Карло Мартел: Разлика помеѓу преработките

'''Карло Мартел''' ({{lang-la|Carolus Martellus}}) (околу 688 – 22 октомври 741),<ref>{{Cite book|last=Schulman |first=Jana K. |title=[http://books.google.com/books?id=f_jLbHTM_zgC&pg=PA101&dq=Charles+Martel+688 The Rise of the Medieval World, 500-1300: A Biographical Dictionary] |publisher=[[Greenwood Publishing Group]] |year=2002 |page=101 |isbn=0313308179}}</ref><ref>{{Cite book|last=Littlewood |first=Ian |title=[http://books.google.com/books?id=u4ATzuYPXVYC&pg=PA34&dq=Charles+Martel+688 France] |publisher=[[Rough Guides]] |year=2002 |page=34 |isbn=1858288266}}</ref><ref>{{Cite book|last=Cawthorne |first=Nigel |authorlink=Nigel Cawthorne |title=[http://books.google.com/books?id=F-QawgVmYn8C&pg=PA52&dq=Charles+Martel+688 Military Commanders: The 100 Greatest Throughout History] |publisher=Enchanted Lion Books |year=2004 |pages=52–53 |isbn=1592700292}}</ref><ref>{{Cite book|last=Fouracre |first=Paul |title=[http://books.google.com/books?id=WsNnAAAAMAAJ&q=Charles+Martel+688&dq=Charles+Martel+688&pgis=1 The Age of Charles Martel] |publisher=[[Longman]] |year=2000 |page=55 |isbn=0582064759}}</ref><ref>{{Cite book|last=Kibler |first=William W. |last2=Zinn |first2=Grover A. |title=[http://books.google.com/books?id=4qFY1jpF2JAC&pg=PA205&dq=Charles+Martel+688#PPA205,M1 Medieval France: An Encyclopedia] |publisher=[[Routledge]] |year=1995 |pages=205–206 |isbn=0824044444}}</ref> буквално '''Карло Чеканот''', бил [[Франки|франкискифранки]]ски воен и политички лидер, кој сслужел како [[мајордом]] на палатата под власт на [[Меровинзи| меровиншките]] кралеви и владеел ''де факто'' за време на [[интерегнум]]от (737–43) на крајот на неговиот живот, користејќи ја титулата [[Војвода и принц на Франките]]. Во 739 му била понудена титулата [[Римски конзул|Конзул]] од страна на [[папа]]та, но ја одбил.<ref>[http://www.bartleby.com/67/407.html The Frankish Kingdom]. 2001. The Encyclopedia of World History</ref> Тој е запаметен по победата во [[Битка кај Тур|битката кај Тур]] (исто така позната и како Битка кај Потје) во 732, во која ги победил [[муслиман]]ските војски и ја запрел исламската експанзија во Западна Европа.<ref>"Победата на Карло честопати се смета како одлучувачка во светската историја, бидејќи ја зачувала западна Европа од муслиманските освојувања и од Исламизацијата." [http://wwwa.britannica.com/eb/article-9060566 Battle of Tours - Britannica Online Encyclopedia]</ref>

Брилијантен генерал, се смета дека е важна фигура во [[средновековие]]то, кој одиграл значајна улога во развојот на [[феудализам| феудализмот]] и [[витештво| витештвото]]то, и кој ги поставил темелите на [[Каролиншка империја| Каролиншката империја]].<ref name=Fouracre>Fouracre, John. “The Age of Charles Martel''</ref><ref>deMartelly, Louis. [http://www.amazon.com/dp/1434360377]. "Charles Martel and the Lance of Destiny." Author Solutions (2008).</ref> Тој воедно бил и татко на [[Пипин Малиот]] и дедо на [[Карло Велики]].

Во 715, неустриското благородништво го назначила [[Рагенфрид]] [[Список на мајордоми |мајордом на нивната палата]] во име на, и очигледно со поддршка на, [[Дагоберт III]], кој теоретски имал законско право да одбере мајордом, иако во тоа време [[Меровинзи| меровиншката]] династија веќе немала толкава моќ како порано.

