Гален: Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с Правописна исправка, replaced: 5-тиот век → 5 век, 0-тиот век → 0 век using AWB |
с Јазична исправка, replaced: Византиската империја → Византиското Царство (2) |
||
Ред 78:
Гален напишал повеќе дела отколку било кој друг автор во античкиот период, натпреварувајќи се по бројноста на делата со [[Свети Августин]]. Неговото творештво било толку обемно, што сочуваните текстови се речиси половина од постоечката литература од Стара Грција. Се претпоставува дека тој имал најмено дваесет запишувачи кои ги запишувале неговите зборови, а исто така се претпоставува дека имал напишано околу 500 трактати,<ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.mk/books?id=aJgp94zNwNQC&redir_esc=y|title=Science and Technology in World History: An Introduction|last=III|first=James E. McClellan|last2=Dorn|first2=Harold|date=2006-04-14|publisher=JHU Press|isbn=9780801883606|language=en}}</ref> со вкупно околу 10 милиони зборови. Многу од неговите дела, посебно од филозофијата, биле уништени 191-тата година при пожар во [[Храм на мир|Храмот на мирот]], во Рим.
Бидејќи делата на Гален во антиката не биле преведени на латински јазик, а поради пропаѓањето на [[Западно Римско Царство|Западната римска империја]] изучувањето на Гален, заедно со грчката медицинска традиција, пропаднало во заборав во [[Западна Европа]] за време на [[Ран среден век|раниот среден век]], кога малкумина од латинските научници знаеле да читаат на грчки јазик. Сепак, Гален и старогрчката медицина продолжиле да се изучуваат во [[Источно римско царство|Источното римско царство]] (
Фалсификувањето на Галеновите дела било распространето уште во негово време, а продолжило сѐ до [[ренесанса]]та. Фалсификатите биле на латински, арапски и грчки јазик. Не постои ниту една авторитативна збирка на неговите дела, а контроверзноста околу автентичноста на неговите текстови сѐ уште важи за голем дел од делата кои му се припишуваат.
Ред 108:
=== Ренесанса ===
[[Податотека:Galen,_Opera_omnia,_dissection_of_a_pig._Wellcome_L0020565.jpg|мини|''Opera omnia'', дисекција на свиња. Венеција, 1565 год.|алт=|311x311пкс]]
Падот на
[[Податотека:Galenus_-_De_pulsibus._Greek_manuscript_with_latin_translation._Venice,_ca._1550..jpg|лево|мини|Galen. De pulsibus. (Ракопис; Венеција, 1550 год.).|алт=|218x218пкс]]
Крајниот пораз на Галенизмот бил од негирањето на Парацелзус и конструктивизмот на италијанските ренесансни анатоми, посебно од делото на [[Андреас Везалиус]] од 16 век. Овој фламански лекар и анатом во 1530 година се нафатил на голем проект на преведување на многу грчки текстови на Гален на латински јазик. Неговото дело ''De humani corporis fabrica'' било напишано под влијание на Галеновиот начин на пишување и форма. Во обид да ги испита критички методите на Гален, Везалиус правел дисекција на човечки труп како начин на верификација. Преку своите книги и демонстрации, тој ги покажал ограничувањата на Гален и покрај силното спротивставување на традиционалните про-Галенисти, каков што бил францускиот анатом [[Јакобус Силвиус]]. Испитувањата на Везалиус ги отфрлиле теориите на Аристотел и Мондино де Луизи. Едно од најпознатите отфрлувања на Галенизмот била демонстрацијата на Везалиус за непропустливоста на интервентрикуларниот септум. Напуштањето на одредени сфаќања на Гален, посебно во анатомијата на циркулаторниот систем, било постепено низ целиот период на ренесансата и се должело на работата не само на Везалиус, туку и на неговите следбеници: неговиот студент [[Мигел Сервет]],<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.miguelservetinvestigacion.com/ENGLISH/works.html|title=WORKS OF MICHAEL SERVETUS OR MICHAEL DE VILLANUEVA|last=|first=|date=|work=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|accessdate=}}</ref> неговиот соработник Франциско Гонзалес Ечевериа, лекарот [[Џон Кајус]], саксонскиот хуманист [[Јанус Корнариус]] и други.
|