Семе: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Избришав дел што се повторува
с Замена со македонска предлошка, replaced: Commonscat → Ризница-врска
Ред 2:
[[Податотека:Phaseolus vulgaris seed.jpg|мини|десно]]
 
'''Семе''' е репродуктивно растение присутно само кај [[голосеменици]]те и [[скриеносеменици]]те кое преживува неповолни услови од надворешна средина и во која се наоѓаат [[микроб (биологија)|микроби]], зачеток на ново растение. Се развива од [[семени заметак|семениот зачеток]], после [[оплодување|оплодување]].
 
На него се разликуваат:
* [[садници]] и
* [[јадро]].
 
Јадрото содржи:
* [[микроб (биологија)|микроб]], која настанува од [[диплоидан|диплоидан]] зигот, јајни клетки (хаплоидна) споени со сперматичен мобилен полен (хаплоидна).
* [[ендосперм]] кој има [[триплоиден]] број хромозоми бидејќи настанува спојувајќи секундарни, централните клетки [[ембрионова кеса|ембрионови кеси]] која е диплоидна со друга сперматична ќелија полен (хаплоидна). Кај голосеменица ендоспермот е хаплоиден и формиран е пред оплодување.
 
Семето е со послаба и појака развиена мембрана, која настанува од [[интегумент|интегументи]]наина семето. На неа се обично забележува папочна лузна (хилум)(бела точка кај семето на див костен) и микропилен отвор низ кој семеето впива влага и низ кој [[радикула|корен]] 'ртат. Саден материјал може да има и други опции(арилус, куринкулус...)
 
Големина, маса и облик кај семе многу варираат кај различни видови растенија. Посебно големи семиња имаат некои [[палми|палми]] како што е [[Двоен кокос]] -{Lodoicea maldivica (J.F.Gmelin) Persoon}- и до 20 -{kg}-, а најситни се кај орхидеи (стоти делови милиграми). Интересен е пример [[рогач]]и (-{Ceratonia siliqua L.}-) кај кого семето е во постојана (непроменлива) маса,така да се служиле како мерка за маса [[Драг камен|драг камен]] и [[бисер]]и ([[Карат (маса)|карат]]).
 
Семето е со послаба и појака развиена мембрана, која настанува од [[интегумент|интегументи]]на семето. На неа се обично забележува папочна лузна (хилум)(бела точка кај семето на див костен) и микропилен отвор низ кој семеето впива влага и низ кој [[радикула|корен]] 'ртат. Саден материјал може да има и други опции(арилус, куринкулус...)
 
Големина, маса и облик кај семе многу варираат кај различни видови растенија. Посебно големи семиња имаат некои [[палми|палми]] како што е [[Двоен кокос]] -{Lodoicea maldivica (J.F.Gmelin) Persoon}- и до 20 -{kg}-, а најситни се кај орхидеи (стоти делови милиграми). Интересен е пример [[рогач]]и (-{Ceratonia siliqua L.}-) кај кого семето е во постојана (непроменлива) маса,така да се служиле како мерка за маса [[Драг камен|драг камен]] и [[бисер]]и ([[Карат (маса)|карат]]).
 
Секое растение формираат голем број [[плод]]ови и семе (или само семе кај голосеменици)со кои се распростираат и со тоа обезбедуваат опстанок на сопствениот вид.. Секое зрно не се развива во ново растение. Многѕ семиња успеваат во неповолни услови за [['ртење семе|'ртење]] и [[онтогенетско развивање билки|развивање]]. Создавајќи голем број на семе се обезбедува да што поголем нивен број пронајде во поволни услови и развијат во ново растение.
Ред 23 ⟶ 21:
 
Спрема видови хранливи ткива и место каде се наоѓаат се разликуваат:
* '''семе со ендосперм''' (албуминска), кај кои ендосперм ја зафаќа главната маса, додека 'ркулец е незначителен дел од семе .најраспростанет тип на семе; го имаат житарици и сите други трави,растенија од семејство[[фамилија помошничка |помошничка]] (Solanaceae), љиљана (Liliaceae) сите голосеменици и др.
* '''семе без ендосперм''' (ексалбуминска) кај кои котиледони го апсорбираат цел или скоро цел ендосперм така да тој не постои или се наоѓа еден до два слоја од ова ткиво; такво е семе лептирњача ([[Fabaceae]]), главочика ([[Asteraceae]]), [[ружа]] ([[Rosaceae]]), крсташица ([[Kupusnjače|Brassicaceae]]) итд.
* ''' семе со [[перисперм]]''' кој представува хранливо ткиво вегетативно потекло бидејќи настанува од [[нуцелус]]; го имаат претстваници од семејството каранфил ([[Caryophyllaceae]]), [[Chenopodiaceae]] i dr.
Ред 35 ⟶ 33:
 
== Надворешни врски ==
{{CommonscatРизница-врска|Seeds}}
* [http://www.bionet-skola.com/w/Seme Бионет Училиште]
 
{{Нормативна контрола}}
 
[[Категорија:Семиња| ]]
[[Категорија:Размножување на растенијата]]
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Семе