Африка: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с →IX-XVIII век: Јазична исправка, replaced: локалното население → месното население |
с Правописна исправка, replaced: се до → сè до (4), Се до → Сè до (2), се додека → сè додека |
||
Ред 25:
Во средината на Мезозоикот, пред околу 150-160 милиони години, Мадагаскар се оддели од Африка, иако остана поврзан со Индија и Годвана. Фосилите од Мадагаскар вклучуваат абелисауруси и титаносауруси.
Подоцна во раната [[креда (период)|креда]], копното на [[Индија]] и [[Мадагаскар]] се оддели од [[Годвана]]. До доцната [[креда (период)|креда]], Мадагаскар и Индија трајно се одделија
Спротивно од Мадагаскар, копното на Африка беше стабилно за време на [[мезозоик]]от. Поктај стабилната состојба, се случиле главни промени во неговиот однос со другите копна, како што продолжиле да се распарчуваат остатоците од Пангеа. До почетокот на доцната креда, Јужна Америка се одвоила од Африка, задржувајќи ја јужната половина на Атлантскиот Океан. Овој настан ја променил океанската струја и имал длабок ефект брз глобалната клима.
За време на [[креда (период)|кредата]], во Африка се населиле allosauroids и spinosaurids, вклучувајќи ги големите позанти месојадни диносауруси. Titanosaurs е значаен тревопасен вид за стариот [[екосистем]]. Кредовитите места се повообичаени од оние на [[јура]]та, но често не може да се документираат, и затоа не може да се знаат нивните точни години. Палеонтологистот Луис Јакобс, кој работел на терен во Малави, велел дека Африканските корита ‘’имаат потреба од теренска работа” и ќе дека ќе докаже дека тие се ‘’плодна земја...за откритие”.
Ред 34:
На крајот од Леденото Доба, околу 10.500 година п.н.е, Сахара повторно станала зелена плодна долина и африканското население од внатрешноста и крајбрежните планински предели се врати во суб-сахарска Африка. Сепак, поради топлата и сува клима, областа на Сахара до 5000 година п.н.е станувла посува и непријателска. Населението од областа на Сахара преминало кон долината на Нил под вториот водопад, каде што направило трајни или полутрајни населби. Се случила голема климатска промена, со што се намалиле силните постојани дождови во Централна и Источна Африка. Од тогаш преовладува сушен период во Источна Африка, но во последните 200 години и во [[Етиопија]].
Населението во Африка припитомувало говеда уште пред да се занимава со земјоделство, но истовремено ловело и собирало плодови. Се мисли дека до 6000 година п.н.е, во Северна Африка говедата веќе биле припитомени. Во областа помеѓу [[Сахара]] и [[Нил]], луѓето припитомиле многу видови на животни, на пример магаре и мала коза со извртени рогови, која била вообичаена на територија од [[Aлжир]] до [[Нубија]]. Во 4000 година п.н.е климата во Сахара со многу брзо темпо станувала се посува. Оваа климатска промена предизвикала значително намалување на водата во езерата и реките и го предизвикала создавањето на пустина. Ова, понатаму, го намалило бројот на обработлива почва во населбите и предизвикало преселби на земјоделските заедници кон тропската клима на Западна Африка.
До првиот милениум п.н.е во Северна Африка била започната обработката на железо и преку Сахара се проширила до северните делови на суб-сахарска Африка, додека до 500 година п.н.е обработката на метал станала вообичаена во Западна Африка. До 500 година п.н.е во многу делови на Источна и Западна Африка обработката на железо била вообичаена, иако населението од другите области не почнало со обработката на железо
=== Рани цивилизации ===
Во 3300 година п.н.е во Северна Африка, со појавувањето на писменоста во фараонската цивилизација на древен [[Египет]], се отвориl историски запис.
Феникијците од Тир од северно-западниот крајбрежен дел на Африка на [[Картагина]], основале независен центар на цивилизација со трговски врски до Феникија.
Европското истражување на Африка било започнато со Старите Грци и Римјани. Во 332 година п.н.е Александар Македноски беше добредојден како ослободител во персиски окупираниот Египет. Во Египет тој ги одредил границите на [[Александрија]], која по неговата смрт станала главен град на Птоломејската династија. Откако Римското Царство го освои Средоземното крајбрежје на Северна Африка, римјаните ја присвоија областа во својот систем. Тие направиле римска населба во денешен [[Тунис]] и на други места долж крајбрежјето. [[Христијанство]]то се рашири во овие области од Палестина преку Египет, поминувајќи јужно, надвор од границите на Рим, во Нубија, и најдоцна до VI век и во Етиопија.
Ред 47:
Ифе, историски прво од овие Јоруба градови-држави или кралства, создаде владеење со свет oба (oба значи ,,крал” или ,,владетел” во јазикот Јоруба), наречен Оони на Ифе.Ифе беше познат како главен верски и културен центар во Африка и поради неговата единствена натуралистичка традиција на бронзена скулптура. Обликот на владеење на Ифе се приспособи со оној на Ојо, каде што неговите обас или кралеви, наречени Алефини на Ојо, некогаш контролираа голем број на други Јоруба и не Јоруба градови-држави и кралства, фон Кралството на Дахомеј беше една од не Јоруба областите под контрола на Ојо.
