Психофизика: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с Робот: Автоматизирана замена на текст (-философ +филозоф) |
с clean up, replaced: | chapter= → |department= (3) using AWB |
||
Ред 1:
'''Психофизика''' — квантитативно ја проучува поврзаноста помеѓу физичките дразби и сетилата и перцепциите што тие ги предизвикуваат. Психофизиката се дефинира како ''"наука за поврзаноста помеѓу дразбите и осетите"''<ref name=GescheiderpIX>{{cite book |author=Gescheider G |year=1997 |title=Psychophysics: the fundamentals | edition=3rd |publisher=Lawrence Erlbaum Associates |page=ix |isbn=0-8058-2281-X}}</ref> или, пошироко како ''"анализирање на перцептивните процеси преку проучување на ефектот врз доживувањето или однесувањето на субјектот при систематско варирање на карактеристиките на дразбата во рамки на една или повеќе физички димензии"''.<ref name=Bruce1996>{{cite book |author=Bruce V, Green P R, Georgeson M A |year=1996 |title=Visual perception | edition=3rd |publisher=Psychology Press}}</ref>
'''Психофизиката''' исто така се однесува на општа класа на методи кои може да се применат за изучување на перцептивните системи. Модерните приоди во голема мерка се ослонуват на анализата на идеален набљудувач и теоријата на детекција на сигнали.<ref name=GescheiderChap5>{{cite book |author=Gescheider G |year=1997 |title=Psychophysics: the fundamentals | edition=3rd |publisher=Lawrence Erlbaum Associates |
Психофизиката има важна практична примена. На пример, при проучување на дигиталното процесирање на сигнали, психофизиката открила и развила методи на компресија со загуба (lossy compression). Овие модели објаснуваат зошто човекот перципира многу мал пад во квалитетот на дигналот кога аудио и видео сигналите се форматираат на ваков начин.
== Историски развој ==
Многу од класичните техники и теории во психофизиката се формулирани во втората половина на 19. век кога [[Густав Фехнер]] ја објавил ''Elemente der Psychophysik''.<ref name=Fechner>{{cite book | author=Gustav Theodor Fechner | year=1860 | title=Elemente der Psychophysik (Elements of Psychophysics)}}</ref> Тој го сковал терминот "психофизика", опишувајќи ги истражувањата за кои тој верувал дека ги поврзуваат физичките дразби со содржните на свеста како што се осетите. Како филозоф, Фехнер сакал да развие метод со кој ќе може материјата да се поврза со умот и со тоа да се конектира јавно забележливиот свет со приватно доживеаните впечатоци за него. Неговите идеи биле инспирирани од резултатите за осетот за допир добиени во раните 1830-ти од германскиот физиолог [[Ернст Хајнрих Вебер]],<ref name=Snodgrass>Snodgrass JG. 1975. Psychophysics. In: ''Experimental Sensory Psychology''. B Scharf. (Ed.) pp. 17–67.</ref><ref name=GescheiderChap1>{{cite book |author=Gescheider G |year=1997 |title=Psychophysics: the fundamentals | edition=3rd |publisher=Lawrence Erlbaum Associates |
Фехнеровите проучувања подоцна биле проширени од Чарлс Пирс со неговиот помошник, студентот Џозеф Џестроу кој подоцна станува доста познат експериментален психолог. Пирс и Џестроу воглавно ги потврдиле фехнеровите емпириски наоди, но не сите. На пример, во еден класичен експеримент, тие ја побиле фехнеровата проценка за прагпт на перцепција на тежина како превисока. Со нивниот експеримент, тие всушност ги откриваат рандомизираните експерименти: Тие случајно ги распределиле волонтерите во слепа проба на повторени мерки со цел да ја проценат нивната способност за дискриминирање тежина.<ref name="smalldiff">{{cite journal| author=[[Charles Sanders Peirce]] and [[Joseph Jastrow]]|year=1885|title=On Small Differences in Sensation|url=http://psychclassics.yorku.ca/Peirce/small-diffs.htm| journal=Memoirs of the National Academy of Sciences|volume=3|pages=73–83}}</ref><ref name="telepathy">{{cite journal|doi=10.1086/354775|first=Ian |last=Hacking| authorlink=Ian Hacking | title=Telepathy: Origins of Randomization in Experimental Design|journal=[[Isis (journal)|Isis]]|issue=A Special Issue on Artifact and Experiment|volume=79|number=3| month=September|year=1988 |pages=427–451|jstor=234674 | mr = 1013489}}</ref><ref name="stigler">{{cite journal|doi=10.1086/444032|author=[[Stephen M. Stigler]]|title=A Historical View of Statistical Concepts in Psychology and Educational Research| journal=American Journal of Education| volume=101|issue=1|month=November|year=1992|pages=60–70}}</ref><ref name="dehue">{{cite journal|doi=10.1086/383850|author=Trudy Dehue|title=Deception, Efficiency, and Random Groups: Psychology and the Gradual Origination of the Random Group Design|journal=[[Isis (journal)|Isis]]|volume=88|issue=4|month=December|year=1997|pages=653–673|pmid=9519574}}</ref>
Ред 12:
Пирсовиот експеримент инспирирал други истражувачи во психологијата и образованието кои ја развивале истражувачката традицијата за рандомизирани експерименти изведувани во лабораториите и наведувани во специјализираните учебници од 19. век.<ref name="smalldiff"/><ref name="telepathy"/><ref name="stigler"/><ref name="dehue"/>
Експериментите на Пирс и Џестроу биле спроведени како дел од пирсовата примена на прагматичниот програм за човековата перцепција; други студии се бавеле со перцепцијата на светлина итн.
[http://books.google.com/books?id=rWzhSTaKgwYC&jtp=723 Google Books] and [http://www.google.com/search?q=Peirce+Jastrow+%22to+record+an+impression%22 text-string search]</ref>.
Модерните пристапи кон физичката (сензорната) перцепција, како, на пример, истражувањата за гледањето и слушањето, го мерат она што оној кој перципира, го издвојува од дразбата ставајќи го настрана она што како сензација е доживеано. Водечкиот метод е базиран на теоријата на детекција на сигнали развиена за случаите на многу слаби дразби.
Ред 22:
Вообичаено, психофизичарите применуваат експериментални дразби кои можат објективно да се мерат како на пример, чисти звуци кои варираат по интензитет или светлина која варира според јачината. Проучувани се сите сетила – визуелната перцепција, слушањето, соматосензорниот систем, допирот, баростатската перцепција, вкусот, мирисот и осетот за време. Без оглед на сензорниот домен, постојат три истражувачки подрачја: апсолутни прагови, дискриминативни прагови и скалирање.
Прагот претставува точка на интензитет на која испитаникот штотуку може да детектира присуство или разлика во дразбата. Дразбите со интензитет под прагот на забележливост се сметаат незабележливи (т.н сублиминални). Дразбите коишто се со вредности доволно блиски до прагот понекогаш ќе бидат детектирани па затоа, за праг се смета точката при која дразбата или промената во дразбата се детектира некоја пропорција “р” од времето. Има два вида прагови: '''апсолутни'''<ref name=GescheiderChap2>{{cite book |author=Gescheider G |year=1997 |title=Psychophysics: the fundamentals | edition=3rd |publisher=Lawrence Erlbaum Associates |
=== Детекција ===
| |||