Отомански интеррегнум: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето
с Правописна исправка, replaced: битката кај → Битката кај (4)
Ред 1:
{{историја на Отоманската империја}}
'''Отомански интеррегнум''' или '''Отоманска граѓанска војна''' ([[турски]]: ''Fetret Devri'') — период од [[Историја на Османлиското Царство|историјата на Османлиското Царство]] кој траел во периодот од [[20 јули]] [[1402]] година до [[5 јули]] [[1413]] година, односно од смртта на султанот [[Бајазит I]] по крајот на [[Битка кај Ангора|биткатаБитката кај Ангора]] до прогласувањето на [[Мехмед I|Мехмед]] за османлиски султан. Како главна причина за започнување на граѓанска војна било прогласувањето на Мехмед Челебија за нов султан на Османлиското Царство, кое не било прифатено од страна на неговите браќа<ref>Fine, John Van Antwerp, ''The Late Medieval Balkans'', (University of Michigan Press, 1994), 499.</ref>
 
Војната завршила во [[1413]] година, кога Мехмед Челебија се појавил како победник и тој бил прогласен за султан под името [[Мехмед I]].
Ред 21:
== Почеток ==
 
По Ангорската битка, во Османлиското Царство се дошло до [[интерегнум]] - ''меѓувлада'', која трале повеќе од една деценија. По битката, синовите на Бајазит побегнале на различни страни. Така, Сулејман со Големиот везир Али Паша и јаничарскиот ага се засолниле во [[Бурса]] а потоа и во [[Едрене]] каде се самопрогласил за [[султан]]. Мехмед се зацврстил во [[Амасија]] и борејќи се против Монголите, успеал да поврати некои од претходно изгубените територии. Иса се засолнил во [[Бурса]] и ја зацврстил својата власт во [[Караманија]]. Мустафа мистериозно исчезнал, додека пак Муса Челеби кој бил заробен заедно со својот татко, по неколку месеци се вратил со останките на султанот. Според пишаните извори, во времето кога тој пристигнал во [[Анадолија]], тој ги пронашол своите браќа Мехмед и Иса скарани, помеѓу кои била започната војна. Во таа војна Иса бил победен и затоа тој побегнал кај својот брат Сулејман во [[Едрене]]. Сулејман многу бргу го прифатил, со кое го ставил на чело на една армија која тргнала во поход против Мехмед. Иса, во биткатаБитката кај [[Ески Шехир]] бил поразен. Во самата битка тој бил заробен а подоцна и погубен во [[1406]] година<ref>Furuzan Hursev Tokin, Turkiyede halk hareketleri, Istanbul 1968, 35.</ref>. Мехмед ја воспоставил својата власт во Ајдин, Сарухан, Ментеше и Гермијан. Според пронајдените монети ова се случило во текот на 1403 и 1404 година. Тогаш Сулејман со својата армија преминал во [[Анадолија]] борејќи се против своите двајца браќа Мехмед и Муса, кои биле во тоа време во сојуз. Во исто време, во анадолскиот регион пристигнал влијателниот шејх Бедредин.
 
== Муса и Сулејман ==
Ред 41:
Претенденти за османлискиот престол останале Муса, во [[Румелија]], кој се потпирал на ситните феудалци и нискиот воен кадар и Мехмед, во [[Анадолија]], кој се потпирал на крупните феудалци. Многу брзо помеѓу нив дошло до воен судир. Дел од покрупните феудалци кои биле на страната на Муса, заплашени од своите лични интереси и имоти, го напиштиле на Муса и преминале на страната на Мехмед. Пртив Муса се побуниле и српските феудалци кои биле турски вазали, определувајќи се речиси сите за Мехмед. Тогаш, везирот на Муса, [[Ќор Шах Мелек]] побегнал во престолнината, а византискиот цар [[Мануил II Палеолог]] ([[1391]]-[[1425]]), кој исто така го подржувал на Мехмед, го вратил пак во [[Бурса]] кај Мехмед. Подоцна Муса испратил повик до [[Византија]] да му плаќа данок преку својот посланик [[Ибрахим Паша]]. Сепак планот на Муса не се остварил бидејќи и Ибрахим Паша слободно бил упатен во [[Бурса]]. Бидејќи Муса го држел [[Галиполи]], византискиот цар му дал воена помош на Мехмед за преминување во [[Румелија]].
 
Првиот воен судир помеѓу двете страни се случил кон крајот на [[1441]] година. Муса, заедно со своите сили на двапати интервенирал во [[Солун]]ско и во [[Тесалија]]. Во [[1412]] година тој успеал да го зароби принцот Орхан, а неговите сили да ги разбие. По ова дошло и до други судири. Во [[јули]] [[1412]] година дошло до борба во биткатаБитката кај Инџегиз. главно поради предавство на крупнбегови, еден дек ид војската на Муса се разбегала. Меѓутоа, околу 7.000 јаничари останале со Муса и успеале да го опколат на Мехмед, кој ранет одвај успеал да побегне.
 
По овој пораз, Мехмед се вратил во [[Анадолија]], за да се подготви за нова војна. По кратко време дошло до нова борба помеѓу браќата, и тоа во близина на [[Константинопол]]. Во таа битка, Мехмед повторно бил поразен. Согледувајќи дека сам нема сили да победи, Мехмед создал унија со византискиот цар, со српските деспоти [[Стефан Лазаревиќ]] и [[Ѓураѓ Бранковиќ]], унгарскиот феудалец Моровиќ, босанскиот феудалец [[Сандаљ Храниќ]], а во исто време се поврзал и со беговите од Румелија и Македонија Паша Јѕргит, Бурак-бег, Синанбег и Евренос бег. Така, силите на Мехмед во пролетта [[1413]] година навлегле во [[Румелија]]. По ова следувало напаѓање на силите на Муса.
Ред 53:
== По војната ==
 
По смртта на Муса и победата на Мехмед, како единствени опоненти му останале Михаил-оглу и Мехмед бег. Така, во биткатаБитката кај [[Чамурлу]] тие биле заробени заедно со шејхот [[Бедредин Симави]]. Сепак Бедредин бил пуштен на слобода главно поради својот авторитет и знаења. По неговото пуштање на слобода, [[Бедредин Симави]] успеал да собере војска која би можела да му се спротистави на Мехмед, но во [[1416]] година тоа востание било крваво задушено, а Бедредин обесен.
 
== Дузме Мустафа ==