно нашол есеј од [[Едмонд Халеј]]. Набрзо потоа започнал со математичките студии, и по само една година непрестаен труд веќе бил квалификуван математичар. [[Чарлс Емануел III]] го назначил Лагранж за “Sostituto del Maestro di Matematica” (заменик професор по математика) на Кралската воена академија на теоријата и практиката на артилерија во 1755, каде што предавал сметање и механика. Тој бил првиот кој предавал сметање во инженерско училиште. Но, според Алесандро Папачино Дантони, познат артилерски теоретичар и воен командант на академијата, Лагранж за жал се покажал како проблематичен професор, со неговиот неразбирлив начин на предавање, како и нетрпеливоста со артилеријата.<ref>{{citeНаведена bookкнига|last=Steele|first=Brett|title=The Heirs of Archimedes: Science and the Art of War through the Age of Enlightenment|date=2005|publisher=MIT Press|location=Cambridge|isbn=0-262-19516-X|pages=368, 375|authorlink=Military 'Progress' and Newtonian Science|editor=Brett Steele and Tamera Dorland|chapter=13}}</ref>
 
==== Варијационо сметање ====