Во 717, Хилперик и Рагенфрид заедно повеле војска во Австразија. Неустријците влегле во сојуз со фризискиот крал [[Редбад]] и се соочиле со Карло во битката близу Колоњ, град кој сé уште припаѓал на Плектруда. Карло имал малку време да собере луѓе и да се подготви и резултатот на тоа било дека тука го доживеал единствениот пораз во неговиот живот. Според Строс и Густав, Мартел се борел во извонредна битка, но сфатил дека не може да победи бидејќи имал малубројна бојска па затоа се повлекол. Кралот и неговиот мајордом тогаш го опседнале градот борејќи се против Плектруда која им се предала во интерес на Теудоалд.

После ова, сепак, случувањата се свртеле во полза на Карло. Откако ги направил потребните подготовки тој ја нападнал победничката војска близу [[Малмеди]] кога се враќала во своите провинции и ги поразил во [[Битка кај Амблев| битката кај Амблев]]. Неколкуте трупи кои не биле убиени или заробени успеале да побегнат. Неколку нешта се значајни во врска со оваа битка каде Карло ја покажал својата воена стратегија: прво, се појавил онаму ''каде'' неговите непријатели најмалку очекувале, додека тие триумфално марширале накај дома со далеку побројна армија од неговата. Тој исто така нападнал ''кога'' најмалку очекувале, среде бел ден, кога војските од тоа време обично се одморале. Најпосле, ги нападнал ''како'' што најмалку очекувале, наводно повлекувајќи се и носејќи ги противниците во стапица. Лажното повлекување кое во тоа време не било познато на запад бидејќи повеќе било источна воена тактика барало извонредна дисциплина од војската и точно временско дејствување од страна на нивниот командант. Карло во оваа битка се покажал како воен гениј што ќе биде белег на неговото владеење. Резултатот на тоа било несовладлива победничка сила што ќе трае сé до неговата смрт.

Кога умрел Хилперик II (во 720), Карло за негов наследник го назначил синот на Дагоберт III, [[Теудерик IV]], кој сé уште бил малолетен, и кој бил на престолот од 720 до 737. Кралевите кои ги именувал Карло (''мрзливи кралеви'') на кои наводно им служел како мајордом а впрочем ја имал целосната законодавна и извршна моќ имале само церемонијална улога и биле негови марионети; на крајот од своето владеење тие биле толку бескорисни што тој повеќе и не се трудел да ги именува. Во тоа време Карло уште еднаш ги нападнал Саксонците. Тогаш Неустријците под Рагенфрид се побуниле но лесно биле поразени (724). Рагенфрид ги дал своите синови за заложници во замена за тоа да ја сочува земјата. Ова било и крај на граѓанските војни за време на владеењето на Карло.

Следните шест години биле посветени на тоа да се наметне франкиско влијание врз германските племиња. Меѓу 720 и 723, Карло се борел во Баварија каде војводите постепено станале независни владетели. Тој ги натерал [[Алемани]]те да му се придружат, а војводата [[Хугберт Баварски|Хугберт]] се предал на франкиската власт. Во 725 и 728, тој повторно навлегол во Баварија а во 730, извршил воен поход врз [[Лантфрид]], војвода од Алеманија, кој исто така станал независен, и го убил во тек на битката. Тој ги натерал Алеманите да се предададт на неговата власт и не назначил наследник на лантфрид. Со тоа јужна Германија уште еднаш станала дел од франкиското кралство исто како и северна Германија во тек на првите години на неговото владеење.

Во 721, [[емирот од Кордоба]] направил силна војска од [[Мароко]], [[Јемен]], и [[Сирија]] со цел да ја освои [[Аквитанија]], пространо војводство во југозападна Галија, имено под франкиска власт но во пракса скоро независно кое било во рацете на [[Одо Аквитански]], откако меровиншките кралеви ја изгубиле моќта. Муслиманите го опседнале Тулуз, тогаш најзначаен град во Аквитанија, а Одо веднаш заминал да бара помош. Се вратил три месеци подоцна токму кога градот сакал да се предаде и ги поразил муслиманските окупатори на 9 јуни 721 во таканарешената [[Битка кај ТулузТулуза (721)|Битка кај Тулуз]].