Остеопороза: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с Јазична исправка, replaced: |authors= → |author= using AWB |
с Промена на тековен параметар, replaced: deadurl=no → url-status= (2), deadurl = no → url-status= using AWB |
||
Ред 20:
}}
<!-- Дефиниција и симптоми -->
'''Остеопорозата''' е [[болест]] при која ослабувањето на коските го зголемува ризикот од појава на нивни [[Скршеница на коска|скршеници]].<ref name=NIH2014/> Претставува најчеста причина за скршеници на коски кај [[старост|постари лица]].<ref name=NIH2014>{{cite web|title=Handout on Health: Osteoporosis|url=http://www.niams.nih.gov/health_info/Osteoporosis/default.asp|accessdate=16 May 2015|date=August 2014|
<!-- Причина и дијагноза -->
Остеопорозата може да биде причинета од намалување на [[Коскена маса|коскената маса]] и зголемување на нејзиниот губиток.<ref name=NIH2014/> Губитокот на коскена маса се зголемува после [[менопауза]]та поради намалување на нивото на [[естроген]].<ref name=NIH2014/> Остеопорозата може да се јави поради голем број на болести како [[алкохолизам]], [[Анорексија нервоза|анорексија]], [[хипертироидизам]], [[бубрежна болест]] и [[Оофоректомија|хируршко отстранување на јајници]].<ref name=NIH2014/> Одредени лекови го зголемуваат степенот на губиток на коскена маса, вклучувајќи некои [[антиконвулзив|лекови против напади]], [[хемотерапија]], [[инхибитори на протонската пумпа]], [[селективни инхибитори на повторното преземање на серотонинот]] и [[глукокортикоид|глукокортикостероиди]].<ref name=NIH2014/> [[Пушење]]то и малата [[физичка активност]] исто така се ризик-фактори.<ref name=NIH2014/> Остеопорозата се дефинира како [[коскена густина]] од 2.5 [[Стандардна девијација|стандардни девијации]] под онаа на возрасен човек.<ref name="WHOcriteria"/> Таа вообичаено се определува со [[Двојно-енергетска рендгенска апсорпциометраиј|двојно-енергетска рендгенска апсорпциометрија]] на колкот.<ref name="WHOcriteria">{{cite web|author=WHO Scientific Group on the Prevention and Management of Osteoporosis (2000 : Geneva, Switzerland)|url=http://whqlibdoc.who.int/trs/WHO_TRS_921.pdf|title=Prevention and management of osteoporosis : report of a WHO scientific group|year=2003|pages=7, 31|isbn=9241209216|format=PDF|
<!-- Превенција и третман -->
Ред 29:
<!-- Епидемиологија -->
Остеопорозата станува почеста со зголемување на возраста.<ref name=NIH2014/> Околу 15% од [[Бели луѓе|белците]] во нивните 50-ти, и 70% во нивните 80-ти години имаат остеопороза.<ref name=WHOEpi>{{cite web|title=Chronic rheumatic conditions|url=http://www.who.int/chp/topics/rheumatic/en/|website=World Health Organization|accessdate=18 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150427154245/http://www.who.int/chp/topics/rheumatic/en|archive-date=27 April 2015}}</ref> Почеста е појавата кај жените отколку кај мажите.<ref name=NIH2014/> Во [[Развиена земја|развиените земји]], во зависност од методот на дијагностика, 2% до 8% од мажите и 9% до 38% од жените ја имаат болеста.<ref name=Wade2014/> Стапките на заболеност во [[Земја во развој|земјите во развој]] не се познати.<ref name=Han2008>{{cite journal|last1=Handa|first1=R|last2=Ali Kalla|first2=A|last3=Maalouf|first3=G|title=Osteoporosis in developing countries.|journal=Best practice & research. Clinical rheumatology|date=August 2008|volume=22|issue=4|pages=693–708|pmid=18783745|doi=10.1016/j.berh.2008.04.002}}</ref> Околу 22 милиони жени и 5.5 милиони мажи во [[Европска Унија|Европската Унија]] имале остеопороза во 2010 година.<ref name=Sve2013>{{cite journal|last1=Svedbom|first1=A|last2=Hernlund|first2=E|last3=Ivergård|first3=M|last4=Compston|first4=J|last5=Cooper|first5=C|last6=Stenmark|first6=J|last7=McCloskey|first7=EV|last8=Jönsson|first8=B|last9=Kanis|first9=JA|last10=EU Review Panel of|first10=IOF|title=Osteoporosis in the European Union: a compendium of country-specific reports.|journal=Archives of osteoporosis|date=2013|volume=8|issue=1–2|pages=137|pmid=24113838|doi=10.1007/s11657-013-0137-0|pmc=3880492}}</ref> Во САД во 2010 година околу осум милиони жени и два милиони мажи имале остеопороза.<ref name=Wade2014>{{cite journal|last1=Wade|first1=SW|last2=Strader|first2=C|last3=Fitzpatrick|first3=LA|last4=Anthony|first4=MS|last5=O'Malley|first5=CD|title=Estimating prevalence of osteoporosis: examples from industrialized countries.|journal=Archives of osteoporosis|date=2014|volume=9|issue=1|pages=182|pmid=24847682|doi=10.1007/s11657-014-0182-3}}</ref><ref name=Will2015>{{cite journal|last1=Willson|first1=T|last2=Nelson|first2=SD|last3=Newbold|first3=J|last4=Nelson|first4=RE|last5=LaFleur|first5=J|title=The clinical epidemiology of male osteoporosis: a review of the recent literature.|journal=Clinical epidemiology|date=2015|volume=7|pages=65–76|pmid=25657593|doi=10.2147/CLEP.S40966|pmc=4295898}}</ref> Белците и [[Азијати]]те имаат поголем ризик да заболат.<ref name=NIH2014/> Зборот остеопороза има грчко потекло и значи „порозни коски“.<ref>{{Cite book|last1 = King|first1 = Tekoa L.|last2 = Brucker|first2 = Mary C.|title = Pharmacology for women's health|date = 2011|publisher = Jones and Bartlett Publishers|location = Sudbury, Mass.|isbn = 9780763753290|pages = 1004|url = https://books.google.com/books?id=u1wq63x4VsYC&pg=PA1004|
==Епидемиологија==
Ред 88:
[[Категорија:Болести поврзани со стареење]]
[[Категорија:Болести на коските]]
[[Категорија:Села во Македонија]]
| |||