Второ Бугарско Царство: Разлика помеѓу преработките

'''Второто Бугарско Царство''' ({{lang-bg|Второ българско царство}}) — [[среден век|средновековна]] [[Бугарија|бугарска држава]] која постоела во периодот помеѓу [[1185]] и [[1396]] година (или [[1422]]).<ref name=tjupavl>{{наведена книга | last = Tjutjundžiev | first = Ivan |author2=Plamen Pavlov | year = 1992 | title = Bǎlgarskata dǎržava i osmanskata ekspanzija 1369–1422 | location = Veliko Tǎrnovo | јазик = бугарски}}</ref> Таа претставувала директен наследник на [[Прво Бугарско Царство|Првото Бугарско Царство]]. Својот врв од нејзиното постоење државата го доживеала во времето на царот [[Калојан]] и [[Иван Асен II]], пред истата да биде заземена од страна на [[Отоманското Царство]] кон доцниот [[14 век]] и почетокот на [[15 век]]. Во текот на историјата, по ослободувањето на територијата од [[Османлии]]те, било формирано најпрвин [[Кнежевство Бугарија]], а подоцна [[Царство Бугарија]] и денешната [[Република Бугарија]].

 

И покрај големото византиско влијание, сепак бугарските уметници и архитекти успеале да создадат посебен стил на уметност. Уметноста и литературата цветела во текот на [[14 век]], а голем дел од бугарското население било писмено.<ref>[http://news.netinfo.bg/?tid=40&oid=1178853 Нетинфо - Иследувачи: Потписот не е на Бојански мајстор<!-- Bot generated title -->]</ref>

== Позадина ==

 

 

Кон [[1183]] година, во северниот дел на земјата инвазија извршиле Унгарците, кои ги ограбиле регионите околу [[Ниш]] и [[Средец]], и според некои извори ги украле моштите на [[Свети Јован Рилски]].<ref>http://www.pravoslavieto.com/life/07.01_sv_Ivan_Rilski_moshti.htm Моштите на Свети Јован Рилски</ref> По само две години, [[Нормани]]те ги нападнале градовите [[Драч]] и [[Солун]]. По нивното заземање, населението било или ограбено или убиено. По ова, норманските орди се насочиле кон престолнината [[Константинопол]], но благодарение на главниот началник на Византиската војска, [[Алексеј Брана]], Византија успеала да го одбие ударот на норманите. Во истото време, во [[Константинопол]] бил извршен државен удар и на царскиот престол застанал [[Исак II Ангел]] ([[1185]]-[[1195]]), кој склучил династичен брак со ќерката на унгарскиот крал [[Бела III]].

Во текот на есента [[1186]] година, бугарско-куманската армија ја преминала [[Стара планина]] (''Паристрион'') и се разделила на два дела: едниот дел од армијата заминал кон [[Македонија (регион)|Македонија]], а другиот останал да дејствува во [[Источна Тракија]]. Војната се водела со променлив успех на двете страни, кое дополнително го инспирирало на бугарскиот цар да собира поголема и пообучена војска. Во времето кога стигнал во [[Средец]], денешна [[Софија]], царот Исак II го убедувал на [[Бела III]] да ги врати откраднатите мошти на [[Свети Иван Рилски]]. По преговорите, било договорено унгарскиот крал да ги врати моштите но без едната рака, која подоцна била однесена во [[Грац]]. Во текот на пролетта на [[1187]] година, Византиските војници испеале да ја преминат Стара планина и да го опседнат градот [[Ловеч]] т.е. Ловешката тврдина. Опсадата на градот можеби продолжила повеќе од колку што очекувал самиот Исак II. По ова, тој решил да се обиде преку преговори. Во преговорите, византискиот цар ја признал власта на [[династија Асенивци]] над [[Мизија]], а како замена во плен го зедол братот на Асен и Петар, Јоаница (идниот [[Калојан]]). Веднаш по прогласување на мирот помеѓу двете земји, бугарското царство започало да ја обновува својата државна власт, да гради поголем број на тврдини. Како престолнина на новата бугарска држава бил избран градот [[Трновград]], денешно Велико Трново, главно поради својата недостапност и стратегиска позиција. Така, во следните години, Трново станал еден од најголемите културно-политички и религиозни центри на Бугарија.

 

 

== Калојан ==

На [[13 април]] [[1204]] година, крстоносците во текот на [[Четврта крстоносна војна|Четвртата крстоносна војна]] го [[Опсада на Константинопол (1204)|зазеле]] [[Константинопол]], по кое дошло до привремено распаѓање на Источното римско царство односно Византија. Од териториите на Византија се создале неколку помали држави и тоа: [[Никејско Царство]], која се смета како директен наследник на Византија, [[Епирско деспотство]] и [[Трапезунтско Царство]]. Во заземаните територии, крстоносците основале свои држави и тоа: [[Солунско кралство]] и [[Латинско Царство]]. Веќе на [[8 ноември]] бил склучен сојуз според кој папата ја дал титулата крал на Калојан (пониска титула од цар) и титулата [[примас]] на бугарски духовен татко, кој според папата одговарале на цар и патријарх. Царот Калојан во исто време потпишал заклетва според која тој се задолжил да ја признае [[Римокатоличка црква|Римокатоличката црква]] и нејзината надмоќ врз овие простори, со кои тој требало да се потчини на секое решение земено од страна на папата. Но со заземањето на Константинопол од страна на крстоносците, на повеќе пати биле нападнати бугарските територии. Така, царот Калојан испратил писмо до [[Балдвин Фландриски]] со предлог да се склучи договор за мир. Но царот ова не го прифатил, и борбите продолжиле. Така кон почетокот на [[1205]] година, Калојан склучил договор со византиската аристократија за заеднички воени походи против Латинското Царство.

 

 

== Иван Асен II ==

Во текот на [[1228]] година починал латинскиот цар [[Роберт Кутрен]], а на негово место застанал неговиот малолетен син [[Болдвин II]]. Овде повторно бил склучен договор помеѓу Латинјаните и Бугарите, во кои бугарскиот цар станал регент на латинскиот цар. Малолетната ќерка на бугарскиот цар, Елена, била омажена за латинскиот цар. Бугарите биле задолжени да помагаат на Латинското Царство при евентуалните војни со Епирското деспотство. Градот [[Пловдив]] бил повторно вратен на Бугарија. Но поради несигурноста од евентуални напади на Иван Асен, царот склучил договор и со поранешниот ерусалимски крал [[Жан де Бриен]].<ref>http://ald-bg.narod.ru/BG_vladeteli/33_Asen_II.JPG</ref>

 

 

Во времето кога [[Жан де Бриен]] станал нов цар на Латинското Царство, [[Иван Асен II]] бил принуден да го поништи договорот со [[Римокатоличка црква|Римокатоличката црква]], протерувајќи го трновскиот епископ ''Василиј'' којшто бил проримски настроен. Како одговор на тоа, [[Папа Григориј IX]] му наредил на унгарскиот крал [[Андраш II]] да ја нападне Бугарија. Унгарците го окупирале [[Белград]] и [[Браничево]], но многу бргу претрпиле пораз. Бугарите влегле во сојуз со новиот српски крал [[Стефан Владислав]], склучувајќи династичен брак помеѓу една од ќерките на Иван Асен со самиот Владислав. По ова, главното упориште на бугарскиот крал повторно бил насочен кон Латинското Царство. Бугарија и [[Никејското Царство]] повторно започнале да преговараат околу евентуалниот поход против царството. Од страна на Иван Асен, како главно барање било решавање на прашањето околу независноста на Бугарската патријаршија, Никејскиот цар, кој бил наследник на Византискиот престол, [[Јован III Дука]], во сојузот со Бугарија ја гледал идната евентуална [[опсада на Константинопол]] од неговите две страни.

Во времето на цар [[Смилец]] ([[1292]]-[[1298]]), започнала поредната војна со [[Византија]], во која Бугарија била поразена. Во [[1296]] година ја оженил својата ќерка со [[Стефан Урош III Дечански]]. Тој бил под директно влијание на Златната орда. Во [[ноември]] [[1298]] година царот починал. Неговата смрт до денеска е сѐ уште загатка. Во времето на [[Тодор Светослав]] ([[1300]]-[[1322]]), позициите на Бугарија привремено се зацврстиле на Балканот. Неговото владеење се карактеризира со добрата спроведена политика и стабилизација на земјата. Во [[1304]] година водел војна со [[Византија]], заземајќи ги црноморските градови и области. По огромната победа, Светослав се упатил кон [[Едрене]]. По неколкугодишните војни, двете земји започнале да преговараат околу можно примирје. Во [[1307]] година бил потпишан договор помеѓу Византија и Бугарија, склучувјќи династичен брак на Светослав со ќерката на [[Михаил IX Палеолог]]. Наследник на Светослав бил [[Георги II Тертер]] ([[1322]]-[[1323]]), како последен од [[династија Тертер]]. Поради бунтовите околу византискиот престол, новиот цар организирал поход против Византија заземајќи го [[Пловдив]] и [[Едрене]]. Но по крајот на дворската војна во Византија, новиот цар [[Андроник III Палеолог]] повторно успеал да врати голем дел од своите територии. По овие неуспеси, по само неколку месеци бугарскиот цар изненадено починал без да остави наследник.

 

 

[[Иван Александар]] ([[1331]]-[[1371]]) успеал да ја прошири земјата на југ. Тој ја водел последната битка со царството на Византија. Во времето на неговото владеење започнала инвазијата на [[Османлии]]те. Најпрвин, Османлиите на полуостровот навлегле во помали дружини на кој им било плаќано за да се борат. Во [[1352]] година, [[Османлии]]те ја зазеле првата тврдина на полуостровот, [[Цимпе]]. Следувале војните со Византија. По крајот на неговото владеење Второто Бугарско Царство се разделило на [[Видинско царство]] управувано од [[Иван Страцимир]], [[Трновско царство]] управувано од [[Иван Шишман]] и [[Добруџанско деспотство]] управувано од страна на [[Добротица]].