Христијанова Пештера: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с →‎Местоположба и градба: Јазична исправка, replaced:  km →  км using AWB
с Правописна исправка, replaced: Скопската котлина → Скопската Котлина (2) using AWB
Ред 27:
Христијановата Пештера се наоѓа на околу 1&nbsp;км источно од селото [[Јаболци]], [[Скопско]], од десната долинска страна на [[Сува Река]], на надморска височина од 600 m. Самата пештера се наоѓа високо непосредно до сртот на карпестиот гребен наречен Орлов Камен (највисока точка 673 м.н.в) кој е целосно исполнет со интересни карпести варовнички (карстни) облици издигнувајќи се многу стрмно над десниот брег на [[Сува Река]], а во права линија источно-југоисточно веднаш наспроти селото [[Јаболци]]. Пештерата е тешко збележлива, бидејќи нејзиниот отвор е многу тесен и приземен, а околу него има неколку повисоки дрвја и пониски грмушки, кои ја закриваат од далечина, а воедно целата околина е исполнета со многубројни карпести варовнички облици. Отворот е толку тесен, што влегувањето во Христијановата Пештера е возможно само во лежечка положба и со ползење, но веднаш потоа на само еден метар до метар и половина започнува големината на салата и височината на таваницата се зголемува на над 2,5 - 3 метри, при што во овој дел може да собере 3-4 луѓе во исправена стоечка положба. Веднаш од влезот кон десно (југ) малку подиздигнато се отвора голем отвор (процеп) кој продолжува како помала сала во должина од неколку метри, а кон право (исток) и лево (север) започнува вертикалното спуштање и наклон каде се пристапува кон второто и третото ниво на пештерата. Поради ваквата местоположба со тешка пристапност, оваа пештера е малку позната и за мештаните и за широката јавност, таа досега стручно била испитувана во два наврати и тоа во септември 1989 и мај 1990 година од проф. д-р Драган Колчаковски, Јовица Гроздановски од Спелеолошкото друштво „Пеони“ и Ана Илиевска од Спелеолошкото друштво на [[Македонија]]<ref name="Колчаковски" />, а од селаните на [[Јаболци]] само еден постар жител ја има посетено нејзината внатрешност<ref name="Геоекспедиции" />.
 
Вкупната должина на пештерата, заедно со сите пештерски канали и проширувања изнесува 84 m<ref name="Колчаковски" />. Истата, денес претставува фосилнапонорска пештера со значителна појава на пештерски украси.<ref>{{наведена книга|last=Колчаковски|first=Драган|title=Категоризација на позначајните пештери во Република Македонија|publisher=Институт за географија,ПМФ|location=Скопје|date=1993|edition=1|volume=1|url=http://www.mes.org.mk/PDFs/Journal/Vol%2001/Kolcakovski.pdf|language=македонски}}</ref> Христијановата пештера е изградена во доломитични мермери со проблематична старост (преткамбриум?)<ref name="Колчаковски">{{наведено списание|last=Колчаковски|first=Драган|date=1990-1991|title=Христијанова пештера - прилог кон спелеолошките проучувања во Скопската котлинаКотлина|journal=Географски разгледи|publisher=Институт за географија|location=Скопје|issue=28-29|pages=117–122|language=македонски}}</ref>. Самиот профил на пештерата, особено крајниот дел на пештерскиот канал, како и дното од пештерската сала јасно укажуваат дека низ Христијановата пештера протекувал подземен водотек кој имал понорски карактер, односно истата денес претставува фосилна понорска пештера<ref name="Колчаковски" />.
 
==Морфометриски одлики==
Ред 37:
==Геоморфолошки одлики==
[[File:Христијанова Пештера 13.jpg|thumb|250px|left|Столб и процеп на проширување на пештерската сала во второто ниво]]
По своите геоморфолошки одлики, односно распоредот на пештерските канали, правецот на нивното протегање како и проширувањата кои се сретнуваат, Христијановата пештера ја чинат за една од најинтересните од досега истраженит пештери во Скопската котлинаКотлина<ref name="Колчаковски" />. Ваквата констатација доаѓа до израз и според богатството со пештерски украси, особено во поедини делови на пештерата<ref name="Колчаковски" />. Појавата на пештерски накит се забележува уште во почетниот дел од главниот канал, каде воглавно се застапени саливи, нешто помалку [[Сталактити и сталагмити|сталактитити]] по некој сталагмит<ref name="Колчаковски" />. Сталактитите особено добро се изразени во споредните пештерски канали, а во најголемиот од нив кој е со должина од 12 метри се појавуваат и травертински басенчиња исполнети со вода<ref name="Колчаковски" />. Во главниот пештерски канал се забележуваат топчести арагонити<ref name="Колчаковски" />. Без сомнение најбогатиот простор со пештерски украси во Христијановата пештера е пештерската сала. Речиси целиот северен дел на нејзината таваница е исполнет со бројни сталактити. Пештерските столбови нешто повеќе се изразени во почетниот - јужен дел на салата, додека сталагмитите во средишниот и северниот дел<ref name="Колчаковски" />. Посебно богат со пештерски украси е западниот дел на салата каде се наоѓа и најголемиот пештерски столб висок 2 метри<ref name="Колчаковски" />. Особено впечатлива глетка претставува златестата боја на ѕидовите на самиот влез на главната пештерска сала, а златести наноси на таваниците и ѕидините се среќаваат и на самиот пештерски отвор од внатрешната страна.
 
==Галерија==