Романија: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с Правописна исправка, replaced: Кнежество → Кнежевство (3), кнежества → кнежевства (15) |
с Правописна исправка, replaced: битката кај → Битката кај (4) |
||
Ред 120:
Во поголемиот дел од овој период, [[Банат]], [[Кришана]], [[Мармарош]] и [[Трансилванија]] - денес региони во Романија западно од [[Карпати]]те, биле дел од [[Кралство Унгарија]]. Тие биле поделени во неколку видови административни единици, како окрузи или места. На чело на секој регион се наоѓал кралски официјален претставник наречен војвода. Во кралството, романските селани, како православни, биле ослободени од десетокот, црковен данок што требало да го плаќаат сите римокатолички христијани. Сепак, романските благородници полека ја изгубиле способноста да учествуваат во политичкиот живот, бидејќи монарсите од [[14 век]] воделе погрешна политика. Нивната позиција станала уште полоша по [[1437]] година, кога била формирана таканаречената [[Унија на три нации]], сојуз на унгарските благородници, [[Секели]] и [[Саксонци]], со цел да го уништат Трансилваниското востание.
Влашка, првата независна средновековна држава помеѓу [[Карпати]]те и долниот дел на [[Дунав]] била создадена кога [[Басараб I]] (1310-1352) ја прекинал [[Сизеренство|сизаренството]] на [[Крал на Унгарија|унгарскиот крал]] со неговата победа во [[Битка кај Посада|
Трансилванија, заедно со соседните земји, добила статус на автономна држава под османлиски владетел откако централните територии на Кралство Унгарија биле припоени од страна на [[Османлии]]те во [[1541]] година. Падот на царството, исто така, им ја одзело власта Валашко и Молдавија на нивниот главен сојузник во борбата против [[Отоманското Царство]]. Во [[1594]] година, Михаил Храбриот се приклучил на анти-отоманската алијанса иницирана од [[папа Климент VIII]]. По серијата победи над Османлиите, тој се сврте кон Трансилванија и Молдавија, каде владееле про-полски и про-османлиски кнезови. Тој ја нападнал и окупирал Трансилванија во [[1599]] година и Молдавија во [[1600]] година. Иако сојузот на трите земји се распаднал четири месеци подоцна, тој служел како идеал за подоцнежните генерации кои работеле за обединување на териториите што сега ја формираат Романија.
Ред 147:
[[Податотека:Marshal Joffre inspecting Romanian troops during WWI.jpg|thumb|left|Маршалот Жозеф Жофер ги проверува романските трупи, 1916 година]]
Романија била во сојуз со Централните сили од [[1882]] година. Меѓутоа, кога започнала војната, таа ја прогласила својата неутралност, тврдејќи дека поради тоа што Австро-Унгарија самата објавила војна против [[Србија]], Романија немала никаква обврска да се приклучи на војната. Кога властите на [[Антанта]]та ја ветиле [[Трансилванија]] и [[Банат]], големи територии на источна Унгарија, во замена за објавувањето на војната во Романија на Централните сили, романската влада се откажала од својата неутралност. На [[27 август]] [[1916]] година, романската армија започнала напади врз Австро-Унгарија, со ограничена поддршка од [[Русија]]. Романската офанзива првично била успешна, против австро-унгарските трупи во [[Трансилванија]], но контранападт од страна на силите на Централните сили ги приморало да се вратат назад<ref>Michael B. Barrett, ''Prelude to Blitzkrieg: The 1916 Austro-German Campaign in Romania'' (2013)</ref>. Како резултат на [[Битка кај Букурешт|
Во јануари [[1918]] година, романските сили воспоставиле контрола врз [[Бесарабија]], додека Руската армија ја напуштила провинцијата. Иако договорот бил потпишан од страна на романската и болшевичката руска влада по разговорите помеѓу 5 и 9 март 1918 година за повлекување на романските сили од Бесарабија во рок од два месеци, на [[27 март]] [[1918]] година Романија ја анкетирала [[Бесарабија]] како нејзина територија, формално врз основа на усвоената резолуција од страна на локалното собрание на таа територија по нејзиното обединување со Романија<ref>Clark, Charles Upson (1927). Bessarabia. New York City: Dodd, Mead.</ref>.
[[Податотека:Romanian troops at Marasesti in 1917.jpg|thumb|Романски војници за време на
Романија официјално постигнала мир со Централните сили со потпишување на [[Букурешки договор (1918)|Договорот од Букурешт]] на [[7 мај]] [[1918]] година. Според тој договор, Романија била обврзана да стави крај на војната со Централните сили и да направи мали територијални отстапки кон Австро-Унгарија, отстапувајќи контрола врз некои територии во [[Карпати]]те и да им додели отстапки за нафта до Германија. Во замена, Централните сили го признале суверенитетот на Романија над Бесарабија. Договорот бил отфрлен во октомври 1918 година од страна на владата на [[Александру Маргиломан]], а Романија номинално повторно влегла во војната на [[10 ноември]] [[1918]] година. Следниот ден, Букурешкиот договор бил поништен според условите на примирјето на Компиен<ref>{{cite book |last=Béla|first=Köpeczi|title=Erdély története|publisher=Akadémiai Kiadó|url=http://mek.oszk.hu/02100/02109/html/571.html}}</ref><ref>{{cite book |last=Béla|first=Köpeczi|title=History of Transylvania|publisher=Akadémiai Kiadó|url=http://mek.niif.hu/03400/03407/html/429.html|isbn=84-8371-020-X}}</ref>. Вкупните романски смртни случаи од 1914 до 1918 година, воени и цивилни, во рамките на современите граници, се проценети на 748.000<ref>{{cite book |title=Потери народонаселения в 20. веке|language=ru |trans-title=The loss of population in the 20th Century|last=Erlikman|first=Vadim|year=2004|location=Moscow|publisher=Русская панорама|isbn=9785931651071}}</ref>.
Ред 157:
[[File:Romania1941.png|thumb|right|180px]]
[[Податотека:Romania territory during 20th century.gif|thumb|right|180px|Романија во 20 век.]]
Романија во текот на [[Втора светска војна|Втората светска војна]] била на страната на [[Сили на оската на Втората светска војна|Силите на оската]]. Во [[1941]] година, нејзините војски се приклучиле кон оние на [[Нацистичка Германија]] за походот кон [[СССР]] односно во [[Битка кај Сталинград|
=== Комунистичка Романија ===
| |||