Археолошко наоѓалиште: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с Правописна исправка, replaced: и тн. → итн. (3) using AWB
Ред 1:
[[Податотека:Dolina-Pano-3.jpg|десно|мини|исправено|Археолошки ископувања во месноста Гран Долина, Шпанија.]]
'''Археолошко наоѓалиште''' или '''археолошки локалитет''' — место на кое се откриени на [[Археологија|археолошки]] остатоци од човекови дејности во минатото. Стручно утврдените и заведени наоѓалишта обично се сметаат за [[Културно наследство|културно-историско наследство]]. За дејноста на местото сведочи присуството на [[Артефакт|артефактиартефакт]]и, структурни елементи, употреба на земјиштето и други отстапувања од природната околина. Остатоците можат да се пронајдат со набљудување на земјиштето или пак, ако местото е закопано, со [[Археолошко рекогносцирање|подземно испитување]].
Многу наоѓалишта се откриваат случајно. Најчесто првите откривачи се земјоделците, орајќи по нивите. На второ место се земјишните зафати при изградба или други предвидени дејности во месности кои се веќе познати како историски значајни. При наидувањето на наоѓалиштето, местото најпрвин се документира, а ископувања се отпочнуваат ако се располага со средства и време. Во случај на градежни работи, истражувачките работи треба да се предвидени во рамките на севкупните вложени средства.
Ред 20:
 
== Настанок ==
Наоѓалиштето настанува со напуштање на местото од страна на неговите некогашни жители или со негово закопување. Неговото обликување може да се должи на различни процеси:
 
* Физички: талози нанесени со [[Ерозија|одрони и лизгања]] (предизвикани од вода, ветер или мраз).
* Хемиски: понекогаш поради минералите во почва од органско потекло.
* Биолошки: поради дејноста на животните, како што се измет, храна или пренос на пленот.
* Културни: поради човечки дејности, добивање на минерали, потрага по храна, производство и тнитн.
 
=== Телови ===
Најзабележителни наоѓалишта и оние каде настанокот а највидлив се [[Тел|теловитетел]]овите. Ваквите видови живеалишта се среќаваат во поисточните краишта, кајшто користеле материјали како [[Ќерпич|непечени тули]] (ќерпич), од кои со време се образуваат лажни ридови. Постојат повеќе примери за вакви наоѓалишта во Западна Азија и Северна Африка, меѓу кои особено се издвојува [[Чатал Хојук]] во [[Анадолија]].
 
== Поделба ==
Археолошките наоѓалишта можат да се поделат според одредени мерила:
 
* Времеследно: според големи културни етапи со развојни степени и раздобја: [[Старо камено време|старото]], [[Средно камено време|средното]] и [[Младо камено време|младото камено време]] (палеолит, неолит и мезолит). Исто така во врска со културите: [[Сумер|сумерскисумер]]ски, [[Акад|акадскиакад]]ски, [[Древен Египет|египетски]], [[Стара Грција|старогрчки]] и тнитн.
* Функционално: остатоците од [[Првобитно општество|првобитните општества]] можат да се поделат на простор за живеење и работа и [[Некропола|погребен простор]]. Првиот е место каде се одвива секојдневниот живот на заедницата, како што се јадење, спиење и работа. Најстарите останки се прилично прости (коски, орудија или пепел), но со развојот на општеството тие стануваат посложени. Со [[Урбанизација|урбанизацијатаурбанизација]]та доаѓа до поголемо разнообразие во општеството: урбано, рурално, збиено и поединечно. Погребниот простор (некрополата) е наменета како почивалиште и спомен за покојникот. Во прво време тоа се прости пештери, кои потоа прераснуваат во поединечни или збирни гробници.
* Типолошки: според својата топографска состојба, може да биде на отворено, во пештера, во долина и тнитн.
* Времетраење: привремени, сезонски, трајни.
 
Ред 44:
 
=== Други дејности ===
Покрај горенаведеното, во наоѓалиштата се одвиваат и следниве дејности:
 
* работа на консолидација, обнова и археолошка реституција
* оградување и покривање на просторот
* студиска и графичка документација на наодите и граѓата складирана по музеите
 
== Поврзано ==