Алморавидите беа Берберска династија од Сахара, кои за време на XI век се распространија во голем дел на северозападниот дел на Африка и Иберскиот Полуостров. Бану Хилал и Бану Маџил беа збир од арапски бедуински племиња од Арабскиот Полуостров, кои помеѓу XI и XIII век мигрираа западно преку Египет. Преселбата резултираше со соединување на Арапи и Бербери, каде што месното население беше арапизирано, додека арапската култура прими елементи од локалната култура, со основа од Исламот.
По распадот на Мали, локален лидер, наречен Сони Али (1464-1492), го основа царството Сонгаи во областа на централниот дел на Нигер и западниот дел на Судан и презема контрола врз транс-сахарската трговија. Сони Али го присвои Тимбукту во 1468 и Јене во 1473, градејќи свој режим врз трговските приходи и врз соработката со муслиманските трговци. Неговиот наследник, Аскиа Мухамед I (1493-1528), го направи Исламот службена религија, изгради џамии и донесе муслимански ученици, вклучувајќи го ал-Маџили(1504 ), основачот на значајна традиција на муслиманско учење во суданска Африка, во Гао. До XI век некои Хауса држави, на пример Кано, Јигава, Катсина и Гобир, прераснаа во градови со ѕидови привлечни за трговија, вршејќи услуги на каравани и произведувајќи продукти.
=== Достигнување во трговијата со робови ===
Ропството беше долго време присутно во Африка. Помеѓу VII и XX век, арапската трговија со робови (позната како и ропство на Истокот)преку Сахара и Индискиот Океан, зема 18 милиони робови од Африка. Помеѓу XV и XIX век (500 години), атлантската трговија со робови зема проценети 7-12 милиони робови во Новиот свет. Во Западна Африка, намалувањето на атлантската трговија со робови во 1820-ите предизвика драматични економски промени во локалните државни уредувања. Постепеното намалување на тргувањето со робови, предизвикано од недостаток на побарувачка на робови во Новиот свет, со зголемено анти-робовско законодавство во Европа и Америка, и со зголеменото присуство на Британската Кралска Морнарица на крајбрежјето на Западна Африка, ги обврза африканските држави да присвојат нови економии. Помеѓу 1808 и 1860 година, Британската Западно-Африканска Ескадрила заплени приближно 1.600 робовски бродови и ослободи 150.000 Африканци кои се наоѓаа надвор од земјата.
Се покрена акција против африканските лидери кои одбиваа да се согласат со британските договори за прогласување на трговијата надвор од законот, на пример против ,,узурпирање на Кралот на Лагос”, кој беше симнат од престолот во 1851. Преку 50 африкански владетели ги потпишаа анти-робовските договори. Најголемите сили на Западна Африка: Конфедерацијата Асанте, Кралството на Дахомеј и Царството Ојо , присвоија разни начини на присбособување на промената. Асанте и Дахомеј се концентрираа на развојот на ,,законска трговија” во форма на маслена палма, какао, дрва за градежништво и злато, така што го создадоа темелот на денешната извозна трговија на Западна Африка. Царството Ојо, не можејќи да се приспособи, западна во граѓански војни.
Колонијализмот и ,,Борбата за Африка”
Кон крајот на XIX век, европските владеачки сили се окупираа со главна борба за територија и окупираа поголем дел од континентот, со тоа што создадоа многу колонијални територии и оставија само две потполно независни држави: Етиопија (кај европејците позната како ,,Абисинија”) и Либерија. Египет и Судан не беа официјално вклучени во некое од европското колонијално владеење; сепак, по британската окупација во 1882, Египет беше делотворно под британско владеење
=== Берлинска Конференција ===
Берлинската Конференција се одржала во 1884-85 година и претставуваше значаен настан во иднината на политиката на африканските етнички групи. Кралот на Белгија, Леополд II, ја свика оваа конференција и на неа присуствуваа европските сили кои бараа право врз африканските територии. На конференцијата се бараше европските сили да стават крај на Борбата за Африка со тоа што ќе се согласат за политичка поделба и сфери на влијание. Тие политички го составија планот на поделба на континентот по сфери на интерес, кои сè уште постојат во Африка. Борби за независност Владеачкото право на европскиот народ ќе продложи
Португалското прекуокеанско присуство во суб-сахарска Африка (особено во Ангола, Зелено’ртските Острови, Мозамбик, Гвинеја-Бисао, Сан Томе и Принсипе ) траеше од XVI век до 1975, откако во Лисабон со воен државен удар беше срушен режимот на Естадо Ново. Во 1980 година Зимбабве ја доби својата независност од Обединетото Кралство, по горката герилска војна помеѓу црните националисти и белото малцинство Родесиан, со кое владееше Ијан Смит. Иако Јужна Африка беше една од првите африкански држави која доби независност,
=== Пост-колонијална Африка ===
Денес, Африка има 54 суверени држави, од кои повеќето сè уште ги имаат границите зацртани за време на европскиот колонијализам. Од колинијализмот, нестабилноста, корупцијата, насилството и авторитарианизмот им пречат на африканските држави. Повеќето од африкансите држави се републики кои работат според некоја форма на претседателскиот систем на владеење. Сепак, наместо тоа, некои од нив кружат во серии на државни удари, правејќи воени диктатури.
| |||