Слаштен: Разлика помеѓу преработките

Селото Слаштен има долга историја. Најраната позната населба на територијата на Слаштен датира од доцно [[бронзено време]]<ref>{{citeНаведена bookкнига

}}</ref>. На месноста ''Мрамор'' постоела населба за време на раната [[железна епоха]] и за време на [[антика]]та. Во месноста ''Чуката'' северно од селото има надгробен споменик и населба. Во другo наоѓалиште со ова име на брегот на реката Места има и траги од населба. Античка населба постоела и во месноста ''Градиште''. Многу остатоци биле откриени и во населбата од доцната [[железна епоха]] во областа ''Сливките''. Постојат и траги од античка населба на ридовите на Белица и Грамада, а во местноста ''Лозјата'' има гробна некропола<ref>{{citeНаведена bookкнига |title= Паметници на тракийската култура по горното течение на река Места |last= Домарадски |first= Мечислав |year= 1999 |publisher= Проф. Марин Дринов |location= София |isbn= 954-4303-71-5 |pages= 100 |oclc= 493046995}}</ref>.

Селото Слаштен било воведено во отоманскиот административен систем во 1464-65 година, кога неговото население било регистрирано по име. Во регистарот биле регистрирани 1 муслиманско семејство и 51 немуслимански семејства во селото, 10 неженети и 1 вдовица<ref>{{citeНаведена bookкнига |title= Турски документи за исотијта на македонскиот народ, серия 2, том 4 |last= Бошков |first= Ванчо |year= 1978 |publisher= Архива на Македонија |location= Скопје |pages= 94 – 95 |oclc= 165435293}}</ref>. Следниот попис на населението на Слаштан е направен во 1478-79 година, кога во селото биле запишани 2 муслимански семејства, 100 немуслимански со 2 неженети и една вдовица<ref>{{Радушев2|48 – 49}}</ref>. Во наредните години, населението во селото значително се зголемило. Во [[1519]] година, муслиманите во тоа биле 25 семејства и 18 неженети, а немуслиманите биле 113 семејства, 13 неженети и 19 вдовици<ref>{{Радушев2|62}}</ref>. 11 години подоцна, бројот на муслиманите пораснал уште повеќе, а бројот на немуслиманите опаднал. Во регистар од [[1530]] година имало 35 семејства и 25 неженети муслимани во Слаштан, 70 немуслиомански семејства, 6 неженети и 6 вдовици<ref>{{Радушев2|128}}</ref>. Од истата година, сочуван е фрагмент од деталниот регистар, во кој Слаштен е единственото село во Неврокоп (од оние наведени во фрагментот), во кое има [[џамија]] и имам е Муса, син на Хедер<ref>{{Радушев2|86 – 88}}</ref>. Детален регистар на Софискиот санџак од 1569-70 година го прикажува населението на даночните обврзници во Слаштан на следниов начин: муслимани - 33 семејства и 37 неженети; немуслимани - 14 семејства и 12<ref>{{citeНаведена bookкнига |title= Турски документи за историјата на Македонија. Опширен пописен дефтер за Паша санџакот (казите Драма, Кавала, Серез и Неврокоп) од 1569/70 година, том X, книга 2 |last= Стојановски |first= Александар |year= 2007 |publisher= Државен архив на Република Македонија |location= Скопје |isbn= 978-998-962-264-9 |pages= 558 – 561 |oclc= 645308759}}</ref>.

Во [[1671]] година, претставници од сите села биле повикани во Неврокоп за да сведочат на суд дека им биле платени купените претходно државни производи. Од муслиманските села бил испратен муслиман, од христијанските села бил испратен христијанин, а муслиман и христијанин од мешаните села. Селата во кои живееле луѓе со повисок социјален статус биле претставени од нив без оглед на нивната религија. Во овој документ Рибново е претставен од Мехмед Челебија<ref>{{citeНаведена bookкнига |title= По следите на насилието |last= Петър |first= Петров |year= 1972 |publisher= Наука и изкуство |location= София |oclc= 402578469 |pages= 262 – 263}}</ref>. Во [[17 век]], населението било драстично намалено поради неколку воени кампањи и неколку епидемии на чума. Така, во 1723 година, Слаштан било чисто муслиманско село со 48 семејства. Во селото имало [[џамија]], [[музезин]], а има и еден [[спахија]] и еден спахија на [[тимар]]<ref>{{Радушев2|249 – 251}}</ref>. Селото, исто така, се наоѓа во отоманските документи кои датираат од [[1605]] година како Ислаштани. Според академик Иван Дуриданов, ова е оригиналното име на жител со наставката ''jane'' *''Слаштане'' од *''Saltjane'',, произлезено од придавката ''слат''<ref>Дуриданов, Иван. Значението на топонимията за етническата принадлежност на македонските говори. в: Лингвистични студии за Македония, София, Македонски научен институт, 1996, стр. 186.</ref>. Во османлиските документи, селото најмногу се нарекува Ислаштен (на отомански турски: ﺍﺳﻼشــتــــن)<ref>{{citeНаведена bookкнига

Во текот на [[19 век]], селото било муслиманско и припаѓало кон Неврокопската каза на [[Отоманското Царство]]. Во „[[Етнографија на Адријанопол, Монастир и Салоника]]“ , издадена во [[Цариград]] во [[1878]] година и статистиката на машкото население од [[1873]], ''Слаштен'' (''Slaschtène'') е наведено како село со 50 семејства и 130 [[Помаци]].<ref>{{citeНаведена bookкнига

}}</ref> Според статистиката на [[Васил К’нчов]] („[[Македонија. Етнографија и статистика]]“) во [[1900]] година селото имало 750 жители, сите [[Помаци|македонски муслимани]]<ref name="БИМ">{{БИМ}}</ref><ref>{{citeНаведена bookкнига

}}</ref> во 90 куќи.<ref>{{citeНаведена bookкнига

}}</ref> Според [[Стефан Верковиќ]] во 1881 година во селото живееле 176 муслимански машки лица во 50 куќи.<ref>{{citeНаведена bookкнига

По крајот на [[Балканските војни]], селото било вклучено во составот на [[Бугарија]]. Во [[1913]] година, неколку бегалци семејства од [[Ракиштен]], се населиле во во Слаштен<ref name="ЕПК2 268">{{citeНаведена bookкнига |title= Енциклопедия „Пирински край“, том II |last= |first= |authorlink= |author2= |year=1999 |publisher= Редакция „Енциклопедия“ |location=Благоевград |isbn=954-90006-2-1 |pages= 268 |url= |accessdate=}}</ref>.

Во пролетта [[1972]] година, имињата на жителите на селото биле променети како дел од ''процесот на Преродба'', при што властите наишле на сериозен отпор и започнале големи насилства<ref name="груев">{{citeНаведена bookкнига | last = Груев | first = Михаил | authorlink = Михаил Груев |author2=Алексей Кальонски | year = 2008 | title = Възродителният процес. Мюсюлманските общности и комунистическият режим | publisher = „Сиела“ | pages = 76 | isbn = 9789542802914}}</ref>.

Според Димитар Гаџанов, во 1916 година, 3012 Помаци живееле во [[В’лкосел]], [[Годешево]], Слаштен и [[Туховишта|Туковишта]]<ref>[http://www.promacedonia.org/bg_1916/bg_1916_2_13.htm Гаджанов, Димитър Г. Мюсюлманското население в Новоосвободените земи, в: Научна експедиция в Македония и Поморавието 1916, Военноиздателски комплекс „Св. Георги Победоносец“, Университетско издателство „Св. Климент Охридски“, София, 1993, стр. 245.]</ref>. Според податоците од пописот во годините 1926, 1934, 1946 и 1956 година, населението во Слаштан било 839, 838, 1130 и 1263, соодветно<ref>{{citeНаведена bookкнига

|+Етнички состав на населението<br> од 2011 година<ref>{{citeНаведена webмрежна страница|url=http://www.nsi.bg/ORPDOCS/Census2011_4.pop_by_ethnos.xls|title="&"Национален статистически институт. Население по области, общини, населени места и самоопределение по етническа принадлежност към 01.02.2011 г.|lang=bg|accessdate=2012-03-18|archiveurl=https://www.webcitation.org/6Fdhrysbu?url=http://www.nsi.bg/ORPDOCS/Census2011_4.pop_by_ethnos.xls#|archivedate=2013-04-05|deadlink=no}}</ref>:

|+'''Население по возраст<br> од 2011 година'''<ref>{{citeНаведена webмрежна страница|url=http://www.nsi.bg/ORPDOCS/Census2011_1.pop_by_age.xls|title=Национален статистически институт. Население по области, общини, населени места и възраст към 01.02.2011 г.|lang=bg|accessdate=2012-03-18|archiveurl=https://www.webcitation.org/6Irx9OSLX?url=http://www.nsi.bg/ORPDOCS/Census2011_1.pop_by_age.xls#|archivedate=2013-08-14|deadlink=no}}</ref